ه گزارش عدالت خواهان گلستان"به نقل از خبرنگار مهر، طرح تبدیل اراضی شیبدار با هدف توسعه باغات مثمر و تاکید بر مزیت نسبی گونه‌های باغی از سال ۷۷ در کشور ابلاغ شد و یک سال بعد در استان گلستان با احداث باغ ۳۰۰ هکتاری زیتون در منطقه «کرند» به اجرا درآمد.
در سال ۸۳ نیز کشت تمام گونه‌های باغی در این طرح آزاد اعلام شد که تاکنون سطحی افزون بر ۱۰ هزار هکتار با استفاده از تسهیلات این طرح در سطح استان گلستان زیرپوشش گونه‌های باغی که مهم ترین آن زیتون است، قرارگرفته است.
به تاکید کارشناسان، طرح تغییر کاربری اراضی شیبدار از نظر فنی، مفید و ضروری به نظر می رسد و از نظر اقتصادی نسبت به کشت محصولات زراعی کم بازده به ازای هر هکتار باغ درآمد خالص سالیانه هشت برابر پیش بینی شده است و علاوه بر این کاهش خسارت ناشی از فرسایش سالیانه خاک را هم می توان به آن اضافه کرد.
بر اساس بررسی ها، با روند فعلی و مدیریت کنونی به نظر می رسد ۵۰ سال طول می کشد که تمامی اراضی شیبدار استان به باغات مثمر تبدیل شود. در همین رابطه با عباسعلی سلیمانی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان گرگان در رابطه با نحوه اجرای طرح در شهرستان گفتگویی انجام داده ایم.
در رابطه با وضعیت اراضی شیبدار در استان و ضرورت اجرای این طرح توضیح بفرمایید؟
در راستای افرایش بهره وری اراضی کشاورزی به ویژه اراضی که در دامنه تپه ها و کوه ها قرار دارد، وزارت جهاد کشاورزی تمهیداتی اندیشیده است که میزان بهره وری این اراضی را افرایش دهد. در این راستا پیشنهاد غرس درختان زیتون را در این اراضی به کشاورزان داده است.
جهاد کشاورزی تمهیداتی اندیشیده و تسهیلاتی را در اختیار کشاورزان قرار می دهد. به گونه ای که با کشاورزان وارد قرارداد می شوند و نهال ارزان قیمت و با کیفیت و با تضمین تولید را در اختیار کشاورز قرار می دهد. زمین کشاورز را آماده کشت و حفر چاه را انجام داده و توسط دولت باغ کشاورز هشت بار تا آخر شهریور هر سال آبیاری می شود.
هنگامی که نهال در زمین مستقر شد باغ تحویل کشاورز می شود و مابقی اقدامات به عهده خود کشاورز است. در سال زراعی ۹۲-۹۳ در اراضی شهرستان ۲۲ و نیم هکتار زیتون کشت شده است و برنامه جهاد کشاورزی گرگان برای سال زراعی۹۴-۹۵ کشت ۱۵۰ هکتار است و هم اکنون مراکز خدمات جهاد کشاورزی به دنبال شناسایی کشاورزان برای کشت زیتون در اراضی شیبدار هستند.
در رابطه با اهداف اجرای طرح اراضی شیبدار در استان توضیح دهید؟
هدف از این طرح حفظ خاک در اراضی شیبدار، بهره وری حداکثری از خاک منطقه، ایجاد نوار سبز در حاشیه جنوبی شهرستان گرگان و روستاهای گرگان، تقویت اقتصادی کشاورزان و افزایش درآمد آنان و از همه مهم تر تامین روغن سالم برای جامعه است.
ضمن این که کشت زیتون در اراضی شیب دار با ایجاد پوشش گیاهی مانع از انجام فرسایش خاک به میزان ۱۵ تن در هکتار می شود و در استانی که به نوعی سیل خیز است و تاکنون خسارت های مالی و جانی زیادی به آن وارد شده است، کاهش خسارت های سیل را به همراه خواهد داشت. بنابراین توصیه ما به کشاورزان توسعه باغات زیتون و گردو در اراضی شیبدار است.
در حالت معمول کشت محصولاتی چون گندم در این اراضی سالیانه درآمدی حدود دو تا دو و نیم میلیون در هکتار برای کشاورز دارد، در حالی که اگر همین زمین ها به کشت زیتون اختصاص یابد پس از سه سال در شرایط دیم چهار تن در هکتار عملکرد خواهیم داشت که اگر با قیمت سه هزار و ۵۰۰ تومان زیتون سبز حساب کنیم خواهیم دید درآمد کشاورز برای هر هکتار بالای ۱۰ میلیون تومان در سال می شود.
علت استقبال کم کشاورزان از طرح تبدیل اراضی شیبدار به باغات زیتون چیست؟
تمایل نداشتن کشاورزان در انجام مسائل داشت به دلیل گرانی نهاده ها و سابقه ناخوشایند کشت زیتون در اراضی منطقه افکار کشاورز ما را به سمتی سوق داده است که نهال های زیتون کنونی هم ناکارآمد و نابارور هستند.
البته باغاتی طی سال های گذشته وجود داشته که نابارور و یا کم بازده بوده اند، لذا تمهیداتی اندیشیده شده است که نهال هایی در اختیار کشاورز قرارگیرد، که به لحاظ کیفی تضمین تولید را برای کشاورز داشته باشد.
چنانچه نهال ها نابارور بوده کشاورز می تواند از مجاری قانونی ادعای خسارت کند و از تولید کننده نهال خسارت خود را دریافت کند. منطقی ترین مدرکی هم که در دست کشاورز برای پیگیری همان قرارداد بین کشاورز و تولید کننده نهال است ولی این اقدام در گذشته انجام نمی شد و هیچ تضمینی برای کشاورز نبود.
همچنین اگر در راستای احداث باغ زیتون در اراضی شیبدار چنانچه کشاورز مشکلی با منابع طبیعی داشته باشد می تواند از طریق کمیسیون رفع اختلافات که در جهاد تشکیل شده است مشکل را حل کرده و با خیال آسوده به کشت خود بپردازد.
تاکنون چند هکتار باغ زیتون در شهرستان گرگان احداث شده است؟
تاکنون ۶۶۰ هکتار باغ زیتون در گرگان احداث شده است و با توجه به اینکه کشت زیتون منفعت اقتصادی خوبی برای کشاورزان دارد و به همین دلیل از کشاورزان تقاضا می شود که تقاضاهای خود را به جهاد شهرستان ارائه دهند تا از تسهیلات مناسب این کشت برخوردار شوند. متوسط عملکرد زیتون در اراضی دیم تا چهار تن و در اراضی آبی تا ۱۰ تن در هکتار است.
آیا خرید تضمینی برای محصول زیتون وجود دارد؟
خرید تضمینی برای محصول زیتون وجود ندراد ولی با توجه به افزایش اطلاعات مردم در زمینه مصرف روغن های سالم، مصرف مردم در این زمینه رو به افزایش هست و تولیدات کنونی کشور ما نیز جوابگوی تقاضاهای جامعه نیست. ارقام کنسروی زیتون نیز هم اکنون مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است و خوشبختانه مصرف این فرآورده سالم در حال حاضر در جامعه با استقبال خوبی برخوردار است.
امسال برای اولین بار ستاد کشت زیتون در شهرستان به ریاست فرماندار تشکیل شده است و دبیری ستاد به عهده جهاد کشاورزی است که مدیر منابع طبیعی شهرستان، بخشداران و روسای ادارت آب و مراکز خدمات کشاورزی نیز در این ستاد عضو هستند و امورات مربوط به آن را انجام می دهند. همچنین ۱۱۰میلیون تومان اعتبار برای نگهداری باغات زیتون شهرستان در نظر گرفته شده است. این تسهیلات با هدف تامین و نگهداری باغات یاد شده برای جلوگیری از احشام و چرای دام ها و بروز خسارت های احتمالی و حمایت ویژه از باغداران شهرستان انجام شده است.
همچنین بالغ بر ۵۳ میلیارد ریال برای تخصیص به متقاضیان عملیات فنس کشی برای باغات زیتون احداثی در اراضی شیبدار نیاز است که باید اختصاص یابد، اما به نظر می رسد با توجه به هزینه های انجام شده در احداث باغات زیتون در اراضی شیبدار توسط دولت، تامین اعتبار عملیات فنس کشی در سال جاری و سال های آتی باید همزمان با احداث باغ صورت پذیرد تا متقاضیان با دلگرمی بیشتری نسبت به احداث باغ اقدام کنند.
