عدالت خواهان گلستان "افزایش آمار طلاق این روزها به دغدغه‌ای برای مسئولان بدل شده و با وجود همه تدابیری که گفته می‌شود برای مقابله با این معضل اجتماعی در کشور دیده شده است اما هر ساله درصدی به افراد بی‌میل به زندگی مشترک افزوده می‌شود.
احمد تویسرکانی، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سال پیش از کاهش ۳.۱ درصدی آمار ازدواج در تهران ابراز نگرانی کرد. این در حالی است که روند کاهش ازدواج در سال جاری نیز با اعلام سازمان ثبت احوال کشور ادامه دارد و کارشناسان معتقدند که روش‌های تشویق جوانان به ازدواج در یک سال گذشته یا کافی نبوده یا اصلا روش مناسبی وجود نداشته است.
یکی از اساتید دانشگاه شاهد با تایید کاهش نرخ ازدواج در کشور و به خصوص در تهران توضیح داد: هر چند علت کاهش گرایش جوانان به ازدواج در طبقات مختلف جامعه متفاوت است اما به جرات می‌توان گفت که اولین و مهم‌‌ترین آن وجود مشکلات اقتصادی در بین طبقات پایین جامعه محسوب می‌شود.
ابوالفضل ذوالفقاری نبود امنیت شغلی و نبود توانایی برای تهیه مسکن مناسب از سوی آقایان که ۷۰ درصد از درآمد آنان را به خود اختصاص می‌دهد از یک سو و ناتوانی درصد بالایی از خانواده‌ها در تهیه جهیزیه و وسایل زندگی برای خانم‌ها را از سویی دیگر از موانع ازدواج در بین طبقات پایین جامعه برشمرد که با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با این وجود به گفته وی، هرچند مشکلات اقتصادی برای طبقات بالای جامعه معنایی ندارد، اما تغییر الگوی زندگی در بین این افراد باعث شده تا جوانان به نوعی ازدواج به نام ازدواج «سپید» گرایش پیدا کنند. این پیوند برخلاف ازدواج دائم و موقت نه در شرع و نه در عرف ما ایرانیان جایی ندارد، چون دختر و پسر بدون برگزاری مراسم عقد و به خاطر منافع اقتصادی و عاطفی زیر یک سقف زندگی می‌کنند که این اقدام برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی کاملا غیرممکن و تعجب‌آور است.
الگوی ازدواج جوانان مرفه پایتخت تغییر کرده است
به اعتقاد این استاد دانشگاه، میل به ازدواج سپید بیشتر در بین طبقات بالای جامعه دیده می‌شود، چراکه چنین افرادی معمولا دغدغه مادی نداشته و از طرفی ورود یکسری فرهنگ‌های جامعه مدرن و الگوهای جدید روابط اجتماعی باعث شده تا الگوی ازدواج جوانان مرفه در پایتخت رو به تغییر بگذارد.
ذوالفقاری البته عامل مهم دیگری را در کاهش ازدواج جوانان در کشور دخیل می‌داند که از آن با نام برهم خوردن نسبت جنسی یاد کرد و افزود: برهم خوردن نسبت جنسی یعنی افزایش تعداد دختران به پسرها عامل دیگری است که توانسته تاثیری هرچند کم را بر کاهش ازدواج جوانان در کشور داشته باشد. البته این موضوع در برخی از برنامه‌های رسانه ملی تا حدودی به صورت طنز نشان داده می‌شود اما مطالعه‌ای اساسی در این باره انجام نشده است.
به هر ترتیب باور این استاد دانشگاه این است که با تحقیقات گسترده و علمی در مورد پدیده ازدواج و عوامل تاثیرگذار بر آن می‌توان تا حدی روند رو به افزایش بی‌میلی به این سنت را کاهش داد چراکه تنها با استفاده از روش‌های علمی می‌توان به طور دقیق گفت که علت چیست و آن را رفع کرد. البته این در صورتی است که متولیان مشکلات اقتصادی را تا حدی برای جوانان تسهیل کرده و برای ازدواج در طبقات بالای جامعه نیز سیاستگذاری مختص به خود را داشته باشند، یعنی با آموزش والدین و آموزش فرزندان، آنان را نسبت به تبعات ازدواج‌های غیرقانونی مطلع کنند. باید توجه داشت تنها راه مقابله با رواج ازدواج سپید، فرهنگ‌سازی است و با روش‌های قهری نمی‌توان چنین مشکلی را حل کرد.
شواهد حاکی از آن است که متولیان ازدواج در کشور معمولا با اعلام هشدار نسبت به این معضل اجتماعی نگرانی خود را نشان داده و با وجود افزایش سیل افرادی که دیگر میلی به ازدواج ندارند، شاهد انجام اقدامی جدی و برنامه‌ای اساسی از سوی نهاد یا دستگاهی در این مورد نیستیم. بهمن بهمنی، مدیرکل دفتر ازدواج و تحکیم خانواده وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگویی تاکید کرده است که این وزارت خانه متولی امور جوانان نیست و وظیفه آن ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی در راستای حل مشکلات جوانان است.
بنابراین هنوز مشخص نیست که کدام نهاد یا دستگاه وظیفه حل این بحران را بر دوش دارد و این نابسامانی وضعیت جوانان تا کجا باید پیشروی داشته باشد تا عده‌ای به فکر ساماندهی آن بیفتند.
بر اساس تحقیقات انجام شده ۴۰ درصد از پسران و ۲۶ درصد از دختران بالای ۳۰ سال در کشور ازدواج نکرده‌اند و در سال‌های گذشته برای این تعداد از جمعیت جوان برنامه‌ریزی نشده و هم‌اکنون چالش فراگیر آنها بیکاری است. به گفته کارشناسان، سیاستگذاری برای ازدواج و باروری تنها در صورتی موفق است که با شرایط واقعی زندگی مردم منطبق باشد.
می‌توان چنین نتیجه گرفت که سیاست‌هایی که تاکنون برای تشویق جوانان به ازدواج وجود داشته چندان موفق نبوده و در صورتی که در روند این سیاستگذاری‌ها تجدیدنظر نشود همچنان شاهد افزایش بی‌میلی به ازدواج در جوانان و روی آوردن به روش‌های نامتعارف برای زندگی مشترک در کشور خواهیم بود.
منبع:آنا
