متاسفانه در آغازین سال‌های دهه سوم انقلاب اسلامی برخی از گروه‌های سیاسی، شخصیت‌ها و مسئولان میانی نظام به دلایل مختلف از جمله طمع پیروزی بر رقیب سیاسی خود، در این دام گرفتار آمدند و به زعم خویش پنداشتند که از فرصتی طلایی بهره می‌برند! غافل از آنکه دشمن نیز از همین اعتماد سود جست و «تهاجم فرهنگی و تبلیغی » را با نفوذ در رکن چهارم مطبوعات ، به یک محاصره تبلیغاتی تبدیل کرد و نظام اسلامی را تامرز یک چالش داخلی کشاند.
پس از روی کار آمدن جبهه اصلاحات در خرداد 76 سیاست‌های فرهنگی مبتنی بر تساهل و تسامح و کوتاهی در نظارت بر مطبوعات باعث شد فضای مطبوعاتی کشور مسموم شده و مطبوعات به پایگاهی برای بیان سخنان عناصر نفوذی و دشمنان قسم‌خورده انقلاب تبدیل شود.
حمله به اعتقادات دینی مثل عاشورا، شهادت، تضعیف نهادهای نظام به بهانه‌های مختلف و سیاه‌نمایی وضع کشور به شدت در روزنامههای زنجیرهای رواج یافت.
مطبوعات زنجیرهای اصطلاحی بود که به برخی از روزنامه‌ها در سال‌های قدرت دولت اصلاحات اطلاق می‌شود. این تعبیر از آنجا رایج شد که وزارت ارشاد با اتخاذ سیاست تسامح و تساهل به حمایت از روزنامههای مختلف می‌پرداخت بدین ترتیب با تعطیلی قانونی روزنامههای همفکر و هم خط با وزارت ارشاد در فاصله کوتاهی همان کادر با همان سیاست فقط با تغییر نام روزنامه مجوز انتشار می‌گرفت و در واقع به نوعی به قانون دهن‌کجی میکرد. به عنوان نمونه می‌توان به روزنامههای جامعه، توس، نشاط، عصر آزادگان، اخبار اقتصاد، راه نو، پیام نو، دنیای سخن، پیام هامون و ... اشاره کرد که همگی به یک جریان خاص فکری وابسته بودند. این اصطلاح همچنین در خصوص مجموعه روزنامه‌‌هایی به کار می‌رفت که به طور هماهنگ و هدایت شده به دنبال دگرگونی و تغییر شعارهای انقلاب بودند البته قابل ذکر است که وزارت ارشاد مبدع این طرح نبوده بلکه سیدضیاءالدین طباطبایی پیش از آن نیز همین کار را انجام داده بود.
خط مشی روزنامههای زنجیرهای
در آن سال‌ها مطبوعات زنجیرهای که به تعبیر مقام معظم رهبری به پایگاه‌های دشمن تبدیل شده بود با ابزار رسانه و همنوایی در بیان مطالب سازمان یافته به دنبال القاء هدف‌های از پیش طراحی شده خود و تخریب و خدشه‌دار کردن نهادهای انقلابی و شخصیت‌های عالی رتبه نظام بودند.
این دسته در چند محور مشخص فعالیت می‌کردند که می‌توان از جمله اهداف آنان به ناتوان معرفی کردن دین و نظام اسلامی برای اداره حکومت، القای خسته شدن مردم از انقلاب، نارضایتی مردم از روحانیت و روی گردانی آنان، حمله به احکام اسلام و کهنه دانستن آنها، ناقص و نیازمند اصلاح بودن قانون اساسی، ترور شخصیت‌ها و عناصر مهم انقلاب، القای کم‌توجهی به جمهوریت نظام، ایجاد شبهات در خصوص اصل ترقی ولایت مطلقه فقیه، القای توهم بودن توطئه و فقدان دشمن خارجی، تضعیف بسیج و نیروهای ارزشی انقلاب، نشر و ترویج مواضع اپوزیسیون خارج و داخل، جوسازی و ایستادگی در برابر قانون با شعار قانون‌گرایی، دفاع از آزادی‌های غربی، دین‌ستیزی و هتک مقدسات و ترویج فمنیسم و زن‌سالاری اشاره کرد.
نگاهی اجمالی به این موارد که حکایت از هجوم برنامه‌ریزی شده پایگاه‌های دشمن به نظام اسلامی برای تخریب باورها و ارزش‌های دینی دارد، ابهامات بسیاری برطرف می‌کند و نمایی روشن از شرایط آن زمان را تصویر می‌کند.
در چنین فضایی بود که قانون مطبوعات مصوب سال 64 ابهامات و نقاط ضعف خود را نشان داد به دنبال این قضیه مجلس پنجم در 9 خرداد 1378 طرح اصلاح قانون مطبوعات را در دستور کار کمیسیون فرهنگی قرار داد. در 15 تیر 78 کلیات این طرح در مجلس مطرح شد و در نهایت در تاریخ 30 فروردین 79 مجلس به مواد اصلاحی طرح رأی داد و یک هفته بعد این طرح با تأیید شورای نگهبان توسط رئیس‌جمهور به دستگاههای مربوطه ارجاع شد.
مخالفت‌‌ها و جنجال‌های صورت گرفته علیه این طرح در دو مرحله انجام شد. اول در هنگام مطرح شدن کلیات آن در مجلس در تیرماه 78 و مرحله دوم در فروردین 79 هنگام رأی گیری درباره مواد آن. ولی بیشتر تهاجمات و جنجال‌ها به مرحله اول بازمی‌گشتند.
همزمان با مطرح شدن کلیات این طرح در تیر 78 روزنامههای زنجیرهای طبق روش معمول خود موجی از تیترهای اهانت‌آمیز را متوجه مجلس و طرح مورد نظر کردند. جنجالی‌ترین اقدام این روزنامههای زنجیرهای تیتر روزنامه سلام به مدیرمسئولی موسوی‌خوئینی‌ها در 15 تیر 78 بود: «سعید اسلامی پیشنهاد اصلاح قانون مطبوعات را داده است.»
این روزنامه اقدام به درج نامه محرمانه‌ای از وزارت اطلاعات کرده و آن را به سعید اسلامی منتسب می‌کند. وزیر اطلاعات در روز قبل در نامه‌ای به رئیس مجلس بیان می‌کند که نامه مربوط به سعید اسلامی نیست بلکه مربوط به حوزه مشاوران وزیر بوده که خطاب به وزیر ارسال شده و موضوع آن هم مرتبط با قانون اصلاحی مطبوعات نیست؛ بلکه روزنامه سلام با حذف صدر و ذیل نامه از آن استفاده سیاسی و جناحی کرده است.
دو روز بعد، در پی شکایت وزارت اطلاعات از روزنامه سلام به خاطر انتشار این نامه محرمانه این روزنامه از طرف دادگاه ویژه روحانیت توقیف شد. البته وزارت اطلاعات برای جلوگیری از تنش‌های بعدی شکایت خود را پس گرفت که خبر آن در بخش خبری ساعت 21 پنج‌شنبه 17 تیر از صدا و سیما پخش شد.
بحران‌آفرینی آشوبگران در کوی دانشگاه
در شب 18 تیر حدود 20 تا 30 نفر از اعضای یک تشکل دانشجویی خاص در خیابان‌های کوی دانشگاه شروع به راهپیمایی کردند و شعارهایی علیه قانون مطبوعات سر دادند. این جمعیت که پس از یک ساعت تعدادشان به حدود 150 نفر رسید مسیر خود را به سمت بیرون از محوطه کوی تغییر دادند. با حضور نیروی انتظامی عده‌ای به داخل کوی برگشتند ولی حدود 30 نفر همچنان در وسط خیابان ماندند و شعارهایی علیه نیروی انتظامی سر دادند. ساعت از 12 شب گذشته بود که گروهی با سردادن شعارهای یا زهرا و حمایت از رهبری به خوابگاه دانشجویان حمله برده و به ضرب و شتم آنها پرداختند.
این حرکات شروعی برای ناآرامی‌هایی بود که تا چند روز بعد ادامه داشت و در نهایت با سخنان حکیمانه مقام معظم رهبری و محکوم کردن حمله به کوی و راهپیمایی مردم در حمایت از سخنان ایشان بار دیگر فضای کشور آرام شد.
قانون مطبوعات در مجلس ششم
انتخابات مجلس ششم در 29 بهمن 1378 برگزار شد و مجلس ششم با اینکه 128طرح و لایحه از زمان مجلس پنجم باقی مانده بود که باید در اولویت رسیدگی قرار می‌گرفت مجلس ششم طرح تغییر قانون مطبوعات را تحت عنوان طرح اصلاح موادی از قانون مطبوعات مصوبه 28 اسفند 64 در دستور کار خود قرار داد.
البته این طرح در واقع اصلاح قانون مطبوعاتی بود که به تصویب مجلس پنجم رسیده بود. اصلاحات اعمال شده توسط مجلس ششم با حذف یا تغییر برخی بندها عملا دست قلم به دستان غرب‌زده را برای ترویج فضای توهین به مقدسات و رواج فضای اهانت باز می‌گذاشت. برای نمونه به برخی از موارد آن اشاره می‌کنیم:
به خصوص حذف بند 12 که در آن انتشار مطالب علیه قانون اساسی ممنوع است که حذف این بند عملا فضای امنی را برای تعرض به قانون اساسی فراهم میکرد. در بخش دیگر با حذف دو کارشناس مسائل دینی از هیأت نظارت بر مطبوعات سعی می‌شود روحانیت از نهادهای نظارتی نظام دور نگه داشته شود.
در سایر تغییرات هم رسیدگی به حرم مطبوعاتی از حیطه دادگاه ویژه روحانیت و دادگاه انقلاب خارج شده و به دادگاه‌های استانی که دفتر مرکزی نشریات در آن قرار دارد محدود می‌شود.
رهبر معظم انقلاب در دیدار برخی از شخصیت‌های برجسته دوم خرداد در اردیبهشت سال 79 نسبت به روند تغییر قانون مطبوعات هشدار دادند که روش برخی دوستان در برابر جریان منحرف غلط و ناکارآمد است و عملا امکان سوءاستفاده از مطبوعات را برای مخالفان نظام فراهم می‌آورد.
متأسفانه هشدار رهبر انقلاب توسط جناح دوم خرداد نادیده گرفته شد از سوی دیگر شاخه تبلیغاتی و مطبوعاتی اصلاح‌طلبان با جوسازی بر لزوم تغییر قانون مطبوعات اصرار میکرد.
واکنش بیگانگان به طرح اصلاح قانون مطبوعات
با بردن طرح قانون مطبوعات توسط مشارکتی‌ها به مجلس ششم چراغ سبز بیگانگان از آن سوی آب‌ها پررنگ‌تر شد. بیگانگان حق داشتند خوشحالی کنند. چرا که سال‌های پشت در ماندن به سر می‌رسید و می‌‌توانستند عملا اهداف براندازانه خود را تعقیب نمایند و کار جمهوری اسلامی را به قول خود یکسره کنند.
رادیوهای بیگانه چون رادیو کلن، بی‌بی سی، آمریکا و اسرائیل نیز به حمایت از طرح مجلس ششم برنامه پخش کردند. رادیو کلن در این رابطه بیان داشت: «اصلاح‌طلبان با اکثریت آرای خود می‌توانند قوانین محدود کننده را تغییر دهند و مقررات جدید و متکی بر آزادی را بر کرسی بنشانند. انتقاد صریح و شدید‌الحن نمایندگان از قانون مطبوعات و دخالت سازمان‌های قضایی در کار مطبوعات سرآغاز این نقشه و هدف محسوب می‌شود.»
گزارشگر رادیو بی‌بی سی نیز در حمایت از این اقدام گفت: « در حال حاضر در جمهوری اسلامی، آینده مطبوعات ایران مصداق مبارزه قدرت شده است. در جمهوری اسلامی برای اصلاح‌طلبان تنها وسیله یا عمده‌ترین وسیله ارتباط با مردم، مطبوعات است. اینکه به یکباره یک روزنامه بسته شده و هیچ امنیتی برای روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران دیگر اصلاح‌طلب و مستقل وجود ندارد، نگرانی زیادی را برای اصلاح‌طلبان ایجاد کرده است و آنها می‌خواهند این مسئله در مجلس حل بشود.
همچنین در همان روزها یک گزارشگر آمریکایی، رسیدگی به قانون مطبوعات در مجلس ششم را «نخستین آزمون عزم اصلاح‌طلبان در مقابل نظام» ارزیابی کرد. بنابر گزارش روزنامه واشنگتن تایمز، در مقاله مبسوط در صفحه اول این روزنامه آمریکایی، مدعی شد که علت اینکه قانون‌گزاران ایران به دنبال آزادی مطبوعات هستند برخورد با روزنامه‌نگارانی است که حکومت مذهبی را زیر سوال می‌برند. حکم حکومتی رهبری در قبال این حرکت انحرافی با رایزنی‌های لابی حزب مشارکت در مجلس ششم طرح تغییر قانون مطبوعات به صحن علنی مجلس در روز 16 مرداد 79 کشیده شد. از آنجا که این طرح پای معاندین نظام و براندازان را به عرصه مطبوعات کشور باز می‌‌نمود و حرکت خزنده آنان در استحاله از درون جمهوری اسلامی را تسریع می‌بخشید.
رهبر معظم انقلاب با درایت و تدبیری بی‌نظیر بر اساس حق شرعی ولی فقیه که در اصول متعدد قانون اساسی از جمله اصول 5، 57 و 110 بر آن تصریح و تأکید شده است، با صدور حکمی حکومتی در قالب نامه‌هایی خطاب به نمایندگان قاطعانه ادامه این توطئه براندازانه را از ریشه خشکاندند.
لازم به ذکر است پیش از صدور حکم رهبری از سوی مقام معظم رهبری ایشان ابتدا با ارسال پیغامی از نمایندگان مجلس از آنها می‌خواهند که در نتایج طرح خود تأمل کنند. تذکر دلسوزانه رهبر انقلاب در اصلاح‌طلبان موثر نمی‌افتد؛ امری که مشارکتی‌ها خود به آن اذعان دارند.
در همین زمینه شکوری راد از اعضای شاخص حزب منحله مشارکت پس از خروج طرح ساختارشکنانه حزبش از دستور که در مصاحبه‌ای چنین اعتراف می‌کند: « پیش از نامه رهبر به مجلس در مورد اصلاح قانون مطبوعات ایشان پیغام دادند که صبر کنید قانون فعلی چند ماهی اجرا شود تا اشکالاتش برطرف شود.»
همچنین بهزاد نبوی از سران سازمان مجاهدین و رابط این حزب با لابی حزب مشارکت در مجلس ششم نیز به این مسئله اذعان کرد.
دعوت ضدانقلابیون خارج نشین و بیگانگان از تندروها جهت ایجاد اعتصاب و شورش
پس از حکم حکومتی مقام معظم رهبری و به دنبال آن از دستور کار خارج شدن طرح ضد امنیتی اصلاح قانون مطبوعات، از آن سوی آب‌ها، ضدانقلابیون، بیگانگان شورش را به تندروها پیشنهاد دادند.
در همین زمینه رادیو آزادی وابسته به سازمان سیا در میزگردی با حضور عناصر ضدانقلاب با اشاره به کنار گذاشتن طرح تغییر قانون مطبوعات از دستور کار مجلس ششم، اصلاح‌طلبان را به برگزاری راهپیمایی و تدارک اعتصاب تحریک نمود. این رادیو ضمن توصیه اصلاح‌طلبان به لزوم افزایش التهاب در ایران نامه رهبر انقلاب به نمایندگان را نگران‌کننده و بزرگترین چالش در برابر اصلاحات خواند و از قول فرخ نگهدار از سران فراری سازمان فدایی خلق گفت که: «قضیه نباید با سکوت برگزار شود. اینکه می‌گویند در صورت آشوب و تشنج ایران مثل لبنان و افغانستان می‌شود درست نیست.»
در میزگرد معاندین نظام فرخ نگهدار برای ایجاد بحران در سطح جامعه اصلاح‌طلبان را اینگونه راهنمایی کرد: «اصلاح‌طلب‌ها مسئله اصلاح قانون مطبوعات، انتخابات، احزاب و موضوع کنترل رادیو و تلویزیون را به مجلس ببرند تا جلویش گرفته شود. این امر خود موجب بالا رفتن التهاب خواهد شد. باید با پیگیری وعده‌های اصلاح طلبانه جامعه را در وضعیتی اصلاح‌طلبانه نگه داشت.
در همین راستا بیگانگان نیز فعال شدند دولت آمریکا در ایام کنار نهادن طرح اصلاح قانون مطبوعات در مجلس ششم وارد عرصه گردید. ریچارد بوچر سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا ضمن ابراز نگرانی از وضعیت مطبوعات در ایران اعلام کرد ما در مورد آزادی بیان و مطبوعات نگرانی جدی داریم.»
روزنامه اینترنشنال هرالد تربیون نیز در آن زمان طی مقاله‌ای با عنوان بر سر دو راهی توقف اصلاحات در ایران بعد از شروع قبلی نوشت که اشتباه اصلاح‌طلبان این بود که سعی کردند با محافظه‌کارها کنار بیایند. اصلاح‌طلبان باید همین جا نخستین نویسنده مطبوعات در بهار سال گذشته دستگیر شد دعوت به تظاهرات می‌کردند. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نیز اوضاع وقت ایران را بعد از کنار گذاشته شدن طرح اصلاح قانون مطبوعات به هوای اقیانوس قبل از طوفان شدید تشبیه نمود و نوشت: «کشمکش‌های کنونی در ایران قابلیت تبدیل شدن به یک طوفان بی‌عیب و نقص را دارد. اقدام مشارکتی‌ها در ارائه طرح اصلاح قانون مطبوعات چنان طمع معاندین نظام و آمریکایی‌ها را برانگیخت که برای ادامه فعالیت افراطیون در مجلس ششم توصیه‌هایی کردند. بر همین اساس رادیو ضدانقلابی لس آنجلس که با بودجه مستقیم دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت دارد به تندروها توصیه کرد: اصلاح‌طلبی را نباید با هدف‌های فرعی و انحرافی مشغول کرد بلکه باید آن را به سمت رو در رویی با ولایت فقیه برد».
در ادامه ضدانقلابیون خارج‌نشین در اقدامی هماهنگ پیشنهاد موضع تجمع در میدان بهارستان تهران را در سالگرد 28 مرداد و در اعتراض به کنارگذاشته شدن طرح اصلاح قانون مطبوعات مطرح ساختند.
بعضی از رسانه‌های ضدانقلاب از هواداران افراطیون خواستند با لباس سفید در تجمع بهارستان حاضر شوندتا آنکه غیرقانونی بودن این تجمع از سوی معاون سیاسی، امنیتی استانداری تهران اعلام شد و بلافاصله پس از آن برخی نشریات داخلی نیز بر غیرقانونی بودن تجمع تاکید کردند.
بنابراین معلوم شد که پوشش خبری درباره «تحرکات براندازانه» ضدانقلاب لس‌آنجلس‌نشین از سوی این عناصر، تنها با هدف به کرسی نشاندن نظرات و گروه‌های امثال نهضت آزادی صورت گرفته است اما بیگانگان هیچ‌گاه نتوانستند بدنه مردمی را با اهداف و برنامه‌های خود همسو کنند و در رسیدن به اهداف خود شکست خورده‌اند.
سخنرانی مقام معظم رهبری در 24 شهریور 77
رهبر معظم انقلاب در تاریخ 24 شهریور ماه 1377 در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى هشدارهایی را درباره موضوع فرهنگ به مسئولان می‌دهند که بخشی از آن سخنان مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
فیلم
ما به آزادی بیان و آزادی فعّالیت‌های اجتماعی معتقدیم. اصلاً این مفاهیم و این حقایق را انقلاب و پیشروان انقلاب به این کشور آوردند. قبلاً این چیزها در این کشور نبود اما این آزادی، محدود است و آزادی مطلق نیست. حدّش کجاست؟ حدّش عبارت است از حدودی که اسلام تعیین کرده است. اگر بنا شود که کسانی مردم را به بی ایمانی و به شهوات سوق دهند، در این کار، آزاد نیستند. این آزادی، آزادی خیانت است. اگر قرار شد کسانی بنشینند و توطئه کنند و این توطئه را به شکلی در نوشته ای منعکس کنند، این آزادی توطئه است.
بنده منتظر می مانم ببینم که دستگاههای مسؤول چه می کنند، والّا، جلوگیری از این حرکات موذیانه، کارِ دشواری نیست.
وزارت ارشاد، دستگاه قضایی و دستگاه امنیتی ببینید این کسانی که در بعضی از این مطبوعاتْ ایمان مردم را هدف گرفته اند، به انقلاب اهانت می کنند این نمی شود و قابل قبول نیست.
من یک بار در اوّلِ امسال این هشدار را دادم؛ این هم بارِ دوم است. من با مسؤولین، اتمام حجّت می کنم! مسؤولین باید در این مورد اقدام کنند!
البته همه باید مراقب و مواظب باشند که کارهای خلافِ قاعده و خلافِ قانون، به عنوان دفاع از دین و ولایت از کسی سر نزند. ما احتیاج به این کارها نداریم. ما قانون داریم. ما نظم داریم. انقلاب، امروز در شکل نظام متجلّی است.
منبع: فارس
