این روزنامه مدعی شد اتحادیه اروپا از بهمن ماه سال گذشته، پروانه ثبت لوزارتان و والزارتان این شرکت هندی را تا آیندهای نامعلوم به حالت تعلیق درآورد و واردات آن را به خاک اروپا ممنوع کرد، ایالات متحده هم این گروه داروها را از بازار جمعآوری کرد و حتی خود این شرکت در تمام دنیا داوطلبانه پیگیر جمعآوری لوزارتان ساخت خودش شد.
شرق مدعی شد در ایران، اما هم سازمان غذا و دارو و هم شرکت ایرانی (شرکت اکتوورکو) که لوزارتان این شرکت هندی را خریداری کرده بود، ساکت ماندند. یعنی با وجود آنکه موضوع سرطانزابودن «لوزارتان» این شرکت هندی را به صورت رسمی EMA (آژانس دارویی اروپا) و FDA (اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا) از زمستان سال گذشته تأیید کرده و نسبت به مصرف آن هشدار دادند، اما با وجود گذشت شش ماه از ماجرا، سازمان غذا و دارو ایران دراینباره سکوت کرد تا بیماران ایرانی همچنان مصرفکننده این داروی سرطانزا باشند و حالا بعد از ۶ ماه، دستور جمع آوری این دارو صادر شده است.
ادعای روزنامه شرق در حالی صورت گرفت که سازمان غذا و داروی آمریکا به تولید کنندگان این دارو توصیه کرد به صورت داوطلبانه نسبت به جمع آوری محصولاتی که بر اساس تستهای آزمایشگاهی در محصول نهایی خود دارای ناخالصی بوده اند، اقدام کنند.
ضمن اینکه سازمان مذکور اعلام کرد در صورتی که یک فرد بیمار به مدت ۷۰ سال بصورت روزانه دوز بالای دارویی که حاوی این ناخالصی است را مصرف کند، ریسک ابتلا به سرطان به میزان یک نفر در میان صد هزار بیمار، است.
روزنامه شرق در گزارش خود با کاووس باسمنجی مصاحبه و وی را تحلیلگر سیاست گذاری دارو معرفی کرده است؛ این روزنامه بر اساس ادعاهای این تحلیگر خود داروی لوزارتان را سرطانزا معرفی کرد، اما در اطلاعاتی که در سایت لایو ساینس آمده اشاره شده که مصرف کنندگان این دارو نباید نسبت به این موضوع مضطرب شوند، چراکه درصد اینکه داروهای فشارخون بخواهند انسانها را با بیماری دیگر درگیر کند پایین است.
از طرف دیگر برخی محققان هم معتقدند که این داروها اصلا سرطانزا نیستند. تحقیقاتی در مجله بیامجی منتشر شده که نشان میدهند که داروی لوزارتان سرطانزا نیست.
کریگ بیورز، داروساز مرکز پزشکی کنتاکی هم در این رابطه گفته که «اگرچه خطر بسیار پایین است، اما ما اصلا نمیخواهیم چنین خطری وجود داشته باشد.»
کاسپر کریستنسن، محقق اصلی این مطالعه در این رابطه توضیح داد: «در رابطه با تمام مصرفکنندگان این دارو توسط بزرگسالان ما با افزایش درگیری با بیماری سرطان در کوتاهمدت اصلا مواجه نشدیم. اگرچه بسیار زود است که بخواهیم در رابطه با تاثیر این بیماری در بلندمدت اظهار نظر کنیم.»
سلامت مردم زیر تیغ سیاسیکاری شرق و سازمان غذا و دارو؟
با توجه به مطالب پیشین؛ گزارش روزنامه حامی دولت شرق، به گونهای تنظیم و منتشر شد که حتی هشت شرکت داخلی تولیدکننده لوزارتان را هدف گرفت.
این گزارش درست در ایامی منتشر شد که نمکی وزیر بهداشت مدعی شد مافیای دارو که مبلغ ۱/۳ میلیارد دلار ارز دولتی را به یغما برده، با هزینه سنگین هر توییت ۲۰ میلیون تومان، تهدید به مرگ خانواده وی و ... به دنبال منحرف کردن مسیر مبارزه با فساد وی هستند.
با انتشار این سخنان هجمه سنگینی از سوی رسانههای خاص، چون شرق و آفتاب یزد علیه نمکی آغاز شد؛ حتی حزب ندای ایرانیان هم با درشتنمایی مسئله لوزارتان بیانیه صادر کرد!
از سویی اسنادی که در دست خبرگزاری دانشجو قرار دارد، گویای صدور دستور ریکال لوزارتان به شرکت اکتوورکو توسط سرپرست امور داروی وزارت بهداشت است.
اگر ادعای سرطانزا بودن داروی مذکور از پایه غلط است، چرا دستور ریکال صادر شد؛ و اگر صحت ادعا به اثبات رسیده، دلیل اهمال ۶ ماهه سازمان غذا و دارو در جمعآوری این ماده چیست؟
چرا در حالی که شانهساز رئیس جدید سازمان غذا و دارو از سیاسی بودن ادعای سرطانزا بودن سخن گفته، مجموعه تحت مدیریت وی در همان ایام دستوری مغایر با نظر وی صادر کرد؟
عملکرد وزارت بهداشت و مخالفان حامی وزیر سابق (قاضیزاده هاشمی) شائبه بازیچه بودن سلامت مردم در بازی سیاسی ارکان قدرت در بدنه وزارت بهداشت دولت دوازدهم را به ذهن متبادر میکند.
نهاله نراقی، اکتورکو و معمای نمکی چندی پیش عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی در نامهای به رئیسجمهور، از شرکتی نام برد که مبلغی بیش از ۱۶۳ میلیون یورو ارز دولتی دریافت کرده و بیش از ۲۵ میلیون ۵۰۰ هزار یوروی آن رفع تعهد نشده است.
رئیسجمهور نیز با ارسال این نامه و لیست دستگاهها و شرکتهای متخلف به دستگاههای مسوول، نوشت: «دستگاههای دولتی و شرکتهای دولتی فورا پاسخ دهند که چرا چنین تخلفی رخ داده است؟».
شرکت اکتوورکو با مدیرعاملی نهاله نراقی به عنوان واردکننده اصلی لوزارتان هندی به کشور بوده است. در این گزارش آمده خانم نهاله نراقی علاوه بر شرکت اکتوور، نائبرئیس هیئت مدیره شرکت "تراپیکال دراگ اینداستری کیش" نیز است. شرکتی که دکتر سعید نمکی، وزیر فعلی بهداشت پیش از این به عنوان موسس و مدیرعامل آن مشغول فعالیت بوده! و البته هرگز در روزنامه رسمی اعلام نشد که این مسئول سهام خود در آن را واگذار کرده باشد.
شهرزاد گنزالس کیخانو، فرزند نهاله نراقی با تابعیت ایرانی مدیرعامل این شرکت بوده و دو عضو دیگر هیئتمدیره شرکت اکترو خاورمیانه نیز، آقای راویندرانات ردی، رئیس واحد مهندسی شرکت هندی HETERO (سازنده لوزارتان سرطانزا) و نازنین جوادی به نمایندگی از شرکت سوئیسی Novaxa هستند.
نازنین جوادی فردی است که پیش از این، جایگزین سعید نمکی در هیئت مدیره شرکتی با نام پرشیا ارس خاورمیانه شده بود. تاریخ تولد این شرکت سوئیسی و شریک ایرانیاش، اکترو خاورمیانه هم، تصادفا، سال ۱۳۹۵ است. تحقیقات نشان میدهد «وامسی کریشنا باندی»، مدیرعامل همان شرکت هندی HETERO، عضو هیئتمدیره شرکتی سوئیسی و تازهتأسیس به نام Novaxa pharmaceuticals AG است. اسناد ثبت این شرکت در سوئیس نشان میدهد شرکای این فرد هندی، خانم نهاله نراقی، آقای علینصر نراقی (رئیس هیئت مدیره شرکت اکتوورکو) و خانم شهرزاد گنزالس کیخانو (فرزند نهاله نراقی)، تبعه کشور اسپانیا و ساکن شهرهای سن مارکوس و ماربلا و مادرید هستند.
همانطور که پیشتر گفتیم اینکه آیا سازمان غذا و دارو از مشکلات این دارو اطلاع داشته یا خیر و اینکه آیا برفرض اطلاع، روابط قدیمی برخی از مسئولان ارشد وزارت بهداشت با مدیران شرکت واردکننده دارو باعث شده تاخیر چندماهه در ریکال دارو صورت پذیرد، نکاتی است که جوابی به آنها داده نشده است.
روابط تو در تو، خانوادگی و چندلایه شرکتهای داخلی با شرکتهای هندی و سوئیسی دخیل در ماجرا نیز یکی دیگر از مواردی است که به ابهامات افزوده است؛ و چنانچه لوزارتان شرکت اکتورکو به گفته شانهساز بدون اشکال است چرا در زمان سرپرستی وی در سازمان غذا و دارو نامه ممنوعیت واردات لوزارتان از هند به شرکت اکتورکو داده شد.