به کجا می‌رویم

به گزارش پایگاه عدالت خواهان" هنر موسیقی در خواستگاه انسان امری طبیعی و غیرقابل‌چشم‌پوشی است، درواقع عجین شدن روح انسان با جسم و تلفیق عواطف و احساسات با اعمال ارادی انسان معرف اهمیت پرداختن به موسیقی در هرزمانی است.

بنابراین ایجاد حس‌هایی مانند حال خوب یا حال بد در روانشناسی ثابت‌شده است و اکثراً بر این موضوع اتفاق‌نظر دارند که جنبه وجودی انسان‌ها و ابراز ناگفته‌های درونی توسط هنر موسیقی فعال می‌شود.

چه بسیار خبرهایی مبنی بر خودکشی جوانان براثر گوش دادن به موسیقی‌های ناامیدکننده و یا اقدام به قتل‌های ناخودآگاه توسط تحریک  حس انتقام‌جویی در برخی از موسیقی‌ها شنیده‌شده است و از طرفی دیگر چه بسیار موسیقی‌هایی وجود دارد که گوش دادن آن‌ها علاوه بر انتقال مضمون‌های تعالی‌بخش برای انسان، ایجاد حس آرامش، تلطیف روح به‌عنوان دارویی برای بیماری‌هایی همچون جنون جوانی (اسکیزوفرنی)، اختلالات خلقی (افسردگی و شیدایی) اختلالات جسمی و مغزی تجویزشده است.

امروزه و با تحقیقات صورت گرفته اثر موسیقی بر فرهنگ و همچنین انعکاس فرهنگ در موسیقی بر هیچ فردی پوشیده نیست و موضوع به‌جایی می‌رسد که مؤلفان، رشته‌ای را با عنوان (اتنوموزیکولوژی) یا همان علم مطالعه موسیقی در بستر فرهنگ (بدون در نظر گرفتن محتوای آن) پایه‌گذاری می‌کنند و جای تفسیر بیشتر در این یادداشت نمی‌گنجد.

آنچه شرح داده شد فتح باب کوتاهی جهت ورود به تلفیق موسیقی بافرهنگ بود و در ادامه باهدف بررسی جزئی به جایگاه موسیقی در ایران پس از انقلاب اسلامی پرداخته و در انتهای یادداشت به‌طور ویژه در خصوص فرهنگ موسیقی در خراسان شمالی قلم می‌زنیم.

جایگاه موسیقی و تأثیر آن در پیروزی انقلاب اسلامی را نمی‌توان نادیده گرفت و همچنان که مشخص است در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی با موسیقی‌هایی همچون الله الله تو پناهی پر شهیدان یا الله، خمینی‌ای امام روحیه مردم را دوچندان می‌کرد و کمی بعدتر این نقش را در هشت سال دفاع مقدس با موسیقی‌های حماسی مشاهده کردیم که رزمندگان اسلام در زمان اعزام به جبهه‌ها با عزمی دوچندان وارد صحنه‌های نبرد می‌شدند.

جدای از این موضوع، اهمیت پرداختن به موسیقی زمانی آشکار می‌شود که مقام معظم رهبری از این هنر به‌عنوان جان دادن به بی‌جان‌ها تعبیر کرده و خطاب به اهالی شعر و موسیقی می‌گوید: از اهل موسیقی می‌خواهم که ان را درراه رضای خدا به‌کارگیرند، در این زمینه باید آثاری را پدیدآورند که برای ملت و انسان‌ها راه گشا باشد والا اینکه هر آدم بی‌سروپایی خیال کند که آن موسیقی ویژه او ساخته‌شده است ارزش و اهمیت ندارد (از جایگاه و ارزش موسیقی می‌کاهد) (کتاب هنر از دیدگاه مقام معظم رهبری، چاپ ششم،1377).

در گام پایانی این گفتار به موسیقی اصیل شمال خراسان (خراسان شمالی) یا همان گنجینه فرهنگ‌ها می‌پردازیم:

شمال خراسان (خراسان شمالی) خطه‌ای از ایران که تاکنون توانسته است با غنای فرهنگ و آداب‌ورسوم خود همانند نگینی در تاریخ سرزمینی جمهوری اسلامی ایران درخشان باشد.

کهن‌ترین موسیقی در این خطه به‌عنوان موسیقی آوازی برپایه تک‌نوازی با مضمون اشعاری همچون ارائه وقایع تاریخی، آئینی، اساطیری و به‌نوعی زبان گویای آداب‌ورسوم مردم این منطقه بوده است و با گویش‌های محلی کرد، ترک و ترکمن توسط سازهای دوتار، قوشمه و دایره ارائه می‌شده است.

جاده موسیقی در خراسان شمالی زمانی باریک می‌شود که ناخودآگاه جایگاه موسیقی به سمت متزلزل شدن پیش می‌رود و این به‌صورت ناخودآگاه و تحت تأثیر ورود به دنیای مدرنیته شدن ابزارآلات موسیقی و همچنین مضمون اشعار تهی از معنی و مفهوم پیش می‌رود.

می‌توان گفت که در یک یا دو سال گذشته هیچ خبری از انتقال آداب‌ورسوم، وقایع تاریخی و اساطیری و ارزشی دیده نمی‌شود و تنها مضمون اشعار باهدف نیل به برانگیختن عواطف و احساسات درونی داشته و صرفاً به‌عنوان گذراندن اوقات محسوب شده است.

موضوعی که اخیراً باعث شده است که فرهنگ و مضمون اشعار اصیل ترک و کرد و ترکمن باهدف آشنایی فرهنگ این خطه با نسل جدید صورت نگیرد سؤال‌های زیادی را در اذهان عمومی باقی می‌گذارد./فارس

انتهای پیام/