به گزارش پایگاه عدالت خواهان"زیور آلات زنان ترکمن نشانی از فرهنگ، آداب و سنن این قوم اصیل است که علاوه بر خود آرایی جنبه فرهنگی و مذهبی نیز دارد.
جنس این زیور آلات از طلا ونقره بوده که استفاده آن ریشه در تاریخ کهن باستان این قوم دارد.
البته در قدیم از طلا بیشتر استفاده می شد، اما با افزایش ارزش طلا جنس این زیورآلات از طلا به نقره و ورشو تغییر پیدا کرد وهم اکنون بیشتر زیورآلات ترکمن از جنس نقره و ورشو است.
این هنر زیبا نسل به نسل ازسوی استادکاران ماهر به دوره معاصررسیده است وهم اکنون استادکاران معدودی هستند که این کارپرمشقت را انجام می دهند و در استان گلستان دو استاد کار ماهر بیشتر از دیگران این امانت را به دوش می‌کشند.
سازنده زیورآلات ترکمن در گمیشان، حاج مراد آخوند روحانی ۴۲ ساله گمیشانی است که در کارگاه خانگی خود هنر آفرینی می کند واستاد غلام گنبدی ۶۰ ساله و پسران هم دیگر استاد کار ماهر گلستانی در این حرفه هستند که بار امانت گذشتگان خود را به دوش می‌کشند.
زیور آلات ترکمن انواع مختلفی دارد قبه، دستبند، گردن بند، آویز‌ها، منجیق‌ها وانگشتر‌ها که ماهیت همه تا به امروز تغیر چندانی نکرده است و به سلیقه استاد کاران وسفارش مشتری بستگی دارد.
قبه ازجمله زیباترین وچشمگیرترین زیورآلات ترکمنی است که همچون تاجی برسر زنان ترکمن می درخشد.
زیورآلات ترکمن به چند گروه تقسیم می‌شود.
1- زیورآلات سر و پیشانی، که به آن قبه گفته می‌شود ومانند کلاهی است که ازفلزنیم دایره‌ای همچون تاج ساخته می‌شود وعظمت وشکوه زنان ترکمن را به نمایش می‌گذارد.
2- زیورآلات مو یا ساچ باغ که برای تزئین موهای زنان از آن استفاده می‌شود.
3- زیور آلات لباس؛ تنه چیر که بیشتر از سکه و بازوبند روی لباس زنان کار می‌شود.
4- زیور آلات مچ دست؛ بوزلیک (النگو) است که زنان ترکمن به دست می‌بندند.
5- زیور آلات گردن بند؛ گل یاقا که زنان ترکمن این زیورآلات را به گردن آویز می‌کنند.
6- زیورآلات انگشت؛ یوزیک (انگشتر)
7- زیورآلات کمر؛ کمربند‌های زنانه ومردانه که به دور کمر می‌بندند که با انواع منجوق‌ها تزئین می‌شود.
8- زیور آلات ابزار و یراق؛ کاردکهای بافندگی زنان در قالی بافی مثل « کسر » و « داراق » همان ابزار شانه زنی قالی وقالیچه که دسته وشانه وتنه را تزئین می‌کنند.
9- زیورآلات کار؛ سارمق ریسندگی پشم گوسفند و بز یوسقا انگشتانه زنان ترکمن در سوزن دوزی است.
زیورآلات کودکانه؛ که زنان ترکمن برروی لباس وابزار بازی وپاهای کودکان می‌بستند مثل زنگوله پای کودکان که در هنگام راه رفتن صدا می داد.
این‌ها تنها گوشه‌ای از زیور آلات زیبای ترکمن هاست که بیشتر در مراسم عروسی وجشن‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند.
در طول تاریخ زنان ترکمن پا به پای مردان در همه امور زندگی با بافتن فرش ، قالی ، قالیچه ، نمد وحتی در ساختن زیور آلات و تزئینات ابزار ویراق اسب‌ها به مردان خود کمک می‌کردند.
و زندگی خود را با الهام از طبیعت چنان زیبا درست می‌کردند که چشم نوازی خاصی داشت.
هنوز نوع پوشش زنان ترکمن و زیورآلات اصیل آنان مانند نگین درخشانی در آلاچیق‌های زمانه خود می‌درخشد و آن اصالت، پاکی ،زیبایی خانه‌ها ، لباس‌ها وزیورآلات را یک جا در دشت های زیبای صحرا به نمایش می‌گذارند.
مسافران وگردشگران نوروزی که استان گلستان را مقصد گردشگری خود انتخاب کرده اند می‌توانند این زیبایی‌ها را در بازارچه‌های مرزی ومحلی شهرهای ترکمن نشین و همچنین با سفربه روستا‌ها و با شرکت در جشن‌های مردم این قوم ازنزدیک ببینند وبا این فرهنگ غنی آشنا شوند.
گزارش از فاطمه حبیبی
