بازتاب گسترده رسانه ای و انتقاد شدید ظریف و لاوروف از اقدام عجیب بان کی مون، سبب شد "فرحان حق" جانشین سخنگوی دبیر کل سازمان ملل به توجیه اقدام رئیسش بپردازد.
خلاصه ماجرا: موضوع دعوت از ایران برای شرکت در نشست موسوم به ژنو2 در ماه های گذشته همواره مورد بحث در جامعه بین المللی بوده است. آمریکا برای دعوت از ایران این پیش شرط را مطرح کرد که ایران باید اعلامیه پایانی ژنو1 را بپذیرد تا به ژنو2 دعوت شود؛ اما ایران تأکید داشته و دارد که هیچ پیش شرطی را نمی پذیرد و با توجه به عدم حضور در ژنو1، ایران نمی تواند اعلامیه پایانی آن را به عنوان پیش شرط بپذیرد.
بان کی مون در تماس تلفنی با محمد جواد ظریف، تلاش نمود وی را برای ایفای نقش سازنده ایران در ژنو2 راضی کند. بی بی سی فارسی در همین زمینه نوشته بود: «دبیر کل سازمان ملل متحد گفته است در روزهای گذشته چندین بار با وزیر امور خارجه ایران صحبت کرده و ایران قبول کرده است که اعلامیه ژنو ١ "اساس" کنفرانس ژنو ٢ باشد و متعهد شده نقشی مثبت و سازنده در سوریه ایفا کند.»
آن چه مهم است این است که ایران ژنو1 را به عنوان پیش شرط نپذیرفت؛ بلکه پذیرفت ژنو1 پایه و اساس ژنو2 باشد.
همین مسأله باعث واکنش دولت آمریکا شد. "جین ساکی" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز ۲۹ دی‌ماه به خبرنگاران گفت آمریکا این دعوت را مشروط به حمایت صریح و علنی ایران از اعمال اعلامیه ژنو و از جمله استقرار هیات ناظر بر گذار سیاسی در سوریه می داند. این چیزی است که ایران هرگز علنا اعلام نکرده و آمریکا آن را از مدت ها پیش ضروری دانسته است و تصریح کرد: «ایالات متحده دعوت دبیر کل سازمان ملل از ایران را برای شرکت در کنفرانس پیش‌روی ژنو مشروط به پذیرفتن رسمی اجرای کامل اعلامیه ژنو از سوی ایران می‌بیند»
جالب این جاست که محمد جواد ظریف قبل از آن که بان کی مون دعوتش از ایران را علنی کند، در کنفرانس خبری با همتای سنگالی اش، ضمن آن که موضوع تماس تلفنی چند باره دبیر کل سازمان ملل را مطرح نمود بار دیگر بر عدم قبول پیش شرط تأکید کرده بود: «اگر دعوت از ایران بدون پیش شرط صورت بگیرد جمهوری اسلامی در این مذاکرات شرکت می‌کند.»
یعنی حتی پس از تماس تلفنی بان کی مون با وزیر خارجه ایران و قبل از دعوت، ظریف بر رد هرگونه پیش شرط تأکید کرده بود. چرا پس از این سخنان ظریف، دبیر کل سازمان ملل ایران را دعوت کرد و بعد از یک روز به دلیل بیان این سخنان، دعوت را پس گرفت؟!!!
همه این موارد نشان می دهد که ایران بدون آن که اعلامیه پایانی ژنو1 و پیش شرط را بپذیرد و تنها با پذیرش "پایه و اساس" بودن ژنو1 برای ژنو2، از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد به نشست ژنو2 دعوت شده بود که البته با فشار آمریکا این دعوت پس گرفته شد.
توجیه جدید سازمان ملل:
به گزارش سایت رادیو فردا(radiofarda) "فرحان حق" جانشین سخنگوی دبیر کل سازمان ملل متحد می‌گوید بان گی مون بر این باور بود که پیش از دعوت تهران به کنفرانس بین‌المللی صلح سوریه، به تفاهمی شفاهی با محمد جواد ظریف بر سر پایه‌های مذاکرات این کنفرانس رسیده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، فرحان سه‌شنبه یکم بهمن در کنفرانسی خبری گفت ایران از کتبی کردن توافقات شفاهی خود سر باز زد از همین رو بان گی مون مجبور به پس گرفتن دعوت ایران به کنفرانس ژنو۲ شد.
شامگاه دوشنبه، بان گی مون ۲۴ ساعت پس از آنکه دعوت ایران به کنفرانس بین‌المللی صلح سوریه را اعلام کرده بود، این دعوت را پس گرفت.
جین ساکی
ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه تهدید کرده بود در صورت لغو نشدن دعوت ایران، به مذاکرات بین‌المللی صلح نخواهد رفت. همچنین آمریکا بر موافقت علنی ایران با توافقات کنفرانس ژنو۱ اصرار کرد.
کنفرانس ژنو۱ سال گذشته برگزار شده بود و در آن بر سر آن بر سر تشکیل دولت یا شورای حکومتی انتقالی در سوریه با توافق دولت و مخالفان این کشور، موافقت شده بود.
فرحان حق بدون اشاره به سخنان محمد جواد ظریف پس از تماس بان کی مون و قبل از دعوت از ایران که صراحتا هرگونه پیش شرط را رد کرده بود، گفت: «تفاهم شفاهی باعث شده بود که دبیرکل سازمان ملل گمان کند که در پی آن تفاهمی مکتوب وجود خواهد داشت.»[!]
او افزود: «آنچه که پیش آمد برعکس بود. ایران به مواضع گذشته خود بازگشت، مساله‌ای که باعث ناخرسندی بان گی مون شد و او را بر آن داشت تا دعوت از ایران را پس بگیرد.»
ویدئو/ اگر بان کی مون می دانست چه می شود...
پس از درخواست‌های غرب و همچنین اپوزیسیون سوریه از ایران برای پذیرش توافقات کنفرانس ژنو۱، حسین امیر عبداللهیان سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که تهران در کنفرانس ژنو۱ حضور نداشته و نقشی در تدوین بیانیه آن نداشته است از این رو، آن را نمی‌پذیرد. او افزود که ایران بدون پیش‌شرط در کنفرانس بین‌المللی صلح سوریه حاضر می‌شود.
فرحان حق اظهار داشت: «طرفی که پایه‌های مذاکرات را نپذیرفته نباشد، نمی‌تواند در آن حضور داشته باشد.»
او ادامه داد: «همه طرف‌ها با مواضع مختلف، توافقات کنفرانس ژنو۱ را پذیرفته‌اند. آنچه که ما اکنون انجام می‌دهیم تلاش برای فراهم کردن زمینه‌ای به منظور مذاکره با حسن نیت است.»
شامگاه دوشنبه هم مارتن نسیرکی سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفته بود که بان گی مون با محمد جواد ظریف گفت‌و‌گوهای مفصلی داشته و در آن آقای ظریف با پذیرش بیانیه کنفرانس ژنو سال ۲۰۱۲ میلادی موافقت کرده بود؛ بیانیه‌ای که بر تشکیل دولتی انتقالی در سوریه به منظور پایان دادن به جنگ داخلی در این کشور، تصریح کرده است.
پیشتر نیز مقام‌های کشورهای مختلف از جمله آمریکا از ایران خواسته بودند توافقات کنفرانس ژنو۱ را بپذیرد. روسیه، که بر پایه تفاهمش با آمریکا کنفرانس بین‌المللی صلح سوریه برگزار می‌شود، بیانیه کنفرانس ژنو۱ را پذیرفته است.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، با ابراز تاسف از پس گرفته شدن این دعوت، بان گی مون دبیر کل سازمان ملل متحد را به بی‌شهامتی متهم کرد.
فایل صوتی
ظریف در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا اقدام بان گی مون در پس گرفتن دعوت از ایران را ناشی از فشار آمریکا و برخی گروه‌هایی که به گفته او دستشان به خون مردم سوریه آلوده است، دانست. او تاکید کرد که چنین رفتاری درشان دبیرکل سازمان ملل متحد نیست.
مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه هم در نشستی خبری، گفت ایران هیچ‌گاه متقاضی شرکت در کنفرانس ژنو۲ نبوده است.
او افزود که مقام‌های ایرانی در همه مکالمه‌ها و مواضع خود، اعلام کرده بودند هیچ پیش‌شرطی را برای حضور در کنفرانس ژنو۲ نمی‌پذیرند.
شامگاه دوشنبه مارتین نسیرکی این گفته که «بان گی مون در دعوت ایران عجله کرده بود» را نپذیرفت و گفت که دبیرکل سازمان ملل متحد، با مقام‌های آمریکای و روسی در تماس بود. او تاکید کرد که واشینگتن در جریان عزم بان گی مون برای دعوت از ایران قرار داشت.
444
