11 خرداد 1395 فرهنگ و هنر ،

دوپينگ با كپسول‌هاي كمك درسي!

دوپينگ با كپسول‌هاي كمك درسي!
به گزارش پایگاه عدالت خواهان"ايام امتحانات است و بار ديگر دانش‌آموزان و والدين دچار استرس شده‌اند و بيش از پيش به كتاب‌هاي كمك درسي رو مي‌آورند.

در گذشته كتاب‌هاي كمك درسي بيشتر جنبه تشريفاتي و معمولاً در سال‌هاي آخر دبيرستان جهت آمادگي براي كنكور كاربرد داشت اما امروزه كتاب‌هاي كمك درسي مختلفي با كاركردهاي متفاوت به فروش مي‌رسد؛ برخي فقط كار و تمرين و شامل نمونه سؤالات درسي هستند، بعضي ديگر به شرح درس و پاسخ سؤالات كتاب اختصاص دارند.

در بعضي نيز صرفاً نمونه سؤالات امتحاني پايان ترم جمع‌آوري شده است، برخي انتشاراتي‌ها هم فقط سؤالات چهارگزينه‌اي و پاسخ آن‌ها را منتشر مي‌كنند كه گاه به صورت مجزا چاپ مي‌شود. 
 
در بسياري از مدارس از كلاس اول دبستان اين كتاب‌ها از ابتداي سال جزء لاينفك برنامه كلاسي دانش‌آموزان مي‌شود و آنها هر روزه در كنار هر درس كتاب كمك آموزشي آن را نيز همراه خود به مدرسه مي‌برند و اين روند تا سال آخر دبيرستان ادامه مي‌يابد.

حال آنكه كارشناسان آموزشي بارها بر استفاده زياد از اين كتاب‌ها و وابستگي نسبت به آن هشدار داده‌اند. قوانيني نيز از سوي آموزش و پرورش براي عدم استفاده از كتاب‌هاي غير‌استاندارد كمك درسي در مدارس وجود دارد، با اين حال هر روز شاهد افزايش انواع اين گونه كتاب‌ها در بازار نشر و گرايش بيشتر دانش‌آموزان به آن هستيم. اين روند، سبك آموزش و يادگيري دانش‌آموزان را دستخوش تغيير كرده و آنان و والدينشان را به نوعي معتاد اين كتاب‌ها كرده است.

دوپينگ با كپسول‌هاي كمك درسي!
 
بازار‌گرمي ناشران با ايجاد رقابت ميان دانش‌آموزان 
 
مدير يكي از مجتمع‌هاي آموزشي كه چندين سال نيز سابقه تدريس در دبيرستان را دارد، مي‌گويد: برخي از اين كتاب‌ها به عنوان كار و تمرين‌ها هستند كه صرفاً نمونه سؤالات بيشتري را از درس‌ها ارائه داده‌اند.
 
اين كتاب‌ها به نوعي كمك كار معلمان هستند زيرا هزينه زياد كتاب‌هاي درسي براي دولت محدوديت‌هايي را در حجم كتاب‌ها براي مؤلفان ايجاد مي‌كند، به طوري كه آنها بعضي از مباحث را به طور خيلي خلاصه بيان مي‌كنند و شرح و تفهيم آن را بر عهده معلمان مي‌گذارند از اين رو لازم است معلمان بعد از هر درس نمونه سؤالات مختلفي بدهند تا فرآيند يادگيري كامل شود. 
اين كتاب‌ها به خصوص در دبستان كه دانش‌آموزان در نوشتن صورت مسئله‌ها كند هستند، كمك شاياني به معلم مي‌كند.
 
علي حسيني مي‌گويد: اما برخي از اين گونه كتاب‌ها با ارائه سؤالاتي بسيار بالاتر از سطح كتاب درسي و حتي نكاتي اضافه بر كتاب‌هاي درسي سعي كرده‌اند كتاب‌هاي خود را متمايز از ديگر كمك آموزشي‌ها جلوه دهند اما اين گونه كتاب‌ها اصلاً مورد تأييد اداره آموزش و پرورش و مدارس نيست.
 
بنابراين وزارت آموزش و پرورش تأكيد كرده است كه امتحانات پايان ترم در هر پايه بايد در سطح كتاب باشد كه اميد مي‌رفت با اجراي اين قانون اين بازار كاذب جمع شود. اما در مقابل برخي از اين ناشران هم به برگزاري آزمون‌هاي سراسري در طول سال رو آوردند كه از نظر سطح علمي بسيار بالاتر از كتاب و در حد سؤالات و نكات موجود در كتاب‌هايشان است. سپس طبق نتايج اين آزمون‌ها رتبه و تراز دانش‌آموز را در يك جامعه آماري بالا مشخص مي‌كنند و بدين ترتيب رقابتي تنگاتنگ در ميان دانش‌آموزان و خانواده‌ها براي استفاده از اين گونه كتاب‌ها ايجاد مي‌شود. 
 
وي با بيان اينكه در اين بازار رقابت، اين ناشران هستند كه سود واقعي را مي‌برند مي‌گويد: ناشران دائم در حال دامن زدن به نياز دانش‌آموزان به كمك درسي‌ها هستند در حالي كه اگر كتاب‌هاي درسي، كامل و استاندارد باشد ديگر نيازي به كمك درسي‌ها نخواهد بود، در واقع كمك‌درسي‌ها بار كمك كاري آموزش و پرورش و حتي معلمان را به دوش مي‌كشند. 
 
نمره‌محور بودن مدارس، مهم‌ترين علت افزايش كمك‌درسي‌ها
 
يكي از دبيران دوره دوم دبيرستان از جمله علل گرايش دانش‌آموزان به كتاب‌هاي كمك آموزشي را نمره‌محور بودن سيستم آموزشي مي‌داند و مي‌گويد: عليرغم تلاشي كه در سال‌هاي اخير براي تغيير رويكرد سيستم آموزشي از نمره‌محوري به درك مفاهيم شده است اما اين مسئله همچنان به قوت خود باقي است و در مدارس و مراكز آموزشي، خانواده‌ها و حتي ميان خود دانش‌آموزان نمره ملاك است و كاركرد آموزشي با نمره سنجيده مي‌شود. 
 
مهدوي، تستي بودن كنكور را يكي ديگر از دلايل رو آوردن دانش‌آموزان دبيرستاني به اين كتاب‌ها مي‌داند و مي‌افزايد: تست زدن مهارتي خاص مي‌طلبد و در كتاب‌هاي درسي چنين آموزش‌هايي را نداريم؛ چه بسا دانش‌آموزان خوبي هستند كه در تست زدن نمي‌توانند خوب امتيار بگيرند. از همين رو دانش‌آموزان چاره‌اي جز استفاده از اين قبيل كتاب‌ها ندارند. 
 
زمان كم تدريس، دليل استفاده از كتاب‌هاي كمك درسي
 
اما صحبت‌هاي دانش‌آموزان و اولياي آنها نيز حاوي نكاتي ديگر از دلايل استفاده از كتاب‌هاي كمك درسي است.

مرضيه رحيمي يكي از دانش‌آموزان كلاس هشتم كه در يكي از مدارس نمونه دولتي درس مي‌خواند به وقت كم بعضي از دروس اشاره كرده و مي‌گويد: به بعضي از درس‌هايمان در هفته وقت كمي اختصاص داده شده است به عنوان مثال در برنامه هفتگي‌مان تنها يك زنگ ادبيات داريم و چون دبير ادبيات فرصت كافي براي تدريس ندارد، به ما كتاب يكي از مؤسسات كمك آموزشي را معرفي كرده است. درس علوم نيز آزمايش‌هاي زيادي دارد كه فقط تعداد محدودي از آنها را در مدرسه مي‌توانيم انجام دهيم و جواب بقيه را در يكي از همين كتاب‌ها كه معلم معرفي كرده مي‌خوانيم. 
 
مادر يك دانش‌آموز پايه چهارم دبستان نيز با انتقاد از پيچيده كردن دروس ابتدايي مي‌گويد: در مقطع دبستان نياز است والدين بيشتر پيگير درس فرزندانشان باشند ولي كتاب‌هاي مقطع دبستان كاملاً تغيير كرده و روش تدريس به ويژه در رياضي بسيار پيچيده‌تر شده به همين دليل بسياري از مادران ناچارند براي اين منظور از كتاب‌هاي كمك آموزشي كه شرح درس دارد، استفاده كنند. معلم‌ها هم متأسفانه خوب درس نمي‌دهند و بخشي از وظيفه خود را به كمك درسي‌ها و والدين مي‌سپارند. 
 
دانش‌آموز ديگري كه در دوره دوم دبيرستان درس مي‌خواند، مي‌گويد: بعضي از اين كتاب‌ها توضيحات كاملي دارند و دانش‌آموزاني كه در كلاس به خوبي درس را فرا‌نمي‌گيرند از اين كتاب‌ها استفاده مي‌كنند.
 
او همچنين با اشاره به امتحانات كلاسي مي‌گويد: معلمان در امتحانات كلاسي معمولاً از سؤالات و حتي گاه از نكته‌هاي كتاب‌هاي مؤسسات آموزشي استفاده مي‌كنند و ما نيز چاره‌اي جز خريد و استفاده از آنها نداريم. 
 
حافظه‌محوري به جاي يادگيري عمقي
 
هر ساله با فرا‌‌رسيدن فصل امتحانات و نزديك شدن به ايام كنكور بازار كتاب‌هاي كمك آموزشي و تستي هم داغ مي‌شود. تبليغات گسترده درباره كتاب‌هاي كمك ‌آموزشي اين باور را ايجاد كرده است كه خواندن اين كتاب‌ها موفقيت در درس‌ها را تضمين مي‌كند. 
 
هر چند بيان نكات مهم درس‌ها و داشتن نمونه سؤالات امتحاناتي كه در اين كتاب‌ها ارائه مي‌شود به خصوص در اين ايام به صورت مقطعي براي دانش‌آموزان مفيد و راهگشاست اما چگونگي ارائه دروس در برخي از اين كتاب‌ها كه به قولي غير‌استاندارد بوده و مورد تأييد آموزش و پرورش نيست، و مشكلاتي را به همراه دارد. 
 
اينگونه كتاب‌ها بيش از آنكه به آموزش عمقي مفاهيم كمك كند بر سؤال تأكيد دارد و در حقيقت حافظه‌محور هستند و فرصت كنكاش را از دانش‌آموز مي‌گيرد و اين هر چند سبب مي‌شود كه دانش‌آموز به صورت مقطعي نمره بهتري بگيرد ولي در طولاني مدت تأثيرات سوء بر فرايند آموزش مي‌گذارد و باعث افت تحصيلي در مقاطع بالاتر مي‌شود. 
 
كپسول‌هايي كه ذهن را خسته مي‌كند
 
از سويي ديگر عدم انسجام مطالب در آنها و تأكيد بر نكات مهم سبب مي‌شود دانش‌آموزاني كه به اين كتاب‌ها وابسته‌اند بعد از مدتي به دليل عدم درك رابطه موضوعات و مطالب موجود در كتاب علاوه بر فراموش كردن مطلب، دچار خستگي و دلزدگي مي‌شوند زيرا هدف اصلي دروس مختلف كتاب رسيدن به نتيجه مشخص در پايان آموزش آن كتاب است كه كتاب‌هاي كمك آموزشي با ارائه نكته‌ها و حتي گاهي جابه‌جايي مطالب كتاب كه تحت عنوان اولويت‌بندي دروس انجام مي‌گيرد، سبب مي‌شوند ذهن مخاطب نتواند ارتباط منطقي بين فصل‌ها و مطالب ارائه شده در كتاب برقرار كند و اين بي‌هدفي از مطالب آموخته شده خستگي دانش‌آموز را به همراه دارد. 
 
از ديگر مشكلات، كپسولي ارائه دادن مطالب است كه در اين كتاب‌ها صورت مي‌گيرد و ذهن دانش‌آموزان را به راحت‌طلبي سوق مي‌دهد حال آن كه رويكرد سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي در تأليف كتب درسي بر تحليلي بودن و تقويت تفكر است ولي برخي از ناشران كتاب‌هاي كمك آموزشي دقيقاً با ارائه نكات و پاسخ سؤالات كتاب‌هاي درسي در جهت عكس حركت مي‌كنند. 
 
پيروزي در آزمون، شكست در يادگيري
 
برخي كارشناسان بر اين باورند كه اين كتاب‌ها نوعي دوپينگ در فرآيند آموزش هستند و گرچه دانش‌آموز ممكن است در ميدان آزمون پيروز شود ولي در ميدان يادگيري پيروز نيست زيرا در اين كتاب‌ها يادگيري عمقي و مفهومي جايگاهي ندارد. 
 
آنها دو نقص عمده براي اين كتاب‌ها بر‌مي‌شمرند: نخست اينكه اهداف ‌آموزشي را منحصر به قبولي در امتحان مي‌كند و ديگر آن كه روند يادگيري اتفاق نمي‌افتد تنها دانش‌آموز را شرطي مي‌كند و چنانچه در امتحان مسئله عوض شود، قادر به پاسخ آن نيستند بنابراين از لحاظ روانشناسي دانش‌آموز را از ابتدا درگير اضطراب مي‌كند كه آيا اين سؤال امتحان است يا نه؟ اين اضطراب خود باعث كاهش توانايي يادگيري فرد مي‌شود و تأثير رواني نامطلوب بر دانش‌آموز بر جاي مي‌گذارد. 
 
از اين رو لازم است علاوه بر دست‌اندر‌كاران تعليم و تربيت، خانواده‌ها نيز نظارت بيشتري بر خريد كتاب‌هاي كمك آموزشي فرزندانشان داشته باشند و در سنجش علمي و آموزشي آنان به جاي نمره بر تفهيم مطالب تأكيد كنند. 
 
ضرورت تدوين كتاب‌هاي استاندارد آموزشي
 
بدون شك استفاده دانش‌آموزان از تمرينات كتاب‌ها يا شرح درس آنها در تكميل مراحل آموزش تأثيرگذار است اما افزايش قارچ‌گونه آنها سبب شده كه دانش‌آموزان اين كتب را جايگزين كتاب‌هاي اصلي‌شان كنند و اين موضوع فرآيند آموزش را از مسير اصلي و درست خود خارج كرده است.

همان گونه كه در گفته‌هاي بالا تأكيد شد كتاب‌هاي درسي بايد به اندازه كافي استاندارد و جامع باشند تا از سويي هزينه مضاعفي به دانش‌آموزان و خانواده‌ها وارد نشود و از سوي ديگر دچار سردرگمي در روند آموزش فرزندان خود نشوند. /روزنامه جوان
برچسب ها:

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه
1
دیدگاه شما :
پای میلیاردها تخلف درمیان است/چرا برای قطع رانت و تبانی عده ای در سازمان نظام مهندسی استان گلستان اقدام قاطع صورت نمی گیرد؟واقعا چرا؟ اعتبار کالابرگ بر اساس کدملی سرپرستان خانوار شارژ می‌شود/خرید با کالابرگ، جدای از اعتبار تخصیصی و پرداختی بابت یارانه ماهانه آیت الله خامنه ای تنها مسئول در جمهوری اسلامی بخش دوم/سخنی با مسولین ارشد استان سیاست زده گلستان/ 48 درصد مردم استان سیاست زده گلستان زیر خط فقر زندگی می کنند شما آقایان چه راحت شب را با خیالی آسوده به صبح میرسانید!! بخش اول/سخنی با مسولین ارشد گلستان/ 48 درصد مردم استان سیاست زده گلستان زیر خط فقر زندگی می کنند شما آقایان چه راحت شب را با خیالی آسوده به صبح میرسانید!! عکس/داشتن دو مسولیت همزمان جناب شهردار /کدامیک قانون را نادیده می گیرند ، نظام مهندسی گلستان یا شهردار؟ یا هردو؟+سند پیشنهاد عجیب یک گروهک پس از استعفای ظریف! روحانی و جهانگیری هم محاکمه خواهند شد؟/ اتلاف ۱۸ میلیارد دلار از منابع ارزی/همتی هم محاکمه خواهد شد؟ ضعف فضاسازی استان گلستان در ماه مبارک رمضان؛ مسئولان پیگیری نمی‌کنن سوءاستفاده از بیت‌المال محاربه با خدا عدو شود سبب خیر/ ترامپ جیره کدام معارضان ضدانقلاب را قطع کرد؟ تجمع دانشجویان در اعتراض به کشته‌شدن قتل امیرمحمد خالقی دانشجوی دانشگاه تهران +فیلم آقای بی وجدان فرصت طلب بفکر آبروی انقلاب باشید عکس/آیا رئیس‌جمهور این فرد را که برای عکس گرفتن در کنارش قرار دارد را می‌شناسد؟/ آیا پزشکیان از هویت او مطلع بود یا نبود؟ عکس/انتصاب با سوابق هتاکی و فحاشی به شهدای جان فدای مردم ایران؛ به مدیرعاملی ابر پالایشگاه نفت و بزرگترین شرکت قیرسازی در ایران و خاورمیانه اصرار رسانه‌های اصلاح‌طلب بر مذاکره با امریکا/ اگر می‌توانی بزن، اگر نمی‌توانی، صبر و پایداری کن؛ و اسیر هیجان مشو فیلم، جزئیات و تصاویر/ سوال از رئیس جمهور؛ عناصر بدسابقه در دولت روز به روز بیشتر می‌شوند؟! خوابگاه دانشجویی دختران مجدد دچار آتش سوزی شد +بسته عزاداری به مناسبت رحلت جانسوز پیامبر مهربانی و شهادت امام مجتبی(ع)/ چرا امام‌ حسن(ع) شجاع‌ترین چهره تاریخ اسلام است؟ افشای بازدید مالک تلگرام از مرکز صهیونیستی در باکو چگونه موساد در لبنان با تلفن همراه جاسوس جذب می‌کند؟ جزئیات دستگیری یکی از عوامل گروهک جیش‌الظلم شماره موبایل محسنی اژه‌ای شماره موبایل آقای اژه ای شماره موبایل شخصی آقای اژه ای شماره تماس مستقیم آقای اژه ای شماره موبایل آقای محسنی اژه‌ای تماس مستفیم با اژه ای ارتباط و تماس واکنش حجت الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به اظهارات اخیرپزشکیان جزئیات تازه از ماجرای مرگ مرحوم میرموسوی متهم فوت شده در لاهیجان اقدام اسپانلو دادستان انقلابی و تلاشگر استان گلستان در راستای حفظ چند صد میلیارد پول بیت المال در شهرداری گرگان طرز درست کردن عصاره لیمو سیر و جعفری برای درمان پاکسازی و سم زدایی کبد و گرفتگی عروق قلب/طب سنتی, نحوه تهیه عصاره سیر لیمو جعفری, نحوه تهیه عصاره لیمو سیر و جعفری, طرز تهیه عصاره لیمو سیر و جعفری, طرز تهیه عصاره سیر لیمو جعفری عکس اسناد/ درخواست مطالبه گران انقلابی گلستان از وزیر راه و شهرسازی در راستای دهمین دوره انتخابات هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان گلستان انتصابات افراد مسئله دار مسعود پزشکیان نهمین رئیس‌جمهور و رئیس چهاردمین دولت جمهوری خانم ترک فرماندار کردکوی! مگر بیت المال شهرداری ارث پدرتان است؟ ظریف را بیشتر بشناسید/ از شانتاژ و جنجال تا ژست استعفا محمد جواد ظریف رئیس شورای موسوم به «شورای راهبری کابینه» پیدا و پنهان رای اعتماد نمایندگان به لیست رئیس جمهور عکس/بازگشت تیم زنگنه به وزرات نفت فیلم و عکس/سخنان کامل رهبرانقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در اولین دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت چهاردهم قرار است، تیم اقتصادی مسعود پزشکیان چگونه مشکلات اقتصادی را حل کند؟ مداحی و فیلم/به مناسبت اربعین/ ابا عبدالله الحسین؛ این راه، راه عشق است فیلم و عکس/ انتقاد خادملو مطالبه گر گلستانی به ایجاد کانال اتصال خلیج گرگان به دریای خزر در بستر شن روان/ پیش بینی خشک شدن کانال ایچاد شده تا 4 سال دیگر در شهرداری شهرستان کردکوی چه خبر است ؟ _ ۱ اسناد/آزمون بزرگ برای مدیرکل راه و شهرسازی و نهادهای نظارتی در تایید صلاحیت کاندیداهای انتخابات نظام مهندسی استان گلستان عکس/صدور مجوزهای کیلویی و بدون حساب و کتاب برای استخراج ید از اراضی شمال گلستان فیلم/این موشک ضد موشک ندارد آسیب شناسی مدیریت / مدیران استان گلستان برخلاف دولت انقلابی , مردمی ,سخت کشی و فسادستیزی شهید رئیسی , انتصاب باندی و ناکارآمد , کار نمایشی , صددرصد انتقادپذرنبودن , عدم مبارزه با فساد, برکناری کارکنان جریان انقلابی و مطالبه گر,, ریخت پاش بیت المال و ... از جمله عملکرد آنان میباشد مطالبه گری/مطالبه گری از دیدگاه اسلام و در کلام رهبران انقلاب/مطالبه گری چیست؟/هدف مطالبه گری/ مطالبه گری در کلام رهبری مطالبه گری در نهج البلاغه مطالبه‌گری‌ها منطقی دلیل ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس مشخص شد +جزئیات ترور اسماعیل هنیه در تهران/ علت و ابعاد این حادثه در حال بررسی و نتایج آن متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد. كساني كه كار را نمي‌شناسند ولي مسئوليت قبول مي‌كنند، خائن هستند. پرونده پولشویی موسسه نور روی میز حجت الاسلام محمدرضا مزیدی رئیس پاک دست و عدالت محور دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اخلالگران در نظام اقتصادی کشور در استان گلستان فیلم/دلیل شهادت مصطفی نوروزی و مهدی جهانتیغ و محسن جعفری/لحظه پیدا شدن پیکر شهیدان وزارت اطلاعات(مصطفی نوروزی،مهدی جهانتیغ،محسن جعفری) از آب های دریای عمان انتشار لیست ثبت نام کنندگان انتخابات هیت مدیره نظام مهندسی استان گلستان قبل از تایید صلاحیت+اخبار نظام مهندسی ساختمان استان گلستان