گلستان در حصار تهدید پدیده‎های طبیعی

به گزارش عدالت خواهان گلستان" طی سال‎های 1379 و 1381 با سیل‎های مهیبی که در پارک ملی گلستان رخ داد، گلستان در صدر اخبار کشور جای گرفت، حادثه‎هایی که با تلفات بسیار انسانی، مسئولان این استان را غافل‎گیر کرد و نشان داد این استان چه‎ قدر در موضوع بلایای طبیعی آسیب‎پذیر است.

این حادثه پایان کار نبود و در سال 1383 نیز با وجود تمهیدات بسیار، سیل جان تعداد دیگری از هموطنانمان را گرفت، هر چند در گزارش این حادثه مشخص شد اتوبوس به توصیه ماموران امنیتی مستقر در راه توجهی نکرد و اتفاق ناخوشایندی که نباید رخ می‎داد، اتفاق افتاد.

اگر چه باز هم حادثه سیل در سال‎های بعد اتفاق افتاد، اما هیچ‎کدام با توجه به مدیریت مناسب و اقدامات به موقع در زمینه اطلاع‎رسانی و پروژه‎های پیشگیرانه در استان به تلخی آن حوادث نشد و برنامه‎ریزی مناسب، مانع از بروز تلفات انسانی شد.

گلستان تازه داشت سیل را فراموش می‎کرد که سرمای کم‎نظیر زمستان سال 1386 باز هم گلستانی‎ها را غافلگیر کرد، هر چند این استان توانست به نسبت دیگر استان‎های شمالی، مدیریت بهتری در این عرصه انجام دهد، اما این موضوع مانع از خسارت سرما، برف و یخبندان به محصولات کشاورزی به ویژه باغ‌ها نشد.

زلزله‎های متعدد اما کم‎رمق نیز طی این سال‎ها، بارها گلستان را لرزاند، تهدیدی که با توجه به قرار گرفتن گلستان در پهنه‎های لرزه‎خیزی، تهدیدی بالقوه و جدی است.

گذر زمان هر بار خشم طبیعت را در شکل متفاوتی به گلستانی‎ها نشان داده، چنانچه در سال 1389، پارک ملی گلستان و عرصه‎های منابع طبیعی در آسمان بی‎باران گلستان، حریق را تجربه کردند تا گلستان به مفهوم تازه‎ای از حادثه به نام حریق جنگل دست یابد، تجربه تلخی که بیش از 20 روز طول کشید و بخش عمده‎ای از منابع طبیعی گلستان را طعمه حریق ساخت.

وقوع این حوادث و حادثه‎های دیگری چون طوفان و خشکسالی طی این سال‎ها گلستان را تحت تاثیر خود قرار داد، به نوعی که همیشه این استان شمالی مرکز توجه کشور قرار گرفته است.

مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان در این خصوص در گفت‎و‎گو با خبرنگار فارس در گرگان گفت: مجموعه‎ای از حوادث طبیعی، گلستان را محصور خود ساخته که همین موضوع استان را از حادثه‎خیزترین نقاط کشور معرفی کرده است.

صادق‎علی مقدم اظهار کرد: سیل، طوفان، برف و یخبندان، لغزش و رانش، زلزله، آتش‎سوزی، خشکسالی و سرمازدگی از حوادث مهم طبیعی استان محسوب می‎شوند که سالانه با آن روبه‎رو هستیم.

وی خاطرنشان کرد: این استان در حادثه سیل و حریق جنگل‎ها در زمره پنج استان اول، در موضوع زلزله جزء هشت استان اول و در خشکسالی نیز در زمره 15 استان اول کشور قرار دارد.

30 سیل مخرب و 400 نفر تلفات انسانی در گلستان از سال 1380 تاکنون

مقدم تصریح کرد: از سال 1380 تاکنون بیش از 30 مورد سیل مخرب که بر اثر آن تعداد 400 فوتی و یک‌هزار و 336 میلیارد تومان خسارت در بخش‎های مختلف استان داشته‎ایم.

وی یادآور شد: باید پذیرفت حوادث و سوانح طبیعی اجتناب‎ناپذیر هستند و در برخی مواقع بالقوه بحران محسوب نمی‎شوند، بلکه فقدان مدیریت مناسب این پدیده‎های طبیعی را مبدل به بحران‎های متعدد طبیعی می‎سازد.

دبیر شورای هماهنگی مدیریت بحران استان گلستان با اشاره به اینکه موضوع خشکسالی به عنوان یکی از مهم‎ترین بحران‎هایی بوده که استان با آن مواجه است، اذعان کرد: برخلاف برخی تصورها، گلستان به عنوان یک استان شمالی در قیاس با برخی استان‎ها، همچون خراسان‎شمالی از لحاظ وضعیت منابع آبی شرایط مناسبی ندارد.

مقدم بهترین راهکار برای مقابله با بحران خشکسالی را سازگاری با طبیعت برشمرد و تصریح کرد: در کارگروه تخصصی خشکسالی استان در این زمینه و تدبیر راهکارهای مناسب باید به طرح‎های نو و دانش‎بنیان پرداخته شود.

تاکید بر بهینه‎سازی زیرساخت‎های مدیریت کاهش خطرپذیری در گلستان

وی با تاکید بر بهینه‎سازی زیرساخت‎های مدیریت کاهش خطرپذیری در استان ادامه داد: تاکنون در این زمینه اقدامات قابل توجه و مفیدی انجام گرفته، اما ناکافی است.

مقدم ادامه داد: طی این سال‎ها تلاش‎های مناسبی در زمینه بهبود مدیریت بحران در سطح  کشور انجام گرفته، اما باید اذعان کرد در حال حاضر برنامه‎ جامعی که قابلیت اجرا و عملیاتی شدن داشته باشد و به میزان قابل قبولی همه مولفه‎های مرتبط با کاهش خطرپذیری را منظور کرده باشد، در دست نداریم.

وی یادآور شد: برای تحقق اهدافی همچون پیش‎بینی ریسک‎ها «مخاطرات و بحران‎های احتمالی»، مهار بحران در مرحله مقابله و بازگرداندن شرایط به وضعیت عادی در مرحله بازسازی و بازتوانی، قبل از هر چیز نیاز به روش‎ها، ابزار و امکانات متنوع داریم.

این مسئول گلستانی تصریح کرد: در تمامی مراحل مدیریت بحران، اطلاعات و سیستم‎ اطلاعاتی باید در اختیار تمامی عوامل مدیریت بحران قرار گیرد و بالطبع هر چه اطلاعات مطلوب‎تر باشد و به موقع تهیه شود، تصمیمات مطلوب‎تری اتخاذ خواهد شد و در نتیجه ضایعات ناشی از بحران کاهش خواهد یافت.

برای مدیریت بحران‎های طبیعی نیازمند طرح جامع هستیم

مقدم ادامه داد: مدیریت بحران می‎تواند با بهره‎گیری از سیستم‎های اطلاعاتی مانند «جی‎پس‎اس»، «سیستم‎های تعیین موقعیت»، «جی‎ای‎اس»، «سیستم اطلاعات جغرافیایی» و «او‎تی‎اس» «سیستم‎های اطلاعات اداری» تمامی نشانه‎ها و علائم اولیه بحران‎ها را شناسایی، ارزیابی و تجزیه و تحلیل کند تا بتواند تبعات و تهدیدهای بحران را تخمین زده و مشخص کند.

وی با تاکید بر بهترین راهکار برای مقابله با بحران‎های احتمالی متذکر شد: اگر چه برای برخی از تهدیدهای طبیعی در استان همچون سیل و حریق طرح جامع تهیه شده، اما برای مقابله با دیگر بحران‎ها باید برنامه‎ریزی و برای آنها طرح جامع تدوین کرد.

مقدم خاطرنشان کرد: باید اطلاعات خود را با تکیه بر دانش نوین افزایش دهیم، چرا که بدون اطلاعات نمی‎توان اقدام مهم و موثری انجام داد.

وی افزود: مهم‎ترین مرحله در مدیریت بحران پیشگیری است و انتظار می‎رود توجه کشور نیز در این مرحله موجب شود تا آمادگی استان در برابر چنین بحران‎هایی تقویت شود.

نیاز گلستان به  منابع ملی در زمینه طرح‎های پیشگیرانه

مباحثی که از سوی این مقام گلستانی طرح شد، شاید تاییدی باشد بر آسیب‎پذیری گلستان از حیث مواجهه با پدیده‎های طبیعی که هر از گاهی با حوادث متعدد این استان را تحت تاثیر خود قرار می‎دهد، حوادثی که ریشه در نوع اقلیم و توپوگرافی منطقه دارد.

از یاد نبریم تغییر اقلیم نیز طی این سال‎ها بر شدت دامنه حوادث در گلستان افزوده که مدیریت این حوادث علاوه بر تدوین طرح‎های جامع منطبق با چهار مرحله مدیریت بحران، نیازمند توجه جدی کشور به مقوله پیشگیری است تا استان محرومی همچون گلستان که از کمبود زیرساخت‎های توسعه رنج می‎برد، بتواند گام‎‎های اساسی و موثری در این بخش بردارد.