پایگاه عدالت خواهان گلستان"گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی و استفاده بی رویه افراد از این شبکه ها بدون در نظر گرفتن آفات جبران ناپذیر آن، نتایج فرهنگی را به بار می آورد که باید به آن توجه جدی شود.
از پس این ارتباطات هر روز و هر هفته پدیده ای جدید از فرهنگ غربی(که تعدادی از آنها در جوامع غربی نیز مورد پذیرش همگان نیست) به ادبیات فرهنگی ما وارد می شود و تعدادی جوان از سر ناآگاهی به آن می پیوندند.
«ازدواج سفید» یا «همباشی» از جمله این پدیده هاست که طی ماه های گذشته سر زبان کاربران شبکه های اجتماعی افتاده است و برخی از رسانه ها نیز با انتخاب تیترهای جذاب چنان وانمود می کنند که این پدیده به یک سونامی در جامعه ایرانی تبدیل شده است.
علت انتشار تیترهای جذاب در رابطه با «ازدواج سفید» چیست؟
به نظر می رسد که این اقدام از سوی برخی رسانه ها با هدف واکنش مسئولین دی ربط به آن و در نتیجه تبلیغ آن در بین جوانان صورت می پذیرد؛ بدین ترتیب که با تکرار آن به صورت زمان مند اندک اندک به صورت امری مباح و عادی درآید و افراد اینگونه تلقی کنند که ازدواج سفید به یک پدیده پذیرفته شده تبدیل شده است.
این رسانه ها هر از چندگاهی، آمار و ارقامی بدون منبع از شیوع ازدواج سفید منتشر کرده و بر پای همین آمار بدون منبع، شدت گسترش آن را در جامعه ایرانی به یک «سونامی» تشبیه می کنند. حال جای این سوال باقی می ماند که چرا این رسانه بر پایه اطلاعات نادرست، اینگونه به یک پدیده تازه وارد شده جو می دهند و به دامن گیر شدن آن کمک می کنند؟!
اهمیت نهاد ازدواج در بین مردم ایران زمین
متاسفانه در این رسانه سخن از تفاوت آداب رسوم «ازدواج سفید» در نزد مردمان جهان سخن می گویند و آن را در ایران نیز دارای مختصات خاص خود می دانند.
این در حالی است که نهاد ازدواج نه یک امر صرفاً شرعی دینی بلکه یک نهاد مهم اجتماعی است که از دیرباز در میان ایرانیان ریشه داشته است و مردم ما، همه شرایط لازم جهت استحکام و تعهد این نهاد را در نظر گرفته اند.
در لابلای تاریخ ، اساطیر و باستان شناسی ایران، همواره از خانواده به عنوان مهمترین واحد اجتماعی و نگهدارنده رابطه خویشی و پایگاه عاطفی نقش مهمی‌ایفا می‌کند. « مان » در مفهوم خانواده ، از صورت اوستایی « نمانیه »، در واژه « خانمان » به معنی خانه و خانواده باقی مانده است.
به نظر ایرانیان، ازدواج نتیجه تراضی زن و مرد بود و این ازدواج در آن واحد معنی مذهبی و اجتماعی داشت. مؤمن که تن به قیود زناشویی می‌دهد ، برای روح خود سعادت جاودانی فراهم می‌آورد و برای خویشتن راهی خجسته به سوی زندگی آینده می‌گشاید.
زندگی زناشویی و خانواده از لحاظ اجتماعی نیز از اهمیت والایی برخوردار بود تا بدان‌جا که در زمان ساسانیان ، شاهنشاهان به عنوان نمایندگان راستین اهورامزدا در روی زمین از ازدواج مردم حمایت می‌کردند.
پس از ورود اسلام به ایران نیز همین رویه و توجه به پارامتر تعهد دو طرف در نهاد ازدواج از سوی دین نیز مورد توجه قرار گرفت و ایرانیان در قالب عقد نکاح به سمت تشکیل نهاد خانواده رفتند.
«عقد» از نظر لغت به معناى«گره» و «گره زدن» است و در اصطلاح، رابطهاى است میان دو فرد یا دو گروه که ایجاد مىشود و براساس آن تعهداتی برای هر یک از طرفین در مقابل دیگری ایجاد می گردد.
قـرآن کـریـم بـا جـمـله (یـا اَیُّهـَا الَّذیـنَ امـَنـُوا اَوْفـُوا بـِالْعـُقـُودِ...) یعنی :"اى کسانى که ایمان آوردهاید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید..." عمل به پیمان هاى صحیح و انسانى را بر مؤمنان واجب کرده است
راه ایجاد هر عقدی انشاء صیغه ی آن است که از الفاظ خاصی تشکیل شده است.
«عقد ازدواج» عبارت است از ایجاد پیوندى مشترک بین زن و شوهر که در سایه آن، حقوق ، تعهدات و مسؤولیتهاى دو جانبه پدید می آید. اما این که چه نیازی به عقد است باید گفت عقلا در کارهای بزرگی که نیازمند تعهد و مسؤولیت است مثل انجام معاملات بزرگ از عقد استفاده می کنند و به رضایت دو طرف معامله بسنده نمی کنند و صرف رضایت دو طرف را تامین کننده ی تعهد و مسؤولیت مورد نیاز در این گونه امور مهم نمی دانند و معتقدند که تثبیت این تعهدات در قالب عقد، تحقق می یابد.
از این رو، چون ازدواج امر مهمی است که تعهدآور است، باید بر اساس مقررات، قوانین شرایط خاصى باشد. از جمله این شرایط،انشاء خطبه عقد با الفاظ خاص تعیین شده از طرف خداوند متعال به عنوان شارع مقدس است (که در رساله های عملیه ذکر شده است). رضایت طرفین نیز اگر چه از شروط لازم آن است اما به تنهایی کافی نیست. بلکه باید به همراه دیگر شرایط باشد.
اين گونه امور حقوقي، اعتباري و قراردادي است و با امور تكويني و طبيعي متفاوت است. زندگي اجتماعي و روابط حقوقي بر اساس همين الفاظ و كلمات شكل مي گيرد. اگر شخصي به ديگري بگويد «منزل تو را اجاره مي نمايم» و او قبول كند، رابطه خاصي بين آنها به وجود مي آيد (رابطه موجر و مستاجر) و اگر بگويد «منزل تو را مي خرم» و او قبول كند رابطه خاص ديگري بين اين دو به وجود خواهد آمد (رابطه فروشنده و خريدار). بنابراين روابط حقوقي افراد در زندگي اجتماعي بر اساس الفاظ و كلمات، معنا و سامان يافته و اين الفاظ و كلمات از قدرت تاثير و حمايت قانون برخوردار مي باشند. اصولا شرع و قانون در صدد ضابطه مند كردن رفتارهاي فردي و اجتماعي هستند و اعتبارات در اين زمينه بناي وضع قوانين و پياده كردن آن است. در تمامي نظام ها، حقوق بر اساس يك يا چند كلمه و يا يك مهر و امضا برقرار مي گردد.
بنابراین قائل شدن ترتیبات خاص در نهاد ازدواج نه یک امر تعبدی صرف، بلکه امری عقلی و عرفی است که لازمه تقویت بنیان های خانواده و جامعه می باشد و به همین دلیل اقدامی خارج از این چارچوب مورد پذیرش جامعه ایرانی با دارا بودن پارامتر مهم حیا و عفت نمی باشد.
فقدان آمارهای مشخص و سوءاستفاده رسانه های بیگانه
از سوی دیگر نباید از این مهم غافل بود که سوءاستفاده رسانه اگر یک دلیل در غرض ورزی آنها دارد، دلیل دیگری نیز در کوتاهی نهادهای ذیربط در انتشار آمار دقیق و شفاف دارد. البته همانطور که در ابتدا ذکر شد، هر از چند گاهی مسئولان در این باره اظهار نظر می کنند و در یکی از آنها معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت: وجود ازدواج‌های سفید در کشور تأیید نشده است لذا رسانه‌ها باید به مسئله‌ای که در کشور وجود ندارد و از فرهنگ ایرانی اسلامی تبعیت نمی‌کند، دامن نزنند.
محمود گلزاری در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: معتقد هستیم که اصلاً در جامعه ما ازدواج‌های سفید وجود ندارد. وی با بیان اینکه رسانه‌ها به وجود این نوع ازدواج در کشور دامن زدند، افزود:
این موضوع در غرب وجود دارد و آسیب‌های زیادی را به همراه داشته است، اما در ایران هیچ سازمانی برای بررسی این موضوع وجود ندارد که از آمار دقیقی از این نوع ازدواج در کشور خبر دهد.
شایسته است که همه نهادهای فرهنگی(که رسانه ها نیز جزئی مهم از آن به شمار می آیند) به جای دامن زدن به موج شایعه پراکنی در رابطه با این موضوع مهم، به دنبال آگاهی بخشی به جوانان باشند چرا که انحراف در نهاد ازدواج، انحراف در مساله نسل و حلالیت است که آثار زیان بار و شوم آن شاید غیرقابل جبران باشد.
مسئولین باید حساسیت های خود را نسبت به بافت سنتی و مذهبی جامعه بیشتر کنند و برنامه های مدونی را برای فاصله گرفتن از دامان انحرافات در نظر داشته باشند که در صورت غفلت و سهل انگاری در این امر شرایط به سویی دیگر تغییر خواهد کرد و کار به جایی می انجامد که از حقیقت فاصله گرفته و دیگر به راحتی زمان و شرایطی برای جبران مافات وجود نخواهد داشت.
