به گزارش عدالت خواهان گلستان"چنانچه بخواهم تعریف قابل‌فهمی از فرهنگ عمومی ارائه دهیم، میتوان گفت، شامل تمامی فعالیتهای مبتنی بر اندیشه و عادت است که در جهت برآوردن نیازهای بشری، بسته به انواع جوامع از نظر تاریخی، سیاسی، اقتصادی، مذهبی، رفتارهای عمومی مردم را شکل می‌دهد.
در کنار این تعریف کلی، چه‌بسا موجزترین تعریف از عبارت فرهنگ عمومی، چیزی در حد آشنایی تقریباً مختصر تمامی شهروندان یک جامعه نسبت به حقوق اجتماعی، فرهنگی و البته التزام به رعایت آن از سوی آنان است تا به‌واسطه آن بتوان جامعه‌ای با سطح متوسطی از آگاهی و رفاه مهیا کرد.
*فرهنگ عمومی نباید تنها در تقویمها بماند
جامعه گلستان با گسترهای از تنوع قومیتی، بیش از هر نقطه ایران عزیز، نیازمند تبیین موضوع فرهنگ عمومی و آشنایی مردم به حقوق خود و دیگران در حوزههای اجتماعی و فرهنگی است، تا بتواند علاوه بر تضمین زندگی بهتر، شرایط را برای همزیستی بهتر شهروندان مهیا سازد.
احترام به حقوق دیگران، پرهیز از تجاوز به حریم شخصی، احترام به قوانین، مقررات، ارزشها، عرف جامعه و رعایت حقوق شخصی و جمعی و غیره ازجمله مواردی است که در عرصه فرهنگ عمومی میتواند مؤثر باشد، هرچند فقدان رعایت بسیاری از این موارد به‌عنوان چالشهای فرهنگی، نه تنها گلستان بلکه، اکثر نقاط کشور را متأثر از خودساخته است.
اگر بخواهیم به آسیبهای فرهنگی در گلستان بپردازیم در بسیاری از رفتارهای اجتماعی دچار مشکل هستیم، از رعایت حق تقدم در رانندگی گرفته تا رعایت نکردن احترام به حقوق همسایهها در مکانی که زندگی میکنیم.
وقتی چراغ راهنمایی و رانندگی زرد می‌شود، تازه به فکر آن میافتیم که سرعتمان را در حد مسابقات رالی بالا برده و از خیابان عبور کنیم و یا وقتی می‌خواهیم خیابان را دور بزنیم با باور غلط اینکه نگویند، رانندهای ناشی هستیم به ناگاه بدون علامت دادن چراغ‌راهنما دور میزنیم و دیگرانی که در پشت سر ما حرکت میکنند را به هیچ میانگاریم.
*فرهنگ هم عامل سقوط و هم عامل نجات جامعه است
اصلاً برایمان زمان مهم نیست که ساعت یک‌شب است یا موعد استراحت عصرانه مردم، صدای گیرنده تلویزیون خود را بالا میبریم، سراغ تعمیر وسایل خانه میرویم و یا یادمان میآید که تازه باید گردو بشکنیم و یا بالا و پائین می‌پریم و اگر کسی هم به این حرکت زشت اعتراض کرد، جدا از رفتارهای نادرست، میگوییم چهاردیواری، اختیاری.
اهل مطالعه نیستیم و با کتاب بیگانهایم و با اطلاعاتی اندک در هر موضوعی ورود کرده و بدون هیچگونه شایستگی برای اظهارنظر فلسفهبافی میکنیم تا نگویند بیسواد هستیم.
خیابان را با سطل زباله اشتباه میگیرم، چه عابر پیاده باشیم و چه راننده تصور میکنیم، نظافتچی شهرداری وظیفهاش است که هرچه آشغال در سطح خیابان بریزیم را باید جمع کند و حتی طلبکار هم هستیم.
به حقوق خودمان قانع نیستیم، اگر احساس کردیم که مسافری از شهر و دیاری دیگر به‌عنوان مسافر سوار خودروی ما شد، به دنبال آن هستیم تا میتوانیم از او کرایه بگیرم و البته این‌چنین رفتاری حتی به کاسبان محترم هم سرایت می‌کند.
به سینما نمیرویم و به دنبال دانلود سریال و فیلمهایی هستیم که در مرکز عرضه رسانه‌های فرهنگی توزیع می‌شود وسعی میکنیم به‌جای خریدن این آثار فاخر، آنها را در گستره دنیا دیجیتال بیابیم و حتی به دیگران هم به‌عنوان هدیه عرضه میکنیم.
ادعا میکنیم، همدیگر را دوست داریم اما غیبت میکنیم، باهم صادق نیستیم و به یکدیگر در حتی در موضوعات غیرضروری دروغ میگوییم.
*طراحی برنامههای مؤثر حوزه فرهنگ عمومی با چاشنی کرامت اسلامی
این‌ها تنها بخشی از روی زشت برخی از خرده رفتارهای فرهنگی ماست که محیط اطراف ما را استحاله کرده و حتی برای ما عادت شده است و جالب اینجا است که همه به این مشکلات معترفیم و از چهره زشت آن نیز آگاهی و شناخت داریم.
یک صاحب‌نظر اجتماعی با اشاره به روز فرهنگ عمومی گفت: ارتقاء سطح کیفی در همه جوامع بشری تنها وابسته به بالا بردن فرهنگ عمومی است و به لحاظ چنین اهمیتی، روز خاصی در تقویم رسمی جمهوری اسلامی به نام فرهنگ عمومی نام‌گذاری شده است، تا همه مسئولان فرهنگ عمومی، گام‌های شایسته‌ای در این بخش بردارند .
فائزه رئیسی در گفتوگو با خبرنگار فارس در گرگان اظهار کرد: برنامه خاصی برای تقویت حوزه فرهنگ عمومی توسط مسئولان استان و حتی کشور ارائه نشده درحالی‌که زیرساخت تحول در یک جامعه، تغییر رفتار فرهنگی یک جامعه است.
وی خاطرنشان کرد: نهادینه کردن برنامههای مؤثر و باکیفیت در حوزه فرهنگ عمومی، با تأسی به اخلاق باکرامت اسلامی تنها در سایه عزم همگانی متشکل از مردم و مسئولان امر امکانپذیر است.
وی ادامه داد: برنامه‌ریزی و ایجاد شرایط مناسب در راستای اقدامات پیش‌بینی‌شده در امور فرهنگ عمومی و اقوام باید با توجه به گوناگونی و اختلاف سلایق ، عقاید و ذائقه‌های مخاطبان ، متفاوت و تأثیرگذار باشد و به فرهنگ‌های مختلف توجه شود و بدین‌جهت نمیتوان با یک برنامه‌ریزی کلی کیفیت فعالیت‌ها را در تمام روستاها و شهرها و مناطق به یک‌شکل بالا برد .
رئیسی یادآور شد: فراموش نکنیم، فرهنگ عمومی و بستر عمومی فرهنگ یک جامعه، اولین و مهم‌ترین زمینه شکلگیری بسیاری از رفتارها و منشها در نسل جوان و نوجوان ماست و با این شرایط باید با افزایش آستانه تحمل خود و رعایت برخی از ظرایف و دقایق در برخوردهای اجتماعی و روزمره خود به این حرکت شتاب دهیم.
وی با اشاره به فرهنگ عمومی یک جامعه به‌عنوان یکی از اولین عناصر بنای یک جامعه افزود: فرهنگ یک جامعه میتواند آن را به سمت سعادت یا سقوط سوق می‌دهد و چه‌بسا یکی از مهم‌ترین لوازم جامعه‌ای بانشاط و امن٬ نهادینه کردن این رفتارها و هنجارها در قالب یک فرهنگ‌سازی عمومی و همه‌جانبه است.
*برای تغییر و اصلاح فرهنگ از خودمان شروع کنیم
این پژوهشگر اجتماعی گلستانی با اشاره به کم‌تحملی به‌عنوان منشأ بسیاری از رفتارهای نامتعارف فرهنگی در جامعه اذعان کرد: جامعه‌ای با داشتن مردمی عصبی ، کم‌طاقت و تحمل بسترساز بسیاری از ناهنجاریها و مشکلات اجتماعی است و در درازمدت به در قالب یک مشکل اساسی و بنیادین رخنمایی مینماید.
رئیسی مهم‌ترین ویژگی جامعه‌ای با آستانه تحمل پایین را زیر پا گذاشتن حقوق اجتماعی سایر افراد جامعه برشمرد و متذکر شد: این موضوع در بسیاری از رفتارهای اجتماعی، چه کوچک‌ترین آن در صفوف نانوایی و چه در بارزترین شکل آن در رانندگی خود را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: روز فرهنگ عمومی به‌عنوان یک پروسه دامنهدار، نباید تنها در تقویمها بماند، بلکه باید تلنگری باشد برای همه ما اعم از مسئولان و مردم که با طراحی برنامههای واقع‌بینانه و تغییر رفتارهای روزمره به سمت رفتار مناسب به معنای واقعی دنیا را محلی بهتر برای زندگی خود مهیا سازیم.
رئیسی اضافه کرد: ابتدا باید از خودمان شروع کنیم تا بتوانیم با تغییر و اصلاح رفتار نادرست خود در جامعه، دیگران را هم متقاعد کنیم که میتوان با رفتاری بهتر جامعه بهتری ساخت و بدون تردید تکرار این حرکات در درازمدت به فرهنگ مبدل خواهد شد./فارس
