رانت نجومی ساخت و ساز بی رویه مجتمع های تجاری در شیراز

جمع کثیری از دانشجویان دانشگاه های شیراز در قالب 11 تشکل دانشجویی طی نامه سرگشاده ای به استاندار فارس از نگرانی های خود از ساخت و ساز بی رویه برج های تجاری در شیراز و جهت گیری سرمای گذاری در شیراز به سمت سرایه گذاری های رانتی گلابه نموده اند.

متن این نامه سرگشاده که در اختیار پایگاه 598 قرار گرفته است به شرح ذیل می باشد:

جناب آقای دکتر احمدی ، استاندار محترم فارس

با سلام و آرزوی توفیقات جناب عالی

رسانه های استان درخصوص جلسه مشترک با شورای محترم شیراز پیرامون برج های 25 طبقه خیابان زند و به نقل از جناب عالی مواردی را منعکس نموده اند که اهم آن به شرح زیر است :

" شیراز اولین کلان شهر بیکار کشور است - باید هوشمندانه ، دردمندانه و عاقلانه ، برای شهر تصمیم بگیریم - اگر سرمايه‌گذاري دنبال سود نباشد ، سفیه است – بسیاری از صنایع در استان فارس و شیراز دچار مشکل است - اولويت اصلي من حفظ اشتغال موجود و زمينه‌سازي براي ايجاد اشتغال‌ جديد است - باید به مردم نشان دهیم که ما طرفدار سرمایه و سرمایه گذار پاک هستیم و با کسانی که میخواهند رانت بخورند به شدت برخورد می کنیم "

جناب آقای استاندار ،

در این خصوص مواردی به شرح زیر به استحضار می رسد.

1- ضمن اعلام موافقت کامل با فرمایشات جناب عالی اجازه می خواهیم، همین مطالب را کالبد شکافی نمائیم تا به شفافیت موضوع کمک شده باشد. به یقین مشکل اصلی کشور و به ویژه استان فارس بیکاری است و حل این معضل نیازمند سرمایه است. تا این نقطه اختلافی وجود ندارد اگر اختلافی هست شاید از این به بعد باشد. این که از این صحبت درست نتیجه غلط گرفته شود و راه حل در مراکز تجاری دانسته شود ، محل بحث است .

ازنگاه ما به شرحی که خواهد آمد مراکز تجاری نه فقط راه حل نیستند بلکه خود بخش مهمی از مشکل اند .

چه کسی حاضر است وقتی ساخت مراکز تجاری با این سرعت سودهائی افسانه ای به همراه دارد سرمایه کم یا زیاد خود را در صنعت صرف کند ؟ آیا فردی چنین سفیه می شناسید؟! حکایت مجتمع های تجاری در شیراز به یک جارو برقی می ماند که تمام سرمایه های ریز و درشت مردم را می مکد. سرمایه هائی که باید وارد عرصه تولید شوند، در زمین دفن می شوند یا تبدیل به کالاهای چینی و تایوانی . . . می گردند و آن گاه باید  نتیجه آن را در تعطیلی کارخانه های استان یکی پس از دیگری شاهد باشیم .

با ادامه این وضع تردید نکنید که تتمه صنعت گران استان نیز عطای صنعت را به لقای آن بخشیده ، کارخانه را تعطیل، کارگران را اخراج، دستگاه ها را فروخته و خود به عرصه بی زحمت بساز و بفروشی به ویژه از نوع مراکز تجاری آن روی خواهند آورد. آن گاه حضرت عالی خواهید ماند و خیل بیکاران استان که روز به روز بیشتر و بیشتر می شوند .

آیا به واقع انتظار دارید در چنین شرایطی کسی وارد عرصه صنعت استان شود و اشتغال بیافریند ؟ چنین فردی یا باید دیوانه باشد یا عاشق ! در فضائی که ورود به عرصه ساخت مراکز تجاری سودهائی افسانه ای را همراه خواهد داشت . پیش از کلنگ زنی ، پیش فروش آغاز و در زمان افتتاح ( به طور متوسط سه سال  بعد ) چندین برابر هزینه خود را در جیب سازنده خواهد گذاشت. به راستی چه کسی حاضر است چنین لقمه چرب و نرمی را رها و به سراغ صنعت برود ؟

2- برای این که به طور شفاف معلوم شود مراکز تجاری نه فقط اشتغال زا نیستند بلکه اشتغال زدایند و باعث بیکاری می شوند ، توجه جناب عالی را به این نمونه جلب می کنیم .

مجتمعی هم اکنون با 2500 واحد تجاری در شیراز ساخته شده است . ارزش هر واحد تجاری آن هم اکنون به طور متوسط 500 میلیون تومان است و در هر واحد نیز به طور متوسط  2 نفر مشغول به کار شده اند . به عبارت دیگر برای اشتغال 5000-6000  نفر سرمایه ای معادل 1250 میلیارد تومان ( 1.250.000.000.000 تومان ) صرف شده است . از سوی دیگر ، دولت محترم در ابتدای سال 93 نرخ سرمایه گذاری جهت هر واحد اشتغال را 20 تا 70 میلیون تومان اعلام نمود . چنانچه این رقم به طور متوسط 45 میلیون تومان در نظر گرفته شود به این معنی است که با سرمایه ای که در این مرکز زمین گیر شده است بیش از 27000 شغل می توان ایجاد نمود . به عبارت دیگر مرکز تجاری فوق نه فقط اشتغالی ایجاد نکرده بلکه باعث بیکاری 22000 نفر هم شده است !

در نمونه دیگر که هم اکنون در خیایان عفیف آباد در حال ساخت است متوسط هر واحد تجاری حدود یک میلیارد تومان به فروش می رسد . بر اساس اعلام دولت این سرمایه می تواند اشتغال 20 نفر را فراهم کند ولی حداکثر 4 نفر درآن مشغول به کار خواهند شد. این یعنی بیکار نمودن 16 نفر!!

جناب آقای استاندار

این تنها مربوط به دو مورد بود ، لطفا گروهی را مامور نمائید تا مجموع ارزش ده ها مجتمع تجاری در شیراز را محاسبه و ارزیابی نمایند . آنگاه با در نظر گرفتن متوسط "نسبت سرمایه به اشتغال" در صنعت محاسبه کنید که اگر این سرمایه افسانه ای و بهت آور، وارد چرخه واقعی سرمایه گذاری و اقتصاد استان شده بود ، آیا فرد بیکاری در این استان و در شهر شیراز باقی می ماند ؟

تنها برخی از مراکز تجاری شیرازکه ظرف چند سال گذشته افتتاح یا در حال ساخت هستند به شرح ذیل خدمتتان تقدیم می گردد.

شما خود قضاوت کنید درچنین شرایطی آیا سرمایه های خود را بر باد نداده ایم؟! آیا فرصت سوزی از این ناشیانه تر سراغ دارید؟! پس باز هم تاکید می شود سرمایه هست ، اندیشه هست ، توان هست ولی متاسفانه در جای خود بکار گرفته نمی شود، و نتیجه این می شود که به فرمایش جناب عالی اولین کلانشهر بیکار کشوریم!!

3- فرموده اید با رانت خواری به شدت مقابله خواهد شد.

البته معنای رانت در فرهنگ عمید چنین آمده است : " درآمدی که از فرصت ها و موقعیت های برتر به دست آمده باشد ، ثروت حاصل از کار غیرتولیدی و بادآورده " .

نمی دانیم اگر مرحوم استاد عمید امروز زنده بود در خصوص آن چه در شیراز می گذرد چه نظری داشت ولی نیک می دانیم که آن چه در عرصه مجتمع های تجاری شیراز در حال وقوع است سراسر رانت است . در مجتمع های تجاری به دنبال رانت نگردید ، این مراکز به خودی خود رانت هستند . از حضرت عالی که نماینده عالی دولت در استان هستید می پرسیم آیا صنعتی ، حرفه ای ، کارخانه ای سراغ دارید که مانند مجتمع های تجاری سودهای یک شبِ نجومی داشته باشد؟ اگراین رانت نیست پس رانت چیست ؟!!! آیا چنین امتیازی را به همه می توانید بدهید؟!! بنابراین فردا شکایت نفرمائید که در فارس کسی وارد صنعت نمی شود و کارخانه ها در حال تعطیلی اند!

4- همین باغ فرزانه نمونه خوبی است . خواهید دید که صبح روز صدور پروانه ( اگر این ناصواب رخ دهد ) و حتی پیش از کلنگ زنی، رودخانه ای از پول های سرگردان مردم روانه دفتر مجتمع خواهد شد . وقتی این صحنه را ملاحظه نمودید، به یاد بیاورید کارخانه ای را که فرمودید با ده هزار کارگر گرفتار مشکلات مالی است  و به زودی تعطیل خواهد شد! به یاد بیاورید که این همان پول هائی است که می توانست مشکل صدها کارخانه فارس را حل کند! به یاد بیاورید این همان پول هائی است که می توانست از بیکاری هزاران کارگر شرافتمند پیشگیری کند!

5- اغلب گفته می شود " شیراز چون از صنعت عقب ماند باید رو به مراکز تجاری می آورد " . به عقیده ما نکته دقیقا عکس این است!  "شیراز چون رو به مراکز تجاری آورد از صنعت عقب ماند" . شهرها و استان هائی که طی 20 سال اخیر انتهای لیست صنعت بودند امروز درشمار مدعیان صنعت در کشورند. اما در شیراز هزاران میلیارد تومان سرمایه شهر در مجتمع های تجاری راکد و زمین گیر شد . هنوز هم پودر شیرین بیان ، پسته و خرمای خشک در صف اول صادرات استان فارس است . خوب است نگاهی هم به صادرات استان های مجاور داشته باشیم تا معلوم شود در اثر تشویق صنعت به کجاها رسیده اند.

البته ما به آنان درود می فرستیم ولی از آنچه در فارس می گذرد تاسف می خوریم . نتیجه اینکه امروز بالاترین نرخ های بیکاری کشور را داریم و ده ها هزار جوان جویای کار که همین سرمایه های مدفون در مراکز تجاری به راحتی می توانست و می تواند مشکل اشتغال آنان راحل کند . چه کسی سودهای افسانه ای و سریع الوصول مجتمع های تجاری را رها می کند و به سراغ صنعتی می رود که تعمدا آن را چنان سخت کرده اند تا کسی به سراغش نیاید ، تا آن گاه بگویند " در شیراز رغبت به صنعت وجود ندارد "؟!! به راستی کدام فعالیت صنعتی را سراغ دارید که مانند مراکز تجاری چنین سودهای بادآورده ای را پیش از افتتاح!! بازگردانده باشد؟!!

6- خوب است بدانید یک مصوبه تک سطری دولت در سال های پیش که " هر گونه سرمایه گذاری در کارگاه های با اشتغال بیش از ده نفر در محدوده ای به مرکزیت تهران و به شعاع 100 کیلو متر ممنوع است " توانست سرمایه های سرگردان را هدایت نموده ، بستر توسعه شش استان مجاور تهران را فراهم نماید.

جناب آقای استاندار 

این کلام علی ابن ابی طالب است که فرمود : الناس علی دین ملوکهم - مردم بر سبیل پیشوایان خود هستند .

این فرصت امروز در اختیار شما ست که مردم راهدایت نمائید ، مسیر سرمایه گذاری ناصواب را ببندید و  راه صحیح را بگشائید . مطمئن باشید تا زمانی که راه یک شبه میلیاردر شدن بسته نشود مشکل اشتغال حل نمی شود . واقعیت این است که  مدیران جامعه با نوع سیاست گذاری ای که می کنند به مردم و سرمایه هایشان جهت می دهند . اگر سرمایه های سرگردان مردم جهت صحیح به خود نمی گیرد اشکال از مردم نیست ، از سیاست هاست .

 7- در استان فارس عباراتی نظیر : سرمایه گذار را فرار می دهند – عقب مانده اند – تنگ نظر اند و امثال آن  بسیار تکرار شده ، حتی عزیزی که پیش از شما متولی استان بود در جلسه ای به یکی از معترضین گفته بود : شما دبی رفته اید؟!!

جناب استاندار محترم ؛

مسئله! فراری دادن، عقب ماندگی، یا تنگ نظری نیست! مسئله این است که بالاخره شیراز چه تعداد واحد تجاری نیاز دارد؟! در حالی که مطابق طرح های جامع و تفصیلی برای تمام کاربری های شهر عرصه های مشخصی تعیین شده است چرا واحدهای تجاری بی حساب و کتاب اند؟! چگونه برای ساخت مدرسه ،کتابخانه ، مسجد ، پارک و . . . عرصه های مشخصی معلوم شده ولی مراکز تجاری، همه جا! همه حال! همه وقت؟! بالاخره احتیاج مردم این شهر به کیف و کفش چه قدر است؟! چقدر طلا و ساعت می خرند؟! و چقدر اشیاء تزئینی نیاز دارند؟! هم اکنون شیراز شش برابر نرم های جهانی واحد تجاری دارد، آیا کافی نیست ؟! و اصولا چه اتفاقی باید در شیراز رخ دهد تا کافی شود؟!!

8 - بازده مجموع دارائی ها یا ROI  را که نسبت سود به سرمایه ، و اصلی ترین شاخص در تصمیم گیری های اقتصادی است، برای مراکز تجاری محاسبه و سپس با همین نسبت در سایر صنایع مقایسه کنید و آن گاه قضاوت فرمائید آیا در چنین فضائی کسی که پول خود را وارد صنعت کند سفیه نیست؟! با این وضعیت بقیه نیز که تاکنون مانده اند، صنعت را رها کرده و به صف تجاری سازان می پیوندند ، و آن گاه دولت می ماند و قطار بیکاران که هر روز طولانی تر می شود .

جناب آقای استاندار ؛

صراحتا عرض می کنیم تا زمانی که در شیراز دندان لق مجتمع های تجاری کشیده نشود حل مشکل بیکاری خوابی است که هیچ گاه تعبیر نخواهد شد .

9- به راستی چه اراده ای در کار است که علی رغم گذشت سالیان طولانی از موضوع تجاری سازی در شیراز هنوز اجازه مطالعات جامع مراکز تجاری را نمی دهند؟! هنوز اجازه تهیه طرح جامع گردشگری را نمی دهند! آیا جز این است که برخی نمی خواهند این فعالیت ها ضابطه مند شود تا هر گاه اراده نمودند هر چه خواستند انجام دهند ؟ چگونه می توان باور کرد که در این شهر برای سطل های زباله با یک متر مربع مساحت ، محل مشخص می شود، ولی مراکز تجاری با صدها هزار متر وسعت محل مشخصی ندارند و هرکس، هر زمان ، هر جا که اراده کند ، می تواند هر چه بخواهد بسازد !! فقط یک شرط دارد، آنهم پول!! حتی لیبرال ترین اقتصاد های دنیا چنین اند؟! آیا در کشورهائی که مهد اقتصاد بازار آزاد هستند اجازه می دهند هرکس هر کاری دلش خواست انجام دهد تنها چون پول دارد؟

جناب آقای استاندار؛

10- سالگرد فرمان 8 ماده ای مقام معظم رهبری در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی نزدیک است . همه باید بدانیم تا مبارزه با اقتصاد فاسدپرور انجام نشود مبارزه با مفسدین اقتصادی به نتیجه نخواهد رسید . تا مافیای ثروت که به دنبال سودهای افسانه ای و راه صدساله را یک شبِ رفتن است در این شهر قلع و قمع نشود ، مسئله اشتغال حل نخواهد شد .

11- نگاهی به کالاهائی که در مراکز تجاری به فروش می رسد و توجه به کشور های سازنده ، دیگر نکته ای است که باید مد نظر قرار گیرد . لوازم آرایش ، کیف ، کفش ، عروسک ، پوشاک  . . .  و تقریبا همه خارجی اند و ورود بخش قابل توجهی از آن نیز از مبادی غیر قانونی ( قاچاق ) صورت می گیرد. حال سوال این جاست ، آیا این است اقتصاد مقاومتی؟!!!

مقام معظم رهبری در سخنرانی رضویه خود در سال جاری و در تبیین اقتصاد مقاومتی بر 4 محور زیر تکیه نمودند ( به نقل از سایت رسمی ایشان ) :

الف - حمایت همه جانبه مسئولان از تولید ملی به عنوان حلقه اساسی پیشرفت کشور .

ب- اهمیت دادن صاحبان سرمایه و تولید گران به افزایش بهره وری و تولید ملی .

 ج- ترجیح صاحبان سرمایه به فعالیت در عرصه های تولیدی بجای حضور در عرصه های غیر تولیدی .

د- پایبندی ملت به استفاده از تولیدات داخلی .

حال باید پاسخ داد ، مجتمع های تجاری کدام یک از محورهای 4 گانه فوق را دنبال می کنند اول - آیا مسئولان با حمایت از مجتمع های تجاری از تولید ملی حمایت می کنند یا از تولید چین ؟

دوم - آیا ساخت این مراکز نشانه اهمیت دادن سرمایه گذاران به تولید ملی است یا تولید سنگاپور، تایوان و کره؟

سوم – آیا مراکز فوق نشانه ترجیح صاحبان سرمایه به عرصه های تولیدی است یا غیر تولیدی ( مصرفی )؟

و چهارم – آیا ساخت این مراکز مردم را به مصرف تولیدات داخلی تشویق می کند یا تولیدات خارجی ؟

جناب آقای استاندار

12- به راستی وظیفه کمیسیون ماده 5 چیست ؟ اصلاح طرح ها در راستای خدمت رسانی به مردم یا گاو صندوقی برای تامین هزینه کارهای  بی نتیجه در شهر؟

همین 2 ماه پیش بود که معاون وزیر راه و شهرسازی از کمیسیون های ماده 5  به شدت انتقاد کرد و گفت : " کمیسیون ماده 100 و ماده 5 به مرور زمان از مسیر اصلی خود خارج شده اند . نظارت‌های لازم بر این کمیسیون‌ها انجام نشد و حتی بخشی از وظایف آنها تبدیل به سرفصل‌هایی برای منابع درآمدی شهرداری ها شد !"

13- تا چند سال پیش مدافعان مراکز تجاری در دفاع خود به استدلال غلطی متوسل شده ، می گفتند : " اگر مجوزهای تجاری داده نشود حتی حقوق کارکنان شهرداری را هم نمی توان پرداخت کرد " حال که چند سال است به مدد مصوبات دولت و بانک مرکزی درآمد شهر چندین برابر شده چرا چنین اقداماتی انجام می شود ( بررسی ها نشان می دهد درآمد شهرداری شیراز نسبت به 7 سال پیش بیش از ده برابر شده است ) ؟ هم اکنون که در شمار بزرگترین بانکداران کشور هستند ، دیگر چرا ؟ اکنون که یک ماه پیش از پایان سال 98%  بودجه تحقق می یابد ، دیگر چرا؟

ضمن عذر خواهی، مطالب دیگری به ویژه در بحث گردشگری و تاثیر مراکز تجاری بر آن باقی ماند که به جهت طولانی شدن به فرصت دیگری وامی گذاریم .

نکته پایانی

جناب آقای استاندار

نزدیک به صد سال پیش ، تب همه گیر اتومبیل تکنو کرات های ایتالیائی را به فکر واداشت تا ونیز را از چنین توسعه ای بی بهره نگذارند ! ولی مشکل بزرگ آنان آبراهه های ونیز بود . پس تصمیم گرفتند آنها را پر کنند! و چند آبراهه چنین نیز شد ( که البته هنوز آثارش باقی است ) ولی شهر در دست عقلائی بود که مانع شدند.

راستی چه خوب شد که آبراهه های افسانه ای ونیز ویران  نشد!

آیا از باغ های افسانه ای شیراز چیزی باقی خواهد ماند؟

تاریخ قضاوت خواهد کرد .

بسیج دانشجویی دانشگاه شیراز
بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد شیراز
بسیج دانشجویی دانشگاه پیام نور شیراز
بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شیراز
جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه شیراز
جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز
مجمع یادواره شهدای دانشگاه شیراز
مجمع دانشجویان عدالتخواه شیراز
تشکل دانشجویی وصال دانشگاه آزاد شیراز
مجمع دختران مسلمان دانشگاه شیراز