خصوصی‌سازی، تجربه‌ای ناموفق در ایران

به گزارش عدالت خواهان گلستان"دکتر عباس آقازاده در پاسخ به سوالی درباره ورود بخش خصوصی و نظام پزشکی به طرح تحول سلامت، گفت: به طور کلی خصوصی‌سازی در ایران تجربه موفقی نداشته است، چراکه بخش خصوصی گوشه‌ای از دولت بوده که با بهای اندک و با وام دولتی شروع به کار کرده که بعد از آن از عهده پرداخت وام برنیامده و شکست خورده است.
وی افزود: از طرف دیگر رکود تورمی حاکم در کشور نرخ سود خوبی را برای بخش خصوصی ایجاد نکرده است، بنابراین عدم انگیزه برای سرمایه‌گذاری یکی دیگر از دلایل ناموفق بودن خصوصی‌سازی بوده است.
آقازاده خاطرنشان کرد: بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در حوزه بهداشت و درمان باید دورنمای مشخص داشته باشد و بداند چه میزان سود کسب می‌کند.
وی شرایط سودآور بودن سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت را، واقعی کردن تعرفه‌‌ها و سنجش ارزش خدمات پزشکی به صورت واقعی، پوشش سراسری بیمه‌‌ها و وجود بیمه‌های تکمیلی عنوان کرد.
آقازاده در توضیح واقعی کردن تعرفه‌ها، به ایسنا گفت: در فرمولی که امسال برای تعرفه‌گذاری با وزارت بهداشت در مورد آن به توافق رسیدیم دو مسئله ارزش نسبی خدمات و قیمت تمام شده برای ما اهمیت داشت.
رئیس مجمع عمومی نظام پزشکی با اشاره به اینکه ارزش نسبی خدمات در ایران تعریف شده نیست بیان کرد: کتابی تحت عنوان کتاب تعرفه در سال 82 در ایران ترجمه شد و یک‌ بار در سال 82 و یک بار در سال 88 مبنای کار قرار گرفت.
وی با تاکید بر اینکه برای امسال باید کتاب تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی را در کشور منتشر کنیم و دولت این کتاب را مبنای تعرفه‌گذاری قرار دهد، گفت: در این صورت مشخص می‌شود که برای مثال یک عمل چقدر هزینه و درآمد ایجاد می‌کند و ارزش نسبی آن چقدر است، بنابراین تعرفه‌‌ها باید براساس کتاب ارزش نسبی خدمات واقعی شود و بعد از آن دورنمای سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت مشخص شود.
آقازاده بر سراسری شدن پوشش‌ بیمه‌‌ها و ایجاد بیمه‌های تکمیلی بعد از واقعی شدن تعرفه‌‌ها نیز تاکید کرد و گفت: اگر این اقدامات انجام نشود امکان سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی در حوزه سلامت شکل نمی‌گیرد و بخش خصوصی با مشکل مواجه خواهد شد.
وی همچنین با تاکید دوباره بر لزوم انجام اقدامات مذکور گفت: زمانی که بخش خصوصی بیمارستان تاسیس کند اما درآمد واقعی آن محاسبه نشده و نتواند درآمدش را از بیمه‌‌ها دریافت کند بی‌تردید متضرر خواهد شد، بنابراین لازم است جهت مشارکت بخش خصوصی، زیرساخت‌‌ها فراهم شود.
رئیس مجمع عمومی نظام پزشکی با اشاره به طرح تحول سلامت، افزود: گام اول در اجرای این طرح برداشته است؛ ‌به‌طوری که سلامت جزو اولویت‌های کشور قرار گرفته و منابع مالی به سمت آن جلب شده است. ‌گام دوم این است که بخش خصوصی را نیز در این کار فعال کنیم؛ چرا که در غیر این صورت منابع به سمت بخش دولتی رخنه و بخش خصوصی را فلج می‌کند.
وی در همین زمینه با بیان اینکه منافع بخش خصوصی باید تعریف شده و در طرح مشارکت داشته باشد، گفت: در حال حاضر افزایش بار مراجعات به بیمارستان‌های دولتی، مراجعات در بخش خصوصی را به حداقل رسانده است.
آقازاده همچنین با ابراز خرسندی از ورود بخش خصوصی به نظام سلامت در چارچوب سیاست‌های دولت، گفت: مشکل این است که بیمه‌‌ها و بخش دولتی باید 6 هزار میلیارد تومان برای تعریف ضریب K امسال کنار بگذارند. با افزایش ضرایب K قاعدتا باید پول‌های مربوط به آن هم پرداخت شود، این در حالیست که احتمالا منابع مالی برای این کار تعیین نشده است.
رئیس مجمع عمومی نظام پزشکی در ادامه با بیان اینکه نظام پزشکی با همکاری و کارشناسی‌های خود از ابتدا در خدمت اجرای طرح تحول بوده، گفت: سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه سابقه شفافی ندارند و بیشتر اقداماتشان جنبه ‌انسان‌دوستانه دارد، البته سازمان اوقاف در زمینه بیمارستان‌سازی ورود کرده است.
آقازاده در بخش پایانی صحبت‌هایش با تاکید بر لزوم ورود بخش خصوصی به تمام بیمارستان‌ها، گفت: می‌توان بخشی از خدمات بیمارستان‌‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرد، به این معنی که از بخش خصوصی خرید خدمت کند که البته این موضوع دربسیاری از مراکز در جریان است.
رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی در پایان صحبت‌هایش گفت: نظر مسئولان ارشد وزارت بهداشت آن است که بخش خصوصی در حوزه سلامت سرمایه‌گذاری کرده و بیمارستان‌های فوق‌ تخصصی پیشرفته به صورت زنجیره‌ای را در کشور ایجاد کند؛ به این صورت که مثلا یک بیمارستان برای بیماران کلیوی، یکی برای بیماران ریوی و... وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: این مهم محقق نمی‌شود مگر اینکه تعرفه‌‌ها واقعی شده و بیمه‌‌ها نیز با بخش خصوصی قرارداد داشته باشند.
شایان ذکر است هرچند این انتقادات به ورود بخش خصوصی به حوزه سلامت بسیار خوشبینانه انجام گرفته است، اما کارشناسان اقتصاد سلامت از زمان ارائه این پیشنهاد، خطرات احتمالی آن را از جمله افتادن نظام سلامت در دام منفعت طلبی شرکت‌های تجاری و کاهش کیفیت خدمات سلامت، گوشزد کرده‌اند.