انتشار خبر حضور حسن روحانی رئیس جمهور اسلامی ایران در مجمع اقتصادی داووس سوئیس بار دیگر نام این اجلاس را در بین رسانه‌های ایرانی مطرح کرده است.
اجلاسی که سالانه با حضور رهبران سیاسی و نخبگان دنیای اقتصاد و تجارت در روستای داووس در کشور سوئیس برگزار می‌شود و از همین‌رو نام آن به نام اجلاس محل برگزاری مشهور شده است.
این بار دعوت از رئیس جمهوری اسلامی ایران به گفته رسانه‌های خارجی با حضور دبیر اجرایی این مجمع در تهران و تقدیم شدن دعوتنامه رسمی به روحانی صورت گرفته است.
*راه "داووس" از "ژنو 2" می‌گذرد
نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که پیش از اجلاس داووس کنفرانس ژنو 2 در شهر مونترو برگزار می‌شود و این دو منطقه تنها کمتر از 300کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند.
در همین رابطه و پیش از این مقامات آمریکایی بر این مسئله تأکید کرده بودند که حضور ایران در اجلاس ژنو 2 منوط به پذیرفتن شروط تصویب شده در اجلاس ژنو 1 است اما در نشست خبری روز گذشته ( 22 دی ماه)جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، کری بر ضرورت حضور و دعوت از ایران برای شرکت در اجلاس ژنو 2 تأکید کرد که البته آن هم باز بر تاکید بر برخی پیش شرط ها بود.
شاید اجلاس ژنو 2 زمینه‌ای باشد برای حضور پر قدرت تر روحانی در اجلاس داووس و رایزنی با کشورهایی که منافع ایران در ارتباط با آن قرار دارد.
*روحانی و نتانیاهو هر دو مهمان یک اجلاس
حضور روحانی در این اجلاس تنها نکته جنجال‌برانگیز درباره حضور شخصیت های جهانی در آن نبوده و دعوت از بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز تبدیل به سوژه خبری رسانه‌های خارجی شده است.
البته اجلاس داووس همواره به عنوان یکی از بسترهای مناسب برای دیدار مقامات ایرانی و مقامات غربی به خصوص آن دسته از کشورهایی بود که به نوعی در داخل خط قرمز ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی ایران برای هر نوع رابطه قرار دارند.
یکی از نمونه‌های آشکار و واضح آن دیدار سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور سابق جمهوری اسلامی ایران و جان کری سناتور آمریکایی در سال 2007 بود.
در آن زمان این دیدار به عنوان یک دستاورد مهم در نزدیک شدن ایران و آمریکا خوانده شد و این در حالی بود که ایران و آمریکا در اوج درگیری‌های خود بر سر حضور نظامی ارتش ایالات متحده آمریکا در عراق و پیگیری برنامه هسته‌ای از سوی ایران قرار داشتند.
حضور سید محمد خاتمی و جان کری در اجلاس سال 2007داووس
*دیدار اول در داووس
شاید در این دوره نیز محتمل باشد که دیداری بین مقامات آمریکایی و شخص حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد، دیداری که با تمام تلاش‌های دپپلماتیک در مجمع سازمان ملل متحد به دلیل برخی معذوریت‌های هیئت ایرانی صورت نگرفت و تنها محدود به یک مکالمه تلفنی شد.
با این حال جسورترین سیاست‌مداران ایرانی نیز در تهران اندیشه دیدار ناگهانی بنیامین نتانیاهو و حسن روحانی را در این اجلاس به سخره می‌گیرند و آن را تنها مایه‌ای برای خبرسازی رسانه‌های غربی می‌دانند.
*حضوری که استارت آن را خاتمی زد
حضور مقامات ایرانی در اجلاس داووس به طور رسمی از سال 2004 و با سفر سیدمحمد خاتمی به کشور سوئیس آغاز شد.
در آن زمان ایران به عنوان بانی نظریه گفت‌وگوی تمدن‌ها در دنیا شهره بود و غرب نیز علاقه‌مند به حضور خاتمی در این اجلاس و معرفی این اندیشه از سوی یک کشور اسلامی بود.
بعد از اتمام دوران ریاست جمهوری خاتمی بار دیگر این اجلاس در سال 2007 از وی جهت حضور در دهکده داووس دعوت کرد این سفر حاشیه‌های فراوانی داشت، محمود احمدی‌نژاد در تهران رئیس جمهور بود و فاز تقابل نظام جمهوری اسلامی ایران و غرب به خصوص بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران به نقطه جوش رسیده بود.
دیدار معروف سیدمحمد خاتمی و جان کری که در آن زمان در مجلس سنای آمریکا حضور داشت در جریان همین سفر صورت گرفت.
*احمدی نژاد غایب، قالیباف حاضر
گرچه در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد وی در هیچکدام از اجلاس‌های داووس حضور نیافت اما در سال 1386 مجتبی ثمره هاشمی مشاور ارشد احمدی‌نژاد در اجلاس داووس حضور یافت که البته مهم‌ترین مسئله‌ای که در این سفر مطرح شده بود بحث غنی‌سازی و فعالیت های هسته‌ای ایران بود.
در سال 1388 نیز منوچهر متکی وزیر وقت امور خارجه ایران در اجلاس داووس شرکت کرد و در دیدارهای مختلف خود بر ضرورت حل و فصل موضوع فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و حق ایران برای ادامه آن تأکید کرد.
این سفر همزمان با مجموعه فعالیت‌هایی بود که در خصوص فعال شدن پیشنهاد مبادله سوخت به منظور تأمین میله‌های سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران در جریان بود.
پس از سال 1388 هیچ مقام ایرانی با توجه به بیشتر شدن شکاف ایران و غرب در این اجلاس حضور نیافت.
محمدباقر قالیباف تنها شخصیت غیر دولتی است که به عنوان شهردار تهران در این اجلاس حضور یافته است.
دهکده داووس در تابستان
*داووس همزاد آشکار بیلدربرگ
اجلاس داووس را می‌توان به نوعی اجلاس آشکار نخبگان جهانی عنوان کرد که نمونه پنهان آن اجلاس بیلدربرگ به عنوان یک همایش مخفی از بزرگترین صاحبان ثروت و قدرت در جهان از جمله فراماسون‌هاست و همه ساله در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌شود.
گرچه بین اجلاس بیلدربرگ و اجلاس داووس تفاوت‌های ماهوی فراوانی وجود دارد، اما نمی‌توان این نکته را رد کرد که هر دو اجلاس در حقیقت به منظور فراهم آمدن گردهمایی‌های نخبگانی است که بخش اعظم قدرت و ثروت جهان را در اختیار دارند.
نگاهی کوتاه به لیست کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس به خوبی می‌تواند این نکته با را به اثبات برساند، در طول چند سال اخیر و از زمانی که «کلوس شواب» استاد تجارت و بازرگانی به منظور ایجاد یک سمپوزیوم اروپایی برای شرکت‌های بزرگ جهانی اقدام به تشکیل این مجمع کرد، 75 درصد شرکت‌کنندگان در این اجلاس از کشورهای اروپایی و آمریکایی بودند و کشورهای آسیایی تنها 8 درصد از شرکت‌کنندگان را تشکیل داده اند.
تفاوتی مهمی که اجلاس داووس با نشست‌‌های مشابه همچون نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد دارد، همین نخبه‌گزینی اجلاس فوق است که ریشه در اندیشه شکل‌گیری آن دارد.
نخبگانی که تنها بخش اعظم قدرت و ثروت جهانی را در اختیار دارند و می‌توانند از آن برای تحمیل سیاست‌های خود بر سایر کشورهای دنیا استفاده کنند.
*حضور ایران در داووس، پاداش تبدیل شدن ایران به یک عضو مسئول در نظام بین الملل
در نگاه اول نظر می‌رسد حضور جمهوری اسلامی در این اجلاس نشانه‌ای از قدرت‌مند بودن ایران به عنوان یک کشور تأثیرگذار در عرصه جهانیاست، اما این نکته هم دور از ذهن نیست که سیاست‌های جدید دولت یازدهم، سبب استقبال مجمعی همچون مجمع اقتصادی داووس از حضور ایران شده است.
شاید بتوان اینگونه عنوان کرد که حضور ایران می‌تواند به تأمین منافع ملی کشور کمک کند اما انگیزه و ایدئولوژی شکل‌گیری چنین مجمعی به روشنی نشان می‌دهد که هدف از حضور ایران نه استفاده از قدرت ایران بلکه هماهنگ کردن نظام جمهوری اسلامی ایران با آنچه در فضای غرب می‌گذرد است.
سیاست‌هایی که گاه با بنیان‌های فکری نظام جمهوری اسلامی ایران مبنی بر هرگونه وابستگی به غرب و شرق تفاوت ماهوی و اساسی دارد.
*ضرورت هوشیاری مقامات ایرانی
به طور حتم مقامات ایرانی می دانند که غرب تنها به دنبال منافع خود از حضور ایران در چنین مجامعی است و روحانی نیز بار سنگینی برای حفظ وجهه ایران در سطح جهانی دارد.
در این میان اجلاس داووس می تواند نقطه ای برای آغاز همکاری دو جانبه و مسئولانه ایران و غرب و یا تنها بستری برای هماهنگی بیشتر سیاست های دولت با کشورهای غربی باشد.
این سئوالی است که تمی توان پیش از حضور ایران در این اجلاس به آن پاسخ داد./فارس/مهدی پورصفا
