تیر خلاص به کشاورزی/ حجتی: کشاورزان به دولتی‌ها دل نبندند

به گزارش پایگاه عدالت خواهان" به نقل از اگری پرس،  امریکا ، اتحادیه اروپا وژاپن از جمله کشورهایی هستند که در مقایسه با سایر کشور ها حمایت های متنوع و گسترده ای  از بخش کشاورزی خود دارند؛  بررسی سطح درآمد کشاورزان در کشورهای توسعه یافته به ویژه امریکا و ژاپن نشان می دهد کشاورزان در اغلب موارد سطح درآمدی بالاتری از میانگین درآمد سرانه کل اقتصاد دارند و ارزش زمین های زراعی در برخی از کشور ها مانند ژاپن بسیار بیشتر از ارزش یک زمین غیر زراعی در امریکاست.

کشاورزان در کشورهای ثروتمند روزانه یک میلیارد دلار از کمک‌های دولت برخوردار می‌شوند و این میزان به طور متوسط یک یا دو میلیون دلار در روز تخمین زده می شود؛ابزارهای حمایتی کشورهای توسعه یافته از بخش کشاورزی به طور خلاصه شامل محدودیت‌های غیر تعرفه‌ای و بالابودن تعرفه واردات، اعطای یارانه مستقیم و غیرمستقیم به کشاورزان مانند بیمه کشاورزی و اعطای خدماتی عمومی است و در این بین یارانه یا حمایت قیمتی  بهترین ابزار حمایتی کشورهاهی پیشرفته از  بخش کشاورزی محسوب می شود.

حمایت قیمتی کشور ژاپن از بخش کشاورزی خود در برابر قیمت جهانی به این صورت است که برنج تولیدی کشاورزان خود را 11 برابر قیمت جهانی می خرد و تخصیص یارانه به بخش کشاورزی  در این کشور تا بدان جا اهمیت دارد که بیشتر از آن که هویت اقتصادی داشته باشد، هویتی ملی تلقی می شود.

کشاورزی آمریکانیز به‌عنوان ابزار قدرتمند سیاست خارجه این کشور با صادرات هفتگی یک میلیارد دلاری تولیدات کشاورزی و فرآورده های غذایی، این کشور را به بزرگترین صادر کننده کشاورزی تبدیل کرده است.در امریکا  با اجرای قانون زراعی جدید در سال 2002 میزان پرداخت یارانه بخش کشاورزی  تا 70 درصد افزایش یافته است؛هم چنین بر اساس اعلام دپارتمان کشاورزی امریکاUSDA، این کشور در سال 2016، 7 میلیارد دلار تحت عنوان «پوشش ضرر و زیان کشاورزی» و «پوشش خسارت» (با نام کلی یارانه) به کشاورزان پرداخت کرده است.این گزارش می افزایدیارانه کشاورزی در سال 2016 در مقایسه با 5.2 میلیارد دلار یارانه سال 2015 که تحت عناوین مشابه پرداخت شده بود، 35 درصد افزایش داشته است و بیشتر محصولات کشاورزی خسارت دیده  خصوصا ذرت را تحت پوشش قرار داده است.

میزان یارانه پرداختی به کشاورزان در کشورهای مختلف حتی تا نیمی از کل درآمد کشاورزان را شامل می‌شود. در سال 2010 اتحادیه اروپا 57 بیلیون یورو برای توسعه کشاورزی پرداخته است که از این مقدار 36  بیلیون یورو به صورت یارانه مستقیم پرداخته شده است. در جدول زیر سهم یارانه پرداختی به کشاورزان از کل درآمد آن‌ها نشان داده شده‌است.

در این بین حمایت از کشاورزان در ایران از طریق حمایت قیمتی (قیمت تضمینی)حمایت نهاده ای (یارانه کودشیمایی،سموم، بذر،سوخت)ارائه تسهیلات و پرداخت خسارت محصولات کشاورزی و دامی(بیمه محصولات کشاورزی) است. نتایج منتشر شده در پژوهشی تحت عنوان "سیاست های حمایتی،دیدگاه های بین المللی و کشاورزی ایران"در همایش ملی کشاورزی و جهانی شدن باارزیابی حمایت قیمتی دولت از محصولات کشاورزی بیان می دارد« نه تنها دولت حمایت قیمتی از بخش کشاورزی انجام نداده است بلکه این سیاست خرید تضمینی از جانب دولت به ضرر کشاورزی اجراشده است به عبارتی این حمایت منفی مالیات پنهانی است که دولت به کشاورزان تحمیل نموده است و عمده حمایت های دولت از کشاورزان از طریق توزیع نهاده های ارزان قیمت صورت گرفته است.جالب تر آنکه حتی در محصولات اساسی که دولت درصدد رفع وابستگی آن است این قیمت نقش حمایتی نداشته است.»

از عمده چالش های بخش کشاورزی ایران می توان به ناپایداری خودکفایی و وابستگی به واردات محصولات استراتژیک،عدم پرداخت مطالبات کشاورزان و کاهش قیمت خرید تضمینی ،عدم پرداخت مشوق های صادراتی و ناکارایی نظام بازاریابی محصولات کشاورزی و کاهش درآمد روستاییان و افزایش مهاجرت آنان به شهر اشاره کرد که همگی با اصل سیاست های کلان نظام در بخش کشاورزی مغایرت دارد. مواردی که چندی پیش در اظهارات علی وقف چی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس  تحت عنوان  "عدم رضایت از عملکرد وزیر جهاد کشاورزی و رای اعتماد مشروط به حجتی" بدان اشاره شد.

وزیری که  گفته می شود" انتقادات بی شمار درباره عدم توجه به اجرای قوانین حمایتی از بخش کشاورزی" زمینه های استیضاح وی را فراهم کرده است ، هفته پیش با سخنرانی در جشنواره سیب دماوند تیر خلاص به امید کشاورزان زد و بیان داشت:" شما که 70 درصد زحمت تولید را می کشید،چه بهتر که باقی کار را نیز خودتان انجام دهیدوبه وعده دولتی ها  دل نبندید."  و البته خستگی وزیر جهادکشاورزی و عدم چابکی وزراتخانه نیز یکی دیگر از محورهای 15 گانه استیضاح وی برشمرده می شود که گفته می شود ممکن است پای وی را به عنوان اولین وزیر استیضاحی دولت دوازدهم به مجلس باز کند.