به گزارش مسیرآنلاین از «معماری نیوز»، نمایشگاه مهم و جهانی «اکسپو» رویدادی است که در آن کشورها دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و علمی با دورنمای توسعه و اهداف کلان خود را به نمایش می گذارند.
این نمایشگاه هر 5 سال یکبار برپا می شود و اولین آن در سال 1851 در لندن برگزار شد و تا کنون 26 شهر این نمایشگاه را برگزار کرده اند و این دوره در سال 2015 در شهر "میلان" برگزار خواهد شد.
هر چند ایران در زمان صدارت «امیرکبیر» برای اولین بار در این نمایشگاه جهانی شرکت کرد اما جدی ترین حضور آن به سال 1967 بر می گردد که در مونترال و با تلاش و پیگیری مهندس فرمانفرمائیان محقق شد، اما زمان خواهد برد تا مدیران و مجریان برگزاری این رویداد مهم متوجه ضرورت حضور آبرومند در این آوردگاه شوند و نمایش مضحک، سطحی و کاریکاتور گونه اکسپو های قبلی تبدیل به یک طرح معماری آبرومند، با کیفیت و دارای ارزش فرهنگی ایرانی شود.
مسئول برگزاری این رویداد مهم در ایران، شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
«نمایشگاه اکسپو» در دوره گذشته در کشور چین و در شهر «شانگهای» برگزار شد که حاشیه های فراوانی را برای ایران به همراه داشت.
مهمترین آن حاشیه ها، تعلل شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران در ارائه طرح در زمان تعیین شده و تاخیر در اجرای پروژه بود که در نهایت محل اصلی غرفه ایران به رژیم صهیونیستی (اسرائیل) واگذار شد و پس از رایزنی های فراوانی فضایی در میان غرفه کشور لبنان و کره شمالی برای ایران در نظر گرفته شد. بعد از آن فضاحت و آبروریزی، مسئولین و متولیان امر تصمیم گرفتند در این دوره حضوری حرفه ای و در شان جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
لذا پس از انتشار مناقصه و اعلام فراخوان مسابقه طراحی پاویون ایران در اکسپو ۲٠۱۵ میلان در روزنامه های کثیرالانتشار در بهمن ماه ۹۱ ، جلسه کلی در اسفند همان سال برای تشریح دیدگاه های کارفرما در موضوع طراحی اکسپو برای متقاضیان شرکت در مسابقه برگزار شد.
سرانجام در اردیبهشت 92 از میان حدود 100 متقاضی، 12 شرکت انتخاب و از آنها برای مصاحبه و انتخاب نهایی دعوت به عمل آمد. در نهایت در خرداد همان سال 8 شرکت مهندسان مشاور رتبه ١و ٢ به همراه همکار خارجی برای حضور در مسابقه اکسپو گزینش شدند.
در تیر ماه ٩۲ با حذف کمک هزینه مسابقه، تعدادی دیگر از مشاورین اضافه شده و در نهایت ١۳ مشاور برای مرحله نهایی طراحی انتخاب شدند.
هیئت داوران این دوره متشکل از فرهاد احمدی، محمود گلابچی، کامران افشارنادری، حسین شیخ زین الدین و حامد مظاهریان بود که در این مرحله، دو داور یعنی حسین شیخ زین الدین و کامران افشارنادری، یکی به دلایل شخصی و دیگری بدون ذکر دلیل انصراف داده و داراب دیبا و بهرام شیردل جایگزین شدند.
ریاست هیات داوران بر عهده دکتر حامد مظاهریان، رئیس قطب معماری دانشگاه تهران و معاون وزیر راه وشهرسازی بود.
٣۱ شهریور ٩۲ تحویل مدارک مسابقه توسط ١۲ شرکت مشاور صورت گرفت و روز 19 آبان بعنوان روز برگزاری مراسم داوری و انتخاب برندگان اول تا سوم اعلام و داوران برای جلسه داوری دعوت شدند.
اما در اقدامی عجیب، در همان روز در یک تماس تلفنی از طرف کارفرما یعنی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران، این جلسه برنامه ریزی شده داوری منحل شد و «نعمت زاده»؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت مسئولیت برگزاری داوری و کامل شدن روند انتخاب پروژه را بر عهده نمایشگاه بین المللی گذاشت.
یعنی تمامی تلاش طراحان، معماران، شرکت های مهندس مشاور و هیات داوران که حدود دو سال درگیر طراحی اکسپو بوده اند، با تلفن آقای وزیر نقش بر آب و پای داماد آقای وزیر یعنی «محمد محبعلی» به ماجرا باز شد و وی رسما عنوان «مسئول اجرایی نمایشگاه اکسپو» را از آن خود کرد.
در این مدت مشاوران شرکت کننده تمامی تلاش خود را برای هرچه زودتر برگزار شدن جلسه داوری انجام دادند. اما این تلاش ها بی نتیجه بود. هرچند در نهایت اطلاعیه ای صادر و از طریق قضایی موضوع را پیگیری کردند.
در تاریخ 11 آذرماه 92 جلسه ای در ستاد اکسپو برگزار می شود و علی رغم تلاش های فراوان مشاوران و هیات داوران که همگی از افراد خوش نام و با سابقه معماری کشور می باشند، مسئولیت طراحی این پروژه به «مهندس صفامنش» که مشاور کارفرما در برگزاری مسابقه بود، واگذار می شود و در کمال ناباوری، وی این پیشنهاد را می پذیرد.
پس از انتصاب «مهندس صفامنش» پای «شرکت ره شهر» نیز به ماجرا باز می شود. این شرکت یکی از 13 مشاوران شرکت کننده در مسابقه اکسپو بود. خدمات فاز یک معماری با هدایت و مدیریت «صفامنش» در «مهندسین مشاور ره شهر» آغاز شد.
اما به دلایلی «مهندس صفامنش» نیز در حین کار اخراج می شود و «شرکت ره شهر» به تنهایی این مسئولیت را بر عهده می گیرد.
در ادامه پس از حذف صفامنش، پیش نویس قرادادی از طرف «شرکت ره شهر» به مبلغ 550 میلیون تومان برای طراحی داده میشود. اما بعد از انتقاد برخی اعضاء هیئت مدیره نمایشگاه، این رقم به 320 میلیون تومان کاهش پیدا کرد. هرچند تا کنون قراردادی بین «ره شهر» و «نمایشگاه بین المللی» منعقد نشده؛ اما مبلغ 50 میلیون تومان بصورت علی الحساب به این شرکت پرداخت شده است.
در ادامه کار «محبعلی» با پشتوانه خوب و محکم فامیلی با آقای وزیر، سکان کار را برعهده می گیرد. عمده قراردادهای وی با ترک تشریفات و بدون طی مراحل قانونی و عمده تصمیم گیری ها بصورت فردی صورت گرفته است.
نحوه انتخاب پیمانکار پروژه در ایتالیا توسط «محبعلی» از این دست اقدامات است. بعنوان نمونه طراحى داخلى این سازه با ترك تشريفات و بدون توجه به توانایی مشاوران و پیمانکاران داخلی به همان پيمانكارسازه به مبلغ ٢/١٠٠/٠٠٠ يورو واگذار شد. یعنی 2 قرارداد با یک پیمانکار.
محبعلی در حالی این پروژه را به پیمانکار خارجی واگذار می کند که طبق استعلام های صورت گرفته از پیمانکاران داخلی، رقم اجرا چیزی حدود 500 الی 926 هزار یورو برآورد شده است.
پیشنهاد دو میلیون و صد هزار یورویی محبعلی در حالی با حمایت آقای وزیر و مسئولین نمایشگاه مورد تایید قرار میگیرد که مقام معظم رهبری در چندین نوبت به استفاده از ظرفیت ها و توان نیروهای داخلی تاکید داشته اند.
همچنین با توجه به پیش بینی اولیه از 23میلیون بازدید کننده در طول 6 ماه اکسپو ایتالیا، حدود 1.5 میلیون نفر از غرفه ایران بازدید خواهند کرد و از این تعداد حدود 500/000 هزار نفر از غرفه های ایران علی الخصوص غرفه غذایی خرید خواهند نمود که با میانگین هر خرید 5 یورویی، مبلغ 2/500/000 هزار یورو معادل 10 میلیارد تومان میزان فروش این غرفه می باشد.
در همین خصوص «گیل آبادی» مسئول روابط عمومی شهرداری تهران پیشنهادی به شرکت نمایشگاه بین المللی می دهد که بر اساس آن «فروشگاه زنجیره ای شهروند» بعنوان نماینده ایران، بخش غذایی غرفه اکسپو را برعهده گیرد و با این شرط که ضمن کسر هزینه اولیه، سود حاصل از این فروش عینا به حساب نمایشگاه واریز گردد. همچنین یک پکیج کامل برای معرفی بیشتر ایران به همه بازدیدکنندگان در غرفه اهدا شود.
با این اقدام احتمالا کلیه هزینه های حضور ایران در نمایشگاه اکسپو تامین می شد.
اما پس از رد این پیشنهاد توسط محبعلی، در اقدامی عجیب این قرار داد با شرکت «تهیه غذای قریشی» منعقد می شود. این شرکت برای مجالس و تالار ها و همایش ها غذا تهیه می کند.
اتخاذ تصمیمات خارج از سیستم قانونی فقط شامل حال آقای داماد نبوده و در برخی موارد هیات مدیره شرکت نمایشگاه های بین المللی نیز دست به اقدامات غیرقانونی نیز زده است.
یکی از این اقدامات عجیب، واریز 50/000 یورو به حساب شخصى داماد آقای وزير در ايتاليا و در قالب حساب تنخواه می باشد. واریز این وجه توسط پست بانک ایران- شعبه ملاصدرا صورت گرفته است.
این در حالی است که قاعدتا حساب تنخواه بايد به نام معاون ادارى و مالى شركت وذيحساب افتتاح گردد نه فردى كه در دوره ماموريت از يك وزارتخانه ديگر در این مجموعه حضور دارد.
با توجه به اینکه داماد آقاى وزير از ١٩ بهمن جهت ماموريت ٨ روزه عازم ميلان شده و تاكنون نیز بازنگشته اند؛ بر اساس اخبار رسیده ایشان اعلام كرده اند که تا ١٠ اسفند تصمیم به بازگشت ندارند و برخی اخبار حکایت از همراهی ایشان تا پایان ماموریت مدیرعامل نمایشگاه بین المللی دارد که برای حضور در «نشست كميسرژنرالاى اكسپو» عازم این کشور شده است.
در گزارش بعدی به ابعاد دیگر اقدامات آقای داماد در این اکسپوی دردسر ساز و نقش آقای (ف) به عنوان نماينده اكسپو درميلان ايتاليا پرداخته خواهد شد.
دو سوال مهم که امیدواریم مسئولین و دست اندکاران امر به آن پاسخ دهند:
* دلیل برگزاری مسابقه اکسپو و به سخره گرفتن جمع کثیری از معماران و اساتید بزرگ معماری کشور چه بود؟
* علی رغم تاکیدات چند باره و دغدغه جدی مقام معظم رهبری ، آیا هنوز وقت آن نرسیده که «شایسته سالاری» جایگزین« بده بستان های فامیلی» شود؟ مسیر آنلاین
