به گزارش پایگاه عدالت خواهان"- همزمان با دومین سالگرد امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بسیاری از رسانههای آمریکایی به بررسی وضعیت فعلی اجرای این توافقنامه و ارزیابی رویکرد آتی کاخسفید در قبال آن پرداختهاند.
در این رابطه هفتهنامه «ویکلیاستاندارد» آمریکا در مقالهای نوشت: «با کنار هم قرار دادن مواضع ترامپ در قبال توافق هستهای ایران که بهلحاظ رسمی از آن بهعنوان برنامه جامع اقدام مشترک یاد میشود، بهنظر میرسد وی از این توافق (از جمله میراث دولت اوباما) متنفر است. در حالی که هدف از توافق هستهای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای عنوان شد، از نظر رئیسجمهور جدید آمریکا این توافق به ایران آنچه را که درپی آن بود- یعنی خلاصی از تحریمهای اقتصادی- اعطا کرد.
از اینرو دولت جدید ایالاتمتحده گفتوگو درباره مذاکره بر سر توافقنامه جدیدی را آغاز کرده است. باب کورکر رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا به نقل از رکس تیلرسون وزیرخارجه این کشور گفته است که ترامپ بهدنبال توافقنامه دیگری است و میخواهد که حتی از غنیسازی اورانیوم توسط ایرانیان جلوگیری کند.
هنوز جزییاتی از طرح ترامپ منتشر نشده ولی کمیته بینسازمانی بررسی سیاست ایران بهرهبری اعضای ارشد شورای امنیت ملی آمریکا، در حال کار روی آن است. با اینهمه، ناظران حتی در خود کاخسفید هم معتقدند حصول توافقی جدید تقریباً غیرممکن است. چنین موضوعی میتواند متحدان اروپایی واشنگتن را که پس از امضای برجام به سمت داد وستد با ایران حرکتکردهاند نیز خشمگین کند. این همچنین دست تهران را برای متهمساختن آمریکا به نقض توافق هستهای و کارشکنی درعمل به تعهدات خود، باز میگذارد.
از سویی، مارک دوبوویتز مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی و مشاور دولت آمریکا در زمینه توافق هستهای، میگوید اتفاقاً کشورهای اروپایی از اصلاح برجام و از دائمی کردن مفاد مربوط به زمانبندی اجرای محدودیت بر برنامه هستهای ایران استقبال میکنند: این موضوع مد نظر مقامات اروپایی که من با آنها بهصورت خصوصی گفتوگو کردهام نیز قرار دارد. قرار نیست دولت ترامپ بهدلیل خواست واشنگتن برای همراه داشتن حمایت کشورهای اروپایی، فلج شود. سخنگوی وزارتخارجه ایالاتمتحده نیز طی ایمیلی به ویکلی استاندارد تاکید کرده که تا زمان اتمام بررسی توافق هستهای به این توافقنامه پایبند خواهد ماند.»
پایگاه نشریه فوربس نیز در مقالهای باعنوان «آیا توافقهستهای ایران پس از 2سال چیزی را تغییر داده است؟» نوشت: «چهاردهم ژوئیه دومین سالروز توافق جنجالی برجام میان ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد (شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا) بهعلاوه آلمان بود. الان در مقطع حساسی قرار داریم؛ بهطوریکه دولت ترامپ در حال ارزیابی تمامی گزینهها حتی تغییر رژیم در قبال ایران است. ازآنجایی که فاجعهآمیز بودن گزینه جنگ در کشورهای مختلف و نیز مماشات با ایران به اثبات رسیده است، گزینه تغییر رژیم با حمایت از مردم ایران و مخالفت سازمانیافته آنها بهترین گزینه عملی است.»
همچنین وبگاه دیلینیوز نیویورک در اینباره نوشت: «باراک اوباما و همکارانش به توافقهستهای به مثابه ابزاری برای ایجاد وضعیت دیپلماتیک جدیدی میان ایران و غرب مینگریستند اما با گذشت دوسال قدرتهای غربی به همان نقطهای رسیدهاند که در دوره اصلاحات و هاشمیرفسنجانی رسیدند. میانهروی سرابی است که تهران برای فریب طعمههایش استفاده میکند.
این در حالی است که توسعه برنامه خطرناک موشکهای بالستیک ایران در دوره حسن روحانی همچنان تداوم داشته است. همزمان با یادبود دومین سالگرد مذاکرات هستهای از سوی قدرتهای غربی، بازبینی همهجانبه سیاستها در برابر ایران -که نواقص توافق هستهای را نیز مدنظر قرار دهد- ضروری مینماید و ایالاتمتحده نیز باید رهبری این موضوع را برعهده بگیرد؛ اما اینبار آمریکا باید جهان را از طریق ایجاد ائتلافی جهانی برای حمایت از تغییر رژیم از درون برای مقابله با ایران رهبری کند.
ترامپ گامهایی را در این زمینه برداشته که شامل افزایش تحریمها در زمینه برنامه موشکهای بالستیک این کشور و تحریم سپاه پاسداران است. بیانیه شفاف رکس تیلرسون وزیرخارجه آمریکا در برابر کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان این کشور را باید نخستین گام در این مسیر دانست: سیاست ما در قبال ایران عقبراندن تفوق منطقهای و مهار توانایی آنها برای توسعه، آشکارا در زمینه تسلیحات هستهای و حمایت از آن دسته از عوامل داخلی است که به انتقال مسالمتآمیز حکومت منجر شود. اکنون وقت آن است که ایالاتمتحده-ازجمله شخص رئیسجمهور- رسماً اعلام کند که تاریخ روایت ناصحیح میانهروی داخلی منقضی شده است.
اکثر کارشناسان معتقدند هدف نهایی تحریمها و فشارهای دیپلماتیکی که کاخسفید و کنگره بر ایران اعمال میکنند، تغییر رژیم است. از اینرو این موضوع باید علنی شود تا طرفهای ذینفع راهبردهای خود را هماهنگ کنند. مسوولان ایالاتمتحده با همکاری با اپوزیسیون ایرانی، سینگالی قدرتمند ارسال میکنند که آماده تغییر رژیم در ایران است.»
در همینحال وبگاه «دیپلماسی ورکز» (دیپلماسی کار میکند) با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «در چهاردهم ژوئیه، دو سال از مذاکرات موفق توافق هستهای ایران میگذرد که باید آن را نقطه عطفی مهم دانست زیرا این توافقنامه تهدید وجودی علیه ایالاتمتحده، متحدان و شرکای ما را برطرف و به اقدامات محسوس ایران در جهت صلحآمیز بودن برنامه هستهایش منجر شد.
تهدیداتی که در سرتاسر جهان با آن مواجهایم، بدان معنی است که ما باید اکنون بیش از هر زمان دیگری به یافتن راهحلهای دیپلماتیک مانند برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)- در مواجهه با مسائل غامض و دشوار پایبند باشیم. برجام نمونه مهمی از تلاشها در زمینه منع اشاعه سلاحهای هستهای است. از لحاظ فنی، این توافقنامه شامل کاملترین و تهاجمیترین رژیم نظارت و راستیآزمایی در طول تاریخ است که از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام میشود.
این نظارت دوساله اکنون جهان را مطمئن ساخته که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است. با اینوجود، تندروها در کنگره آمریکا و دولت ترامپ این توافق را نمیپسندند و میخواهند ایالاتمتحده آن را پاره کند. در صورت وقوع چنین موضوعی، خطر پیامدهای شدید آن بر امنیت ما و نیروهای ما و امنیت متحدان و شرکایمان وجود دارد. وقت آن است تا لفاظیهای جنگطلبانه را پشت سر گذاشته و بر آنچه واقعاً نتیجه میدهد کار کنیم: «دیپلماسی و مشارکت». جان کری و شماری دیگر از کارشناسان امنیت ملی آمریکا، سازمان «دیپلماسی کار میکند» را با هدف دفاع از توافق هستهای ایران ایجاد کردهاند.
طبق مصوبه کنگره آمریکا، دولت ترامپ در دومین دوره سهماهه خود تا روز دوشنبه(فردا) فرصت دارد درباره پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام اظهارنظر کند. این در حالی است که اخیراً چهار سناتور جمهوریخواه طی نامهای از تیلرسون خواستهاند در گزارش خود به کنگره پایبندی ایران به برجام را تأیید نکند تا دست کنگره برای اعمال تحریمها و اقدامات ضدایرانی جدید باز شود.