حسن روحانی رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران صبح امروز در سخنانی در جلسه هیئت دولت، با اشاره به اقدام ایران مبنی بر توقف برخی اقدامات خود در ذیل توافق هسته‌ای گفت که ایران قصد خروج از برجام ندارد.
روحانی که اعلام کرد طی نامه هایی به سران 5 کشور دنیا آنها را از اقدامات خود آگاه کرده است، گفت: "ما نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم، امروز روز پایان برجام نیست، بلکه گام جدید در چارچوب برجام است. برجام در بندهای 26 و 36 به ما حق داده است که اگر طرف مقابل تعهد خود را نقض کند ما آن را در کیمسیون مشترک مطرح کنیم آن کمیسیون تشکیل شده است، اما با وجود آنکه اروپا و دوستان ما تاکید کرده‌اند که خروج آمریکا را جبران کرده و به تعهدات خود عمل می‌کنند، اما در مقام عمل شاهد آن نبوده‌ایم."
بعد از سخنان روحانی، رسانه های خارجی به سرعت، نسبت به آن واکنش نشان دادند. اکسیوس به نقل از بی بی سی تاکید کرد که همزمانی این اتفاق با سالگرد خروج آمریکا از برجام را یک اتفاق نمادین مهم می‌داند.
نیویورک تایمز با اشاره به نامه مهم روحانی به سران پنج کشور جهان تاکید کرد که این اتفاق تنش اخیر بین ایران وایالات متحده را بیش از پیش بالا می‌برد.
نیویورک تایمز در ادامه اشاره دارد که روحانی در سالگرد خروج آمریکا از برجام، نامه و نطق مهم خود را صادر کرده است. اما او مسیر ترامپ را در پیش نگرفت. بلکه به جای خروج یک جانبه و شوکه کننده ترجیح داد به اروپایی ها هشدار دهد که ایران در صورتی که اروپا به تعهداتش عمل نکند، قصد دارد از برجام خارج شود. روحانی به اروپا 60 روز فرصت داد که به خصوص فروش نفت را که اخیرا آمریکا با تصمیماتش آن را سخت کرده است، تضمین نماید.
مذاکره در شرایط جدید
اما اسوشیتد پرس خبر اول سایت خود را به نامه مهم حسن روحانی به سران پنج کسور دنیا اختصاص داد. این خبرگزاری و همچنین وبگاه خبر واشنگتن پست در گزارششان بر کلید واژه رئیس جمهور روحانی در نطق امروزش یعنی مذاکره در شرایط و روش جدید(New Term) تاکید کردند و گفتند که آمریکا هنوز به این اقدام ایران پاسخی نداده است اما کاخ سفید در روز یکشنبه اعلام کرد که از جانب ایران خطراتی را احساس کرده است و می‌خواهد ناوگروه لینکلن را به آبهای خلیج فارس ارسال کند.
اسوشیتد پرس همچنین به شرایط جدید فعالیتهای هسته ای ایران اشاره کرده و گفت که ایران طبق توافق هسته ای بیش از 660 پوند اورانیوم سبک نمی‌تواند غنی کند. این در حالی است که قبل از برجام بیش از 22 هزار پوند اورانیوم سنگین و نیمه سنگین در اختیار داشت.
واشنگتن پست هم تاکید دارد که در حال حاضر، برجام ایران را محدود به غنی سازی اورانیوم 3.67٪ کرده است با این حال، ایران قبل از برجام به غنی سازی اورانیوم 20 درصد رسیده بود.
برجام در وضعیت بحرانی
بی بی سی هم طی گزارشش توافق هسته ای را در وضعیت بحرانی دانست و اعلام کرد که با خروج آمریکا از برجام و تورم شدید در ایران بعید است برجام راه به جایی ببرد. بی بی سی همچنین تاکید دارد که استراتژی اروپا برای حفظ برجام خیلی مثمر ثمر نبوده است چرا که از طرفی با تشکیل سیستم پرداخت بانکی(اینستکس) سعی دارد برجام را نجات دهد و از طرف دیگر دائما به ایران هشدار می دهد که این کشور باید تمام مفاد برجام را رعایت کند. با تصمیم اخیر روحانی مشخص است که مشکلاتی در این زمینه به وجود خواهد آمد.
بی بی سی در ادامه به تاریخ تنش بین آمریکا و ایران اشاره دارد و با تاکید بر اینکه پس از خروج شاه از ایران روابط دو کشور به تیرگی رسید معتقد است تهدیدات نظامی اخیر دو کشور علیه هم اوضاع برجام را بیش از پیش به هم ریخته است. آمریکا در هفته های اخیر با ارسال ناوگروه و تجهیزات نظامی خود به خاورمیانه اعلام کرده است که ایران در حال تهدید منافع آمریکا در منطقه است. ایران هم ضمن محکوم کردن مجهزسازی آمریکا در خلیج فارس، آمریکا را تهدید به بستن تنگه هرمز کرده است.
چرا روحانی در سالگرد خروج آمریکا از برجام نطق کرد؟
اما سی ان ان در گزارشی به علل اقدام ایران در سالگرد خروج آمریکا از برجام اشاره دارد. سی ان ان مدعی است که پس از برجام تعداد سانتریفیوژهای ایران به یک سوم تقلیل یافت، درصد غنی سازی اورانیوم به شدت پایین آمد و مراکز اصلی هسته ای هم تعطیل شد. این امر باعث شد حداقل ایران دیگر قدرت مانور و تهدید دشمنان خود را نداشته باشد.
در عوض قرار بود تحریمها برداشته شود اما این اتفاق هم نیفتاد و پس از ورود ترامپ به کاخ سفید روابط و تنش نظامی بین ایران و آمریکا به شدت اوج گرفت و آمریکا با تشکیل کمپین فشار حداکثری بر ایران باعث نابودی لغو تحریمها شده و عملا ایران با یک شرایط بد اقتصادی در دو سال اخیر مواجه گردید.
