آیا کلاه گشاد آمریکایی ها بر سرمان می رود؟

پایگاه عدالت خواهان گلستان "مقامات آمریکایی در نظر دارند با شروع دور جدید مذاکرات هسته ای تمرکز اصلی خود را بر روی توافق بر یک بیانیه سیاسی و کلی معطوف دارند. موضوعی که در وین مورد موافقت طرف ایرانی نیز قرار گرفته و در بیانیه مشترک ظریف و اشتون به آن اشاره شده است:

« ما قصد داریم که با استفاده از شتاب ایجاد شده کنونی، مذاکرات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن حداکثر طی چهار ماه نهایی کنیم و در صورت ضرورت از زمان باقی‌مانده تا نهم تیر ماه به منظور نهایی کردن هرگونه تعهدات کار فنی و یا نگارشی احتمالی باقی مانده استفاده کنیم.»

حال و بعد از گذشت یک هفته از توافق وین 8، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز به آن اینگونه اشاره کرده است: ایالات متحده امیدوار است تا ۳۱ ماه مارس با تهران به توافق جامعی برسد که «جهان را از صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران مطمئن سازد». پس از آن کارشاسان می‌توانند به فعالیت‌های خود بر سر جزئیات ادامه داده و آن‌ها را مشخص کنند.

به این ترتیب سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اقدامات پیش رو را «تلاشی دو مرحله‌ای» توصیف کرده است.

به بیان دیگر؛ آمریکایی‌ها در طرح خود که مورد موافقت طرف ایرانی قرار گرفته به دنبال آن هستند 4 ماه از فرصت 7 ماه باقی مانده را برای تنظیم یک سند کلی و تفسیر پذیر معطوف دارند و پس از آن با توجه به اینکه تنها 3 ماه به پایان عمر توافق باقی می ماند، جزییات فنی مورد قبول خود را با تفسر خاص از بیانیه سیاسی و کلی توافق شده به طرف مقابل بقبولانند.

به بیان دیگر این شیوه بر اساس یك برنامه ریزی و ریزنگری از سوی طرف مقابل است كه با به کارگیری واژه هایی با معانی غیر شفاف و کلی در بیانیه سیاسی، درصدد است هنگام پرداختن به جزییات بیشترین امتیازات نانوشته را گرفته و بیشترین تعهدات را به طرف مقابل تحمیل کرده و آن را پای تفسیر خود از من بگذارد.

آمریکایی ها پیش از این و در جریان توافق ژنو از این شیوه استفاده کرده و به اهداف خود دست یافتند.

با بررسی توافق ژنو مشخص می شود عبارات مبهم بسیار زیادی در توافق ژنو وجود دارد و همین امر توافق دقیق روی چگونگی اجرای آن را برای طرف ایرانی سخت کرد و سبب شده طرف مقابل با استناد به تفسیر خود از بندهای توافقنامه از تعهداتش شانه خالی کند.

در واقع دو طرف برای این كه توافق نهایی شود در موارد مهم از عبارات مبهم استفاده کرده اند. این امر هر چقدر مسیر حصول توافق را آسان كرد، ولی مسیر اجرای آن را برای طرف ایرانی سخت كرد. چرا که هر هر بخش از این توافقنامه که به تعهدات ایران اشاره دارد با کلماتی شفاف امتیازاتی که ایران باید بدهد مشخص شده اما برای تعهدات طرف غربی با به کاربردن کلمات مبهم و کلی راه تفسیر و فرار از اجرای تعهدات را بازگذاشته است.

به همین دلیل است که در مدت یک سال پس از اجرای توافق ژنو، تیم ایرانی امتیازاتی فراتر از تعهدات ژنو انجام داده و طرف مقابل از انجام بخش قابل توجهی از تعهدات خود سرباز زده است.

حال مقامات آمریکایی با تجربه ای که در جریان توافق ژنو به دست آوردند مذاکرات گام نهایی را دو مرحله ای کردند.

در مرحله اول سندی با عبارات کلی و تفسیرپذیر تنظیم خواهد شد و در مرحله دوم با برمبنای تفسیرهای خاص نمایندگان کشورهای 1+5، امتیازات نانوشته و فراتر از بیانیه سیاسی و کلی به تیم ایرانی ارائه می‌شود و تیم ایرانی در دوراهی پذیرش این امتیازات و یا عدم توافق هسته ای و تمدید مذاکرات مجبور است یک گزینه را انتخاب کند.

حال سئوالی که پیش می آید این است، آیا تیم مذاکره کننده ایران همانند طرف مقابل از مذاکرات سال گذشته ژنو درسی آموخته و می تواند راهی برای مقابله با این شیوه مذاکراتی آمریکا در نظر بگیرد؟