غلامرضا خارکوهی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: یکی از مهمترین اقدامات امیرکبیر در آن آشفته بازار سیاسی، کشور و دربار تلاش ایشان برای باز پس گیری جزیره آشوراده از چنگ نیروهای نظامی روس بود که به موفقیت انجامید.
وی ادامه داد: امیرکبیر در ربیع الاول سال 1266قمری که مصادف با 11 اردیبهشت همان سال بود با مکاتبات، گفتگوها و پیک هایی که برای کشور روسیه فرستاد باعث شد که روسیه در مقابل اقدام انجام شده امیرکبیر قرار بگیرد؛ دولتمردان روسیه مجبور شدند که مالکیت جزیره آشوراده را توسط دولت ایران به رسمیت بشناسند.
خارکوهی تصریح کرد: جزیره آشوراده سالها در اشغال نیروهای اشغالگر روسیه بود نیروهای نظامی روسیه در جزیره آشوراده مستقر بود از این رو این جزیره را تبدیل به یک پایگاه نظامی کرده بودند.
وی اظهار داشت: روسیه قصد داشت جزیره آشوراده را به مالکیت اصلی خودش درآورد، این کشور هیچ حق و حقوقی برای تمامیت ارزی ایران قائل نبود و دولت های قبلی هم اقدام درستی در برخورد با این مشکل نمی کردند که این نشانگر ضعف پادشاهان قاجار در آن زمان است که از توانایی و مدیریت لازم برخوردار نبودند؛ هریک از پادشان قدیم به دنبال عیاشی و چپاول ایران و ثروت اندوزی بودند و به تنها چیزی که نمی اندیشدند آسایش و رفاه مردم ایران بود.
وی با بیان این نکته که روسها در بسیاری ازدیگر امور کشور و استان گلستان فعلی نیز دخالت داشتند، افزود: یکی دیگر از اقدامات روسها وارد کردن اسلحه در منطقه ترکمن صحرا و اجیر کردن تعدادی از اشرار و اوباش بود.
این تاریخ نگار انقلاب اسلامی در گلستانادامه داد: روسها با این کار می خواستند در شمال منطقه استرآباد اغتشاش ایجاد کنند تا رفته رفته این منطقه را به یک پایگاه سیاسی و نظامی تبدیل کنند، روسها قصد جدایی طلبی و خود مختاری را مردم این منطقه را داشتند.
وی اضافه کرد: از طرفی روس ها با ایجاد ناامنی واغتشاش می خواستند دولت ایران را به چالش بکشند تا نیرو و بودجه دولت ایران را در این منطقه هدر برود.
خارکوهی در خاتمه بیان داشت: یکی از سیاستهای روس ها و انگلیس در آن زمان که 2 ابر قدرت بودند ایجاد ناامنی در نقاط مختلف کشور بود تا با درخواست کمک ایران برای ایجاد امنیت در کشور آنها امتیازاتی را مطالبه کنند که امیرکبیر صدر اعظم بسیار فهیم و وطن دوستی بود حاضر به دادن اینگونه امتیازات سیاسی به آنها نبود، با هر تدبری و قدرتی سعی می کرد تمامیت ارزی کشور را حفظ کرده و برای مردم در کشور آرامش را مهیا کند.
