جاده ادامه تحصیل فرهنگیان برای گلستانی‌ها دست‎انداز دارد

به گزارش پایگاه عدالت خواهان گلستان"به باور بسیاری از کارشناسان و اساتید حوزه آموزش و مدیریت منابع انسانی، آموزش نیروهای انسانی و بالابردن مهارت‎های تخصصی کارکنان، در هر سازمان و نهادی، از مهمترین و ضروری‎ترین فاکتورها در افزایش بهره‌وری و راندمان کاری محسوب می‎شود.

این آموزش‎ها که در قالب‎های «آموزش ضمن خدمت» و «آموزش آکادمیک و یا همان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر» دسته‎بندی می‎شود، از مهمترین فاکتورهای مدیریت منابع انسانی به شمار می‎رود که مدیران ارشد تاکید ویژه‎ای روی آن دارند.

در کشور ما نیز ادارات و نهادهای مختلف، با برگزاری دوره‎های مختلف ضمن خدمت (in service training) و بهره‎گیری از تجارب اساتید مجرب، سعی در بالا بردن توان فنی و مهارتی کارکنان خود دارند و تلاش می‎کنند تا علاوه بر بالا بردن بهره‎وری در ادارات، مانع از روزمرگی و فرسودگی شغلی کارکنان خود شوند. در بخش تحصیلات آکادمیک و ادامه تحصیل در سطح عالی نیز راه برای ادامه تحصیل کارمندان باز است و حتی یکی از دلایل پیدایش و تاسیس دانشگاه پیام نور نیز همین مطلب ذکر می‎شود.

یک بام و دو هوای ادامه تحصیل در ادارات

در حالی که در بسیاری دستگاه‎ها مقوله «آموزش و افزایش توان علمی و مهارتی کارکنان»، چه در بخش آموزش‎های ضمن خدمت و چه در بخش آموزش‎های آکادمیک و تحصیلات تکمیلی، به صورت جدی دنبال می‎شود و حتی تعدادی از این سازمان‎ها، بسته‎های حمایتی و امکانات ویژه‎ای برای این امر تدارک دیده‎اند و هزینه ادامه تحصیل کارکنان خود را متقبل می‎شوند، علی‎الظاهر در وزارت آموزش و پرورش اراده‎ای برای فراهم کردن زمینه مناسب برای ادامه تحصیل (منطبق با شرایط مالی و اداری فرهنگیان) دیده نمی‎شود و فرهنگیان علاقه‎مند به ادامه تحصیل، باید با تحمل شرایط سخت مالی و کاری (تدریس در اکثر روزهای هفته) راساً اقدام به ادامه تحصیل کنند.

البته اقداماتی نظیر امکان ادامه تحصیل فرهنگیان با لیسانس معادل و یا تاسیس دانشگاه فرهنگیان و ... در این خصوص صورت گرفته است ولی در مجموع هیچکدام از موارد فوق نتوانسته است رضایت عمومی فرهنگیان را جلب کند و یا آنها را برای ادامه تحصیل ترغیب کند. جالب اینکه در مواردی کار به تحصن و اعتراض نیز کشیده شده است که آخرین مورد آن در مرداد و شهریور سال جاری مقابل وزارت علوم، توسط دارندگان مدارک تحصیلی معادل صورت گرفت.

با وجود اینکه محمدرضا مخبر دزفولی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 26 فروردین 1393 از تصویب ماده واحده امکان شرکت فرهنگیان دارای مدرک معادل در آزمون‌های ورودی مقاطع بالاتر در این شورا خبر داده بود و اعلام کرد این مصوبه برای اجرا از سوی رئیس ‌جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است ولی کماکان مشکل ادامه تحصیل فرهنگیان دارای مدرک معادل پا برجاست و جمعی از فرهنگیان دارای مدرک معادل در اعتراض به پابرجا بودن این مشکل به وزارت علوم مراجعه کرده‌اند.

این قبیل اعتراضات و عدم استقبال عمومی فرهنگیان از فرآیند ادامه تحصیل، نشانگر این مطلب است که اقدامات انجام شده در خصوص ادامه تحصیل فرهنگیان چندان کار ساز و راهگشا نبوده است. شاید اگر بودجه اختصاص یافته این وزارتخانه در خصوص راه‎اندازی آموزشکده فنی (که به هیچ عنوان جزء وظایف آموزش و پرورش نیست و نوعی موازی کاری با وزارت علوم محسوب می‎شود)، به آموزش آکادمیک فرهنگیان اختصاص می‎یافت، امروز تعداد زیادی از فرهنگیان مجبور نبودند با تحمل هزینه‎های گزاف، در کلاس‎های چند 10 نفره دانشگاه آزاد، دوره فوق لیسانس بگذرانند و یا با تحمل هزینه‎های گزاف برای کسب مدرک دکتری به کشورهای مجاور نظیر ارمنستان و تاجیکستان و .. سفر کنند!

البته اگر کژاندیشانه و از دریچه سیاه‎نمایی نیز به این قضیه بنگریم، شاید نظریه عده‎ای که معتقدند اگر زمینه برای ادامه تحصیل همه فرهنگیان فراهم شود، بار مالی ناشی از افزایش حقوق، مشکلات این وزراتخانه را چند برابر خواهد کرد، تا حدی درست باشد!

ادامه تحصیل فرهنگیان، شاید وقتی دیگر

هر چند در اکثر مقالات علمی و متونی که در خصوص مشکلات آموزش و پرورش توسط بزرگان و صاحبنظران این حوزه به رشته تحریر درمی‎آید، عبارت «به روز شدن فرهنگیان و ضرورت ادامه تحصیل آنان» به دفعات مشاهده شده است، ولی آنچه که مسلم است اینکه در حال حاضر، نه تنها کمک شایانی از سوی این وزارتخانه به فرهنگیان در خصوص ادامه تحصیل فرهنگیان صورت نمی‎گیرد، بلکه هر روز صدور بخشنامه‎های مختلف عرصه را بر علاقه‎مندان ادامه تحصیل در این نهاد عریض و طویل تنگ‎تر می‎کند.

به عنوان مثال در آخرین بخشنامه‎ای که در این خصوص صادر شده است، فرهنگیان از تحصیل در رشته‎ای غیر از رشته تحصیلی اصلی خود منع شده‎اند، در حالی که اصلا امکان ادامه تحصیل در برخی رشته‎ها نظیر حرفه و فن یا علوم‎تجربی در مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر وجود ندارد.

جالب اینکه به این افراد توصیه شده در صورت تمایل به ادامه تحصیل، مجددا دوره کارشناسی را بگذرانید و سپس به ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد، بیندیشید!

«تقی ز» که دانش آموخته رشته حرفه و فن است، در سال جاری در رشته مدیریت دانشگاه آزاد یکی از شهرهای شمالی پذیرفته شده است و حتی مبلغ 13 میلیون ریال نیز به حساب دانشگاه واریز کرده است ولی اکنون مشخص شده که حتی در صورت کسب مدرک فوق‎لیسانس این مدرک از نظر آموزش و پرورش فاقد ارزش است و تاثیری در حقوق و مزایای ایشان ندارد چرا که با مدرک تحصیلی اصلی ایشان و مدارک مدنظر آموزش و پرورش همخوانی ندارد!

دانشگاه فرهنگیان و تحصیلات تکمیلی

شاید روزی که وعده تاسیس دانشگاه فرهنگیان در سال 1390 عملی شد، فرهنگیان بر این باور بودند که این دانشگاه نیز همانند دانشگاه برخی ادارات نظیر صدا و سیما که قالب مستقل دارند و نیروهای تحت امر خود را آموزش می‎دهند، به نوعی طراحی شده است که امکان ادامه تحصیل تا مقاطع بالاتر برای همه فرهنگیان وجود دارد و هر گاه دبیری مصمم به ادامه تحصیل شد، درب‎های دانشگاه به روی او باز است. در واقع این تصور در ذهن فرهنگیان شکل گرفت که زین پس ادامه تحصیل بدون دغدغه‎های موجود در دانشگاه‎های آزاد، پیام نور و یا حتی خارج از کشور میسر خواهد بود. اما در عمل مشخص شد این دانشگاه نیز شرایط خاصی برای فرهنگیان (به ویژه در رده‎های کارشناسی ارشد به بالا) فراهم نکرده است و بیشتر دغدغه تامین نیرو مدنظر بوده است تا فراهم کردن شرایطی ویژه برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر...

در تائید ادعای فوق مبنی بر اهداف این دانشگاه برای مرتفع ساختن کمبود دبیر، می‎توان به اظهارات وزیر آموزش و پرورش در خصوص عدم استخدام نیروی جدید و به کارگیری فارغ‎التحصیلان این دانشگاه در مهر ماه سال جاری اشاره کرد. در واقع تنها می‎توان منفعت این دانشگاه را برای فرهنگیان، دریافت حقوق بر اساس حقوق و مزایای وزارت علوم توسط عده‎ای از همکاران فرهنگی که در این دانشگاه مشغول به کار شده‎اند، دانست!

رابطه افزایش حقوق و مدرک تحصیلی

در حالی که در بیشتر ادارات تفاوت معناداری بین دارندگان مدارک تحصیلی مختلف از نظر دریافت حقوق و سایر مزایای مالی وجود دارد، ولی در آموزش و پرورش در این بخش هم تفاوت عمده‎ای مشاهده نمی‎شود.

س.ح از فرهنگیان آموزش و پرورش شهرهای گلستان که با صرف هزینه چند میلیونی امسال موفق به کسب مدرک کارشناسی ارشد شده است، میزان افزایش حقوق ناشی از ارائه مدرک کارشناسی ارشد را کمتر از 100 هزار تومان ذکر کرد که این مبلغ در مقایسه با افزایش حقوق برخی از ادارات بسیار ناچیز و جزیی است. جالب اینکه این قضیه در خصوص مدرک دکترا نیز به همین منوال است و میزان افزایش حقوق دارندگان مدرک دکترا نیز به هیچ عنوان تناسبی با سطح مدرک اخذ شده ندارد!

البته در ساعات پایانی نگارش این مقاله روزنامه جام جم مورخه 20 آذر 93 به نقل از رئیس مرکز برنامه‎ریزی و فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش از برطرف شدن مشکل ادامه تحصیل فرهنگیان دارای مدرک معادل خبر داد. اما زمان ارسال چنین بخشنامه‎ای به مراکز آموزشی و اجرایی شدن آن از چه تاریخی است، هنوز مشخص نیست.

سخن پایانی؛

آنچه مسلم است این است آموزش و پرورش در هر کشور نماد علم‌آموزی و کسب دانش محسوب می‎شود و باوجود اینکه دانشگاه‎ها نیز به امر تدریس مبادرت می‎ورزند، ولی باید بپذیریم پرچم یک مدرسه سه کلاسه در روستایی دور دست، خیلی بیشتر و برجسته‎تر از فضای چند هکتاری برخی دانشگاه‎ها، علم‎آموزی را در ذهن‎ها متبادر می‎سازد.

حال در نهادی که نماد علم‎آموزی و کسب دانش و معرفت محسوب می‎شود، درس خواندن و ادامه تحصیل برای عده‎ای به رویا تبدیل شده و عده‎ای هم که قصد ادامه تحصیل با هزینه شخصی دارند، در مواجهه با بخشنامه‎های متعدد و سلیقه‎ای عطای ادامه تحصیل را به لقایش می‎بخشند.

جا دارد مسئولان آموزش و پرورش نگاه جدی‎تر و کارشناسی شده‎تری نسبت به ادامه تحصیل فرهنگیان داشته باشند و اگر نمی‎توانند زمینه را برای ادامه تحصیل همگانی آنان فراهم کنند، دست کم با جلوگیری از صدور بخشنامه‎های دست و پاگیر، مانع از ادامه تحصیل علاقه‎مندان نشوند.فارس

------------------------------

گزارش از وحید حاج‎سعیدی