آن مردی که رفته باز می گردد؟!

دو رئیس جمهور پیشین در سخنانی که از آنان نقل شده بازگشت خود به سیاست را نفی کرده و با دو دیدگاه متفاوت درباره وضعیت فعلی کشور موضعگیری کرده‌اند.

سید محمد خاتمی گفته است قصدمان بازگشت به قدرت نیست و در سخنانی از جمهوریت نظام و دولت فعلی دفاع کرده و محمود احمدی‌نژاد نیز تصمیمش برای بازگشت به سیاست را نفی کرده است البته بلافاصله سخنان احمدی‌نژاد مبنی بر عدم بازگشت به سیاست از سوی وی تکذیب شد هرچند اگر هم تکذیبیه‌ای صادر نمی‌شد تحلیلگران امور سیاسی ایران چنان ادعایی را باور نمی‌کردند چرا که شواهد امر از تصمیم جدی رئیس جمهور سابق مبنی بر بازگشت به سیاست خبر می‌دهند.

گفته می‌شود محمود احمدی‌نژاد و حلقه نزدیک اطرافیانش هفته‌ای دوبار ناهار کاری صرف می‌کنند. جلسه‌ای که در آن آخرین وضعیت سیاسی کشور تحلیل و نظر جمع به رئیس جمهور سابق ارائه می‌شود هرچند باید اذعان کرد در ‌‌نهایت تنها نظر یک نفر است که برای احمدی‌نژاد از اهمیتی ویژه برخوردار است. اسفندیار رحیم مشایی، شخصی که احمدی‌نژاد او را حتی به قیمت خشم اصولگرایان نیز کنار نگذاشت.

پُر بیراه نیست اگر بگوییم اینک جدی‌ترین منتقد سیاست‌های حسن روحانی شخص احمدی‌نژاد است و چنانکه گفته سکوتش را نیز نباید به معنای انفعال تفسیر کرد. احمدی‌نژاد اینک احتمالاً چالش‌های میان دولت یازدهم و مجلس را با خشنودی رصد می‌کند، دردسرهای دولت با یارانه بگیران و ثبت نام کندگان را می‌بیند و تلاش برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران توسط تیم جدید مذاکره کننده را نیز از نظر دور نمی‌دارد.

اما رئیس جمهور سابق چگونه می‌تواند فعالانه ایفای نقش کند درحالی که در هر دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب منتقدانی جدی دارد و تقریباً هیچکس بازگشت او به صحنه سیاست را نمی‌خواهد؟

درواقع رئیس جمهور سابق تنها بر روی شکست سیاست‌های اقتصادی و بین المللی حسن روحانی حساب کرده تا هنگامی که کلید دولت در قفل اقتصاد شکست او باردیگر برای انتخابات نام نویسی کند و از سخنرانی‌های شورانگیزش برای برانگیختن اقشار محروم جامعه استفاده کند.
در این میان سناریوی بازگشت او به سیاست از طریق انتخابات مجلس و حتی شایعه نامزدی‌اش از شهرستان نهاوند به طور جدی مطرح شده است. هرچند پیش از قبول هرکدام از این شایعات باید توجه کرد که احمدی‌نژاد به هیچ روی مرد مجلس نیست و جایی که نظرات و آرای وی تنها یکی از دویست و چند رای نمایندگان دیگر به حساب بیاید نمی‌تواند جذابیت چندانی برای رئیس دولت‌های نهم و دهم داشته باشد. همچنین با توجه به عقبه ضعیف سیاسی و وجود رقبا و منتقدان جدی از جناح اصولگرا در صورت ورودش به مجلس نیز احتمال ریاست او بر پارلمان بسیار ضعیف است.

اما چنانچه اختلاف اصولگرایان و دولت حسن روحانی بیش از پیش گسترده شده روحانی در ‌‌نهایت ناگزیر به ائتلافی جدی‌تر با اصلاح طلبان شود بعید نیست اصولگرایان نیز برای مواجهه با رقیب شرایط بازگشت احمدی‌نژاد را فراهم کنند.

رقابت‌های انتخاباتی مجلس دهم محک مناسبی برای ارزیابی این تحلیل خواهد بود، اینکه روحانی برای تسخیر صندلی‌های مجلس توسط هوادارانش چقدر مصمم نشان دهد و اصلاح طلبان چه راهبردی برای مجلس در نظر بگیرند در تصمیم اصولگرایان نقش موثری ایفا می‌کند. همچنین اوضاع اقتصادی و سیاسی ناپایدار در دوران نخست ریاست جمهوری روحانی نیز می‌تواند امتیاز مثبتی برای احمدی‌نژاد تلقی شود.

همانگونه که هاشمی رفسنجانی پس از ۱۶ سال دوری از قدرت سرانجام توانست نزدیک‌ترین متحد خود را در مسند ریاست جمهوری ببیند چرا احمدی‌نژاد نتواند دست به تکرار‌‌ همان سناریو بزند بنا به نوشته یکی از سایت‌های هوادار احمدی‌نژاد (می‌دان ۷۲): «تا اسفند۹۴ و بالا‌تر از آن خرداد ۹۶ زمان زیادی مانده و چه بسا خیزش طوفان‌های مردمی که از ثبت نام هدفمندی یارانه‌ها آغاز شده است تا آن زمان بساط بسیاری از جریانات سیاسی را برچیده باشد ...»