اهل سنت و داعش

به گزارش پایگاه عدالت خواهان گلستان"هدف عمده این تحلیل ها نیز این بوده است که عقبه انسانی و اجتماعی این گروه تروریستی شناسایی شود .در این بررسی ها هم در پاره ای از مواقع نتایج متعارضی درباره این گروه و ساختار آن عنوان شده است .
در این بین برخی از مراکز علمی و تحقیقاتی شاخص اهل سنت مثل دانشگاه الازهر این گروه را به مافیا تشبیه کرده و افراد حاضر در آن را افراد تبهکار مافیایی دانسته اند.برخی دیگر نیز با تمرکز بر روی نقاط اختلاف دیدگاه فقهی اهل سنت با دیدگاههای رایج در این گروه بر انحراف و بدعت آفرینی های داعش تاکید داشته اند .
بحث ما دراین یادداشت کوتاه بررسی ساختار انسانی و تشکیلاتی این گروه نیست .هدف ما از طرح این بحث بررسی جایگاه اهل سنت در بین اعضای این گروه مخوف است .از نگاه ما و در یک نگاه کلی ساختار تشکیلاتی نیروهای تشکیل دهنده بدنه داعش را می توان در سه بخش عمده تقسیم بندی کرد :
•    افسران سابق ارتش بعثی عراق و هواداران صدام حاکم سابق عراق :این گروه از اعضای داعش بر اساس تغییراتی که در عراق از سال 2003 میلادی به بعد اتفاق افتاده و هواداران حزب بعث از گردونه قدرت و حاکمیت سیاسی کنار گذاشته شده اند به سمت گروههایی مثل داعش گرایش پیدا کرده اند .
نکته جالب در رابطه با بخش قابل توجهی از این افراد این است که با توجه به اینکه حزب بعث از جمله احزاب نزدیک به مارکسیستها است ،اعضای این حزب دارای تفکرات مذهبی قوی نیستند .در شرایط کنونی نیز گزارشهای منتشر شده از عراق حاکی از این است که این بخش از گروه داعش دارای تفکرات لائیک بوده و نسبت به امور شرعی حساسیت خاصی ندارند .
همین مساله هم در چند مرحله باعث درگیریهای پراکنده بین این گروه و کادر رهبری داعش شد ه است .اما چیزی که این دو بخش کاملا متفاوت را دور هم جمع کرده است مخالفت و دشمنی مشترک آنها با دولت مرکزی عراق است .در این چارچوب بسیار بعید نیست در صورت تغییر این دشمن مشترک منازعه ای خونین بین بدنه لائیک و تندرو داعش دربگیرد .
•    اعضای  اروپایی و غربی داعش:یکی از نکات قابل تامل در رابطه با داعش این است که این گروه در درون خود بدنه ای از افراد غربی را نیز با خود همراه کرده است .بخشی از این بدنه افراد بزهکار و خلاف کاری هستند که به مانند مزد بگیران فیلم های وسترن فقط برای ارضای روحیه ماجراجویی خود به صحنه جنگ درعراق و سوریه وارد شده اند.
بخشی از افراد حاضر در این بدنه نیز مسلمانان ساکن در کشورهای غربی هستند که به علت تحقیرها و تبعیض های اعمال شده بر علیه آنها در جامعه غربی، دچار سرخوردگی های روحی و فکری شده اند .این افراد چیزی برای از دست دادن نداشته و به اصول شرعی پایبندی زیادی ندارند  و شنیع ترین کارهای منتشر شده از گروه داعش مثل گردن زدن وبه آتش کشیدن بوسیله این گروه انجام می گردد.
•    نیروهای اهل سنت : بخش سوم نیروهای فعال در بدنه داعش نیروهای اهل سنت هستند .این نیروها غالبا از کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا به این گروه تروریستی ملحق شده اند .البته در بین این نیروها، بخشی هم از اهالی مناطقی مثل آسیای مرکزی ،قفقاز ،و شبه قاره هند نیز در این گروه حضور دارند .
مهم ترین سوال مطرح در رابطه با این گروه این است که در حالی اهداف و اغراض دو گروه اول از پیوستن به داعش مشخص است ،این گروه از اهل سنت چرا به این گروه تروریستی ملحق شده اند ؟بنظر ما این پدیده چند علت اساسی دارد :
الف :نارضایتی از حکومتهای فاسد و وابسته در برخی از کشورهای اسلامی :در این زمینه برخی از جوانان اهل سنت در کشورهای عربی و سایر کشورهای مسلمان با مشاهده فساد و تباهی حاکم در کشورهای خود در پی راه نجات می گردند .در این زمینه هم سراب داعش مثل یک آفتاب امید بخش برای آنها تداعی شده است .این دسته از افراد چنین تصور می کنند که داعش می تواند با ضعف و استیصال برخی از دولتهای حاکم در بلاد اسلامی مقابله نموده عزت را به جهان اسلام برگرداند .با این تصور باطل نیز به سمت این گروه گرایش پیدا می کنند.
ب: داعش و دفاع از حقوق اهل سنت :در ماههای گذشته و در فضای غبار آلود ایجاد شده در دنیای اسلام، یکی از برداشتهایی که به بخشی از اهل سنت القاء شده بود این بود که داعش برای احقاق حقوق اهل سنت قیام کرده و هدف نهایی آن احیاء خلافت اسلامی به سبک پیامبر اکرم (ص) وخلفای راشدین رضی الله عنهم است .در این شرایط برخی از جوانان اهل سنت که دغدغه هایی در زمینه شرایط دنیای اسلام و ضعف عمومی امت اسلامی داشتند به این گروه پناه آوردند .
این پناه آوردن با توجه به فضای نامناسب موجود در ماههای ابتدایی فعالیت های داعش تا حدی طبیعی بود .اما در ماههای اخیر با روشن شدن ماهیت این گروه و افزایش فهم و درک عمومی از تاثیرات سوء اقدامات غیر انسانی آن بر چهره دین مبین اسلام ،روند گرایش به این گروه جریانی معکوس پیدا کرده و روند جدایی جوانان اهل سنت از این گروه تشدید شده است .
این تجربه برای جوانان و حتی فعالان سیاسی و مذهبی ما در جامعه اهل سنت  بسیار گرانبهاست .مهم ترین درس تجربه داعش این است که همیشه باید مراقب باشیم تا گروهها و محافلی با سوء استفاده از برخی از مطالبات و دغدغه های ما سوار بر موج احساس ،جوانان ما را به سمت گمراهی و تباهی هدایت نکنند.باید مراقب باشیم که در برخی از مواقع فضا تا حدی غبار آبود می شود که تشخیص درست از نادرست و حق از باطل نگاهی به ظرافت نگاه پیامبر اکرم (ص)می خواهد ./ اساس