تعداد سانتریفیوژهایی که غرب میخواهد ایران داشته باشد

به گزارش عدالت خواهان گلستان"روزنامه «دیلی‌تلگراف» در آستانه آغاز دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به ۱+۵، با استناد به اظهارات «اولی هاینونن» بازرس و معاون سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدعی شده است که کشورهای غربی خواستار برچیده شدن ۸۰درصد از سانتریفیوژ‌ها و خروج ۹۰درصد ذخایر اورانیوم از ایران، هستند.

تازه‌ترین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای دائم شورای امنیت به علاوه آلمان روز سه‌شنبه در حالی در شهر مسقط عمان به پایان رسید که نشانه چندانی از پیشرفت در گفت‌وگوها، بروز نکرد. دور آخرن مذاکرات روز ۲۷ آبان بار دیگر در هتل «کوبورگ» شهر وین اتریش برگزار می‌شود.

حساسیت این مذاکرات موجب شده تا گمانه‌زنی‌های بسیار زیادی در رابطه با احتمال تمدید مذاکرات در صورت عدم توافق تا روز سوم آذر (۲۷ نوامبر) که در توافق موقت به عنوان ضرب‌الاجل تعیین شده بود، مطرح شود.

به نوشته تلگراف، در این دور از مذاکرات هسته‌ای، غرب مانند گذشته تلاش خواهد کرد تا به توافقی دست یابد که فاصله‌ای دستکم یک ساله با بمب هسته‌ای فرضی ایجاد کند. این در حالی است که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته تحت عنوان برنامه مشترک اقدام در شهر ژنو سوئیس به دست آمد، میزان غنی‌سازی ایران باید بر اساس «نیازهای عملی» این کشور تعیین شود.

آقای هاینونن که به گواه اسناد و گزارش‌های متعدد از جمله کتاب «بحران ساختگی» نوشته «گرت پورتر» نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری بحران هسته‌ای و وارد کردن اسناد مجعول به آژانس داشته، می‌گوید حفظ «زمان گریز» یکساله نیازمند آن است که سانتریفیوژهای فعال ایران به رقمی بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ محدود شده و میزان ذخایر اورانیوم با غنای پائین ایران هم نهایتا یک تن باشد.

ایران در حال حاضر ۱۹۵۰۰ سانتریفیوژ و ۸.۳ تن اورانیوم غنای ۵درصد دارد. تلگراف بر همین اساس، اینطور نتیجه‌گیری کرده است که ۱+۵ در این دور از مذاکرات، خواهان برچیده شدن ۸۰درصد سانتریفیوژها و ۹۰درصد ذخایر اورانیوم ایران خواهد شد. هاینونن در این مورد می‌گوید: «ایران باید بخشی از توانمندی‌های کنونی خود را کنار بگذارد. اصل مشکل هم همین جاست.»

تلگراف با بیان اینکه ایران هرگز برچیده شدن سانتریفیوژهای خود را نپذیرفته است، به نقل از مقامات غربی مدعی شده است که تلاش می‌شود تا در مذاکرات به توافقی که بتوان با آن ظاهر را حفظ کرد، دست یافت.

این مقامات می‌گویند رسیدن به زمان گریز یک سال، الزاما نیازمند برچیده شدن سانتریفیوژها نیست و می‌توان با ترکیبی از راه‌های مختلف نظیر کاهش ذخایر اورانیوم و همچنین عقیم کردن (حذف اتصالات آبشارها) و غیرفعال کردن سانتریفیوژها، به این هدف دست یافت. یک منبع اروپایی در این رابطه می‌گوید: «ما سرسختانه بر سر خط قرمزهای خود هستیم، اما در عین حال تلاش می‌کنیم تا به نحوی آن را بپوشانیم.»

تلگراف در ادامه اذعان کرده است که با وجود ادامه تحریم‌ها و در عین حال کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، اغلب کارشناسان معتقدند که ایران همچنین با حذف بخش اعظم سانتریفیوژهای خود موافقت نمی‌کند و این بدان معناست که شانس حصول توافق در وین اندک است. «مارک فیتزپاتریک» کارشناس امور عدم اشاره در موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی می‌گوید احتمال موفقیت در دور آتی مذاکرات، ۳۰درصد است.

به نوشته تلگراف، در صورت عدم حصول توافق، یکی از گزینه‌های آن‌ها تمدید مذاکرات است، اما از آنجا که گفت‌وگوها یک بار تمدید شده، انجام مجدد این کار دشوار به نظر می‌رسد. این روزنامه در ادامه سناریوی کم‌توان نشان دادن رئیس‌جمهور در مذاکرات، نوشته است حتی در صورت حصول توافق، «باراک اوباما» برای قبولاندن آن به هر دو مجلس کنگره که حالا در اختیار جمهوری‌خواهان است، نبرد سختی را در پیش خواهد داشت.

در حالی که واشنگتن در توافق موقت ژنو متعهد به لغو تحریم‌ها در توافق نهایی شده بود، حالا آمریکا و رسانه‌های غربی اختیارات رئیس‌جمهور را تنها در حد تعلیق موقت تحریم‌ها نشان داده و با بیان اینکه کنگره با لغو تحریم‌ها مخالف است، این امر را به بعد موکول می‌کنند.

حتی برخی از نمایندگان کنگره آمریکا، از جمله «رابرت منندز» هم‌حزبی رئیس‌جمهور آمریکا عنوان کرده‌اند که باقی ماندن حتی یک سانتریفیوژ را هم نپذیرفته و با چنین توافقی مخالفت می‌کنند.

منندز و «مارک کرک» سناتور جمهوری‌خواهی که اصلی‌ترین گزینه برای تصدی ریاست کمیته سیاست خارجی سنا به شمار می‌آید، هفته گذشته در بیانیه‌ای مشترک، عنوان کردند که یک توافق خوب، ظرفیت‌های هسته‌ای ایران را «برمی‌چیند و تنها به توقف آن اکتفا نمی‌کند.»

به همین بهانه است که مقامات نزدیک به دولت آمریکا عنوان کرده‌اند که احتمال دارد رئیس‌جمهور به جای درخواست مجوز کنگره برای لغو تحریم‌ها، از اختیارات خود برای تعلیق موقت آن‌ها استفاده کند.

ماه گذشته فایل صوتی از یک نشست محرمانه منتشر شد که «بن رودز» در آن توافق هسته‌ای را «مهمترین اولویت سیاست خارجی» دولت آمریکا خوانده و گفته بود کاخ سفید تلاش می‌کند تا خود را از نیاز به کنگره رها کند.

با این وجود، تلگراف به نقل از یک دستیار کنگره نوشته است که قانونگذاران از قبل تمهیداتی اندیشیده‌اند تا با تغییر اختیارات رئیس‌جمهور، این امکان را از وی سلب کنند.

جمهوری‌خواهان همچنین در تلاش هستند تا دولت آمریکا را ملزم کنند که هرگونه توافقی را به تصویب کنگره برساند. با این وجود، دستیاران ارشد جمهوری‌خواه کنگره می‌گویند اوباما احتمالا تلاش خواهد کرد تا توافق هسته‌ای را پیش از آغاز به کار کنگره جدید (دو ماه دیگر) اجرایی کند. همین امر فشارها بر اوباما برای حصول توافق در هفته جاری را افزایش می‌دهد.