معرفی رشته «خاتم‌‌کاری»

به گزارش پایگاه عدالت خواهان"رشته «خاتم‌کاری» در زمینه هنر از گروه هنر قرار دارد.

*معرفی رشته

خاتم، هنر آراستن سطح اشیا چوبی به شکل موزاییک یا مثلث‌های کوچک سه پهلو برابر یا دو پهلو برابر چوبی استخوانی یا فلزی است که از حدود حداقل چهارصد سال پیش به این سو در بخش‌های مختلفی از ایران به خصوص در شیراز و اصفهان رواج دارد.

قدیمی‌ترین نمونه‌های آثار خاتم که تاکنون به دست ما رسیده آثار مربوط به دوران صفویه است، ولی آثار و مدارکی نیز به دست آمده که نشان می‌دهد این فعالیت هنری از زمان دیلیمیان وجود داشته است.

*سطح آموزشی مهارت‌ها

مواد اولیه خاتم‌سازی

برای تولید محصولات خاتم از مواد اولیه گوناگونی استفاده می‌شود که عبارت‌اند از:

ـ انواع چوب مانند چوب آبنوس ـ فوفل ـ بقم ـ عناب ـ نارنج ـ افرا ـ کیکم ـ تبریزی ـ شمشاد

ـ انواع استخوان و عاج مانند عاج فیل ـ استخوان شتر ـ استخوان گاو و استخوان اسب

ـ انواع مفتول‌های فلزی مانند مفتول برنجی نقره‌ای و گاه مفتول طلایی

ـ صدف

ـ نخ پرک

ـ سریشم

ـ لاک

وسایل و ابزار کار:

ابزاری که در تهیه خاتم مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت‌اند از: اره ـ پرس ـ انواع مختلف چوب‌سای ـ چکش ـ سوهان ـ گاز انبر ـ رنده ـ ظرف رنگرزی ـ قلم‌مو ـ قیچی مخصوص بریدن مفتول‌های برنجی ـ انبردست ـ دم‌باریک ـ پیچ گوشتی و سمباده ـ در بعضی از کارگاه‌ها از دستگاه برش خاتم نیز استفاده می‌شود که موجب افزایش بازده کار می‌شود. از ابزارهای دیگر خاتم‌سازی دستگاه نورد سیم است که مفتول‌های فلزی را به صورت منشورهای مثلث القاعده درمی‌آورد. دیگر تخته شیارساز یا منشورساز است که تخته‌ای است مسطح و روی آن شیاری به صورت منشور مثلث وجود دارد.

*آینده تحصیلی و شغلی

اگر هنرجو مایل به ادامه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ـ آزاد و غیرانتفاعی باشد، امکان این را دارد در رشته‌هایی که دانشگاه‌ها طبق برنامه‌ریزی اعلام می‌کنند، تحصیلات خود را ادامه داده و می‌تواند در رشته‌هایی مانند هنرهای اسلامی، هنرهای تجسمی، معماری باستانی و در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد ادامه تحصیل دهد.

با توجه به اینکه در رشته‌های صنایع دستی گرایش‌های متفاوتی وجود دارد، هنرجویان می‌توانند نسبت به علاقه خود در رشته‌هایی از جمله: 1ـ قلم‌زنی روی فلز، 2ـ منبت چوب، 3ـ معرق چوب، 4ـ گره چینی چوبی، 5ـ تراش سنگ‌های قیمتی، 6ـ خاتم‌سازی، 7ـ ملیله‌کاری، 8ـ صحافی و جلدسازی انتخاب رشته کرده و مهارت‌های لازم را کسب کنند.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به صورت کاملاً مستقیم در جامعه نقش‌آفرینی کنند و نیازی به استخدام در دستگاه‌های دولتی یا خصوصی ندارند.

بدیهی است هریک از دستگاه‌‌ها مثل سازمان صنایع دستی می‌توانند از تمامی هنرجویان فارغ‌التحصیل جهت همکاری و معرفی در کارگاه‌های تولیدی و برپایی نمایشگاه‌های فصلی و سالیانه استفاده کنند.

* ساعت آموزش

رشته «خاتم کاری» دارای 105 ساعت آموزش است که شامل 42 ساعت شایستگی‌های عمومی، 51 ساعت شایستگی‌های فنی، 3 ساعت شایستگی‌های کارگاهی و 9 ساعت شایستگی‌های غیرفنی است.

استاندارد مهارت و درس این رشته شامل «طراحی نقوش ختایی و اسلیمی متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «طراحی نقوش هندسی متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «طراحی نقوش جانوری متشکل از یک واحد نظری و 3 واحد عملی»، «طراحی نقوش فرنگی متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «هنر درودگری متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «هنر مشبک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کاری متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «خاتم‌کاری متشکل از 4 واحد نظری و 16 واحد عملی» و «کارورزی متشکل از 4 واحد عملی» است.

انتهای پیام/