پایگاه عدالت خواهان گلستان "طول خط راه‌آهن ایران‌ــترکمنستان‌ــ‌قزاقستان حدود 910 کیلومتر است و با راه‌اندازی این خط، بیش از 600 کیلومتر از طول مسیر حمل و نقل بین‌المللی کشورهای مشترک المنافع تا خلیج فارس و اروپا کاهش می‌یابد.
این خط بین‌المللی که بناست از گرگان به اینچه برون، سپس اترک و برکت در 3 کشور قزاقستان و ترکمنستان و ایران عبور کند، طولی 908 کیلومتری خواهد داشت که 120 کیلومتر آن در قزاقستان، 700 کیلومتر آن در ترکمنستان و 88 کیلومتر آن در ایران قرار دارد. با راه‌اندازی این خط راه‌آهن که «راهگذر ریلی شمال ــ جنوب» نیز نامیده می‌شود، زمان حمل و نقل و ترانزیت کالا از این مسیر ریلی، 2 شبانه‌روز و هزینه‌های بخش حمل و نقل کاهش می‌یابد و در مجموع، سالانه 10 تا 12 میلیون تن کالا از این مسیر ریلی جابجا می‌شود.
این محور که پس از آغاز به کار رسمی کشورهای CIS به خلیج فارس و کشورهای جنوب شرق آسیا متصل می‌کند، یکی از اصلی‌ترین طرح‌های بین‌المللی راه آهن ایران به حساب می‌آید تا در کنار طرح اتصال آستارا به عنوان 2 محور اصلی ارتباط ریلی با کشورهای شمالی کشور در نظر گرفته شود.
با توجه به اتصال ایران به خلیج فارس، دریای عمان و آب‌های آزاد جنوبی که در سطح منطقه به خصوص در بین همسایگان شمالی ایران بسیار مهم است، باعث شده بسیاری از کشورهای شمالی و همسایگان دریای خزر به فکر ارتباط گرفتن زمینی با ایران باشند. ارتباطی که با توجه به بالا بودن هزینه‌های سوختی و البته امنیت بالایی که قطارها تضمین می‌کند برای هر 2 طرف به صرفه به حساب می‌آید.
همچنین، با راه‌اندازی این خط آهن و اتصال کشورهای آسیای مرکزی به کشورهای حاشیه خلیج فارس، حمل و نقل بین‌المللی در این منطقه افزایش پیدا کرده و نقش زیادی را در توسعه ترانزیت به سمت خلیج فارس و اقیانوس هند خواهد داشت که در نهایت تاثیر زیادی را بر اقتصاد استان گلستان، خراسان و مجموع اقتصاد جمهوری اسلامی ایران می‌گذارد.
همچنین کشور قزاقستان قصد دارد تا این خط آهن را تا کشور چین ادامه دهد که با پایان ساخت آن، کشورهای حاشیه خلیج فارس از طریق ایران به چین متصل می‌شوند.
در همین حال گفته می‌شود، یکی از مهمترین بارهای حمل شده در این منطقه غلات است که از کشور قزاقستان به حاشیه خلیج فارس ترانزیت می‌شود که با احداث سیلو از سوی بهره بردار خط، می‌توان سالانه 7 میلیون تن غلات را از کشور قزاقستان به کشورهای دیگر ترانزیت کرد.
گفتنی است، برای ساخت پروژه 130 میلیارد تومان قرارداد بسته شده است و پس از 3 سال تاخیر اکنون آماده بهره برداری است.
همچنین این خط آهن ظرفیت جابجایی 5 میلیون نفر را در سال دارد که با توجه به استقبال مسافران این ظرفیت قابل افزایش است اما مهمترین هدف ساخت این راه آهن، افزایش ترانزیت بار در منطقه بوده است که با تکمیل پروژه در مابقی کشورها، شاهد توسعه زیادی در ترانزیت خواهیم بود.
عواید سیاسی مهمترین پروژه اقتصادی منطقه
جدای از تاثیرات اقتصادی که این طرح بر منطقه دارد و از آن به عنوان کریدور ریلی شمال-جنوب نیز نام برده می‌شود، اجرای آن از منظر سیاسی نیز به ویژه برای ایران دارای اهمیت است.
تلاش غرب و بویژه آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای آن برای محدود کردن روابط ایران با کشورهای آسیای مرکزی، واقعیت انکار ناپذیری است که در 2 دهه گذشته همواره دنبال شده و ملاحظه جدی است که همواره بایستی در مناسبات ایران با کشورهای آسیای مرکزی مدنظر قرار گیرد.
بارزترین نماد مخالفت آمریکا با گسترش روابط ایران با جمهوری‌های آسیای مرکزی در مسائل انرژی نمود پیدا کرده و مخالفت آمریکا با انتقال نفت و گاز این منطقه از مسیر ایران و پیشنهاد مسیر بستر دریای خزر موضوعی روشن و آشکار است.
آمریکا همچنین مخالف اجرای پروژه انتقال گاز ترکمنستان به اروپا از طریق ایران و ترکیه است و ادامه اجرای این پروژه که فاز اول آن از کرپجه ترکمنستان به کردکوی ایران در سال 1998 میلادی به بهره برداری رسید، به دلیل وجود همین مخالفت‌ها با مشکلاتی مواجه شده است.
ایجاد درآمد برای ایران از محل ترانزیت کالاهای قزاقستان و ترکمنستان از مسیر خط آهن قزاقستان -ترکمنستان-ایران و انتقال آن به سایر نقاط جهان از طریق بنادر جنوبی، ابتدایی ترین منفعت اقتصادی برای ایران به شمار می رود اما صاحبنظران معتقدند آنچه که از درآمد حاصل از ترانزیت برای ایران مهمتر است، مقابله با سیاست سلطه و ایجاد تعارضی است که آمریکایی‌ها همواره در منطقه دنبال کرده‌اند.
در 2 دهه گذشته، به دلیل تعارض‌های موجود بین سیاست واشنگتن با تهران، آمریکا به کشورهای آسیای مرکزی فشار آورده تا از همکاری‌های گسترده با ایران اجتناب کنند.
به عقیده کارشناسان، همکاری ریلی ایران، ترکمنستان و قزاقستان نمادی برای ناکامی سیاست همه چیز بدون ایران در سطح آسیای مرکزی و قفقاز است که از سوی آمریکا دنبال می‌شود و این جنبه برای ایران اهمیت بیشتری دارد.
اجرای این طرح، مقابله‌ای جدی با سیاستی است که آمریکا آن را برنامه ریزی می‌کند و می‌توان گفت طرح راه آهن قزاقستان-ترکمنستان-ایران به نوعی هژمونی آمریکا را در سطح آسیای مرکزی به چالش می‌کشاند.
انتهای پیام /خبرگزاری بسیج
