به گزارش پایگاه عدالت خواهان" در این مقاله نگاهی بر پشتوانه های فکری هنر انقلاب انداخته خواهد شد؛
مقدمه اول ) اگر چه متولی هنر انقلاب ، حوزه ی هنری است ( به عنوان چشم و چراغ هنر انقلاب ) اما دستگاه هایی چون فرهنگ و ارشاد اسلامی ، صدا و سیما و واحدهای فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ( به عنوان پاسداران فرهنگ انقلاب اسلامی ) نیز عملا با مقوله ی هنر انقلاب ارتباط دارند .
مقدمه ی دوم ) حضرت امام خامنه ای مدت هاست که مسیری را برای اهل علم و فرهنگ و اندیشه ترسیم کرده اند؛ شهره با عنوان « کرسی های نظریه پردازی » اما به جز موارد معدود، دستگاه های فرهنگی و هنری در این امر توفیقی نداشتند ! ( اگر دستگاه های فرهنگی و هنری توفیقی داشتند بیان کنند تا بدانیم و جمله های خود را اصلاح کنیم ! فقط حواسمان هست که قاعدتا از دل کرسی های نظریه پردازی باید « نظریه » بیرون آمده باشد و اصطلاحا خروجی داشته باشند و الا بیلان کار دادن منظورمان نیست و اساسا نظریه پردازی به این سادگی نیست .)
مقدمه ی سوم ) آنقدر جشنواره و سوگواره و همایش های فرهنگی و هنری در بطن نهادهایی چون ( حوزه ی هنری ، صدا و سیما ، فرهنگ و ارشاد اسلامی ، معاونت های فرهنگی حوزه و دانشگاه و بسیج هنرمندان و ... ) با موضوعات مختلف و مهم انقلاب اسلامی برگزار شده است که حتی نام بردن از آنها در طول یک سال کار مشکلی ست . این امر مبارک است اما یک «اما» ی بسیار بزرگ در کار است و آن این است که چرا این نهاد های فعال ( البته فعالیت ها تشکیکی و نسبی است. یکی پویاتر و انقلابی تر و دیگری ایستا و غیر انقلابی ! ) چندان به فکر تبیین علمی . فلسفی مسئلۀ هنر انقلاب نبوده اند ؟!
به هیچ وجه قصد نادیده گرفتن جشنواره ها و تولیدات مطلوب هنری را نداریم اما باید برای آیندۀ هنر انقلاب « نقشه ی راه داشت » و الا حکایت هنرمند ان انقلابی ، حکایت همان اتوبوسی می شود که مسافرانش را با چراغی خاموش به این سو و آن سو منتقل می کند !
قبول دارم که در سطح ملی اقداماتی صورت گرفته است اما قبول کنید که این اقدام ها بیشتر از آنکه حکومتی باشد، مردمی بوده است و همین امر نشان می دهد که هنرمندان انقلابی بیشتر در بین مردم اند تا در بین نهاد های فرهنگی و هنری!
هرچه از عمر انقلاب اسلامی می گذرد نیاز ما به تبیین و بازخوانی آرمان های انقلاب اسلامی بیشتر احساس می شود . تبیین آرمانها ی انقلاب اسلامی برای هنرمندان نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامی ضرورتی است که گویا نهادهای فرهنگی و هنری آن را نادیده گرفته اند .
دوست ندارم مصداقی بگویم اما مجبورم برای فهم مسئله سربسته گزارشی داشته باشم از برخی جشنواره های استانی!
چندی پیش جشنواره ای با موضوع کلی ایثار و شهادت در یکی از رشته های هنری با تولیت یکی از مهمترین دستگاه های فرهنگی در استان گلستان برگزار شد!
عنوان ایثار و شهادت آنقدر گویا هست که نیاز به توضیح نداشته باشد اما در ظاهر هنرمندان آن عرصه ( بگذارید بگوییم اکثریت !) رنگ و بویی از آرمان های انقلابی لا اقل در حد حفظ حریم ها و توجه به ظاهر مواضع انقلابی دیده نمی شد! حال چگونه می توانیم معتقد باشیم که چنین هنرمندانی می توانند از سر صدق و اخلاص علم گردان هنر انقلاب باشند ! خنده دارش این بود که برخی توجیه حضورشان در چنین جشنواره هایی را مبلغ ورودی جشنواره ها عنوان می کردند!
لطفا به کسی برنخورد . اما بنده حق را به همان هنرمندان لیبرال مسلک و اروپایی قامت و فرنگی صورتی می دهم که می خواهند هنرشان را عرضه کنند حتی اگرخروجی آن هنر در معنا، متعارض با ظاهرشان باشد!
گلایۀ بنده از دستگاه های فرهنگی و هنری جامعه ( چه در سطح ملی و چه در سطح استانی) است که برای وسیله ی نقلیۀ چنین هنرمندان مشتاقی ، « چراغ » تهیه نکرده و نمی کنند !
هنرمند جوان امروز ( در عرصۀ هنرهای مختلف خصوصا موسیقی . شعر . داستان . هنرهای نمایشی و سینما ) ترسیم درست و دقیقی از مسئله ی هنر انقلاب ندارند .
به عنوان مثال آثاری در حوزه ی دفاع مقدس می سازند اما رنگ و بوی مفاهیم ضد جنگ روشنفکران غرب و شرق عالم را دارد!
در حوزۀ ایثارو شهادت اثر می سازند اما هنوز برایشان تبیین نشده است که این فرهنگ، جهانی است و می توان حرف های جهانی تولید و عرضه کرد .
می دانند که در دوران حرکت انقلاب اسلامی زندگی می کنند اما برایشان تبیین نشده است که « صدور انقلاب » چقدر ارزشمند است و چقدر هنرمندان می توانند در این عرصه تاثیرگزار باشند .
نتیجه اینکه ؛بر وظایف دستگاه های فرهنگی و هنری ( خاصه حوزه ی هنری ، بیسج هنرمندان ، معاونت فرهنگی سپاه پاسداران که البته باز هم باید از نظر پویایی و انقلابی بودن تفاوتی بین این نهاد با دیگر نهادها قائل شد، فرهنگ و ارشاد اسلامی ، صدا و سیما ، معاونت های فرهنگی حوزه ها و دانشگاه ها ) وظیفه ای دیگر باید افزوده شود و آن مسئله ی « توجه به پشتوانه های فکری هنر و هنرمندان انقلاب . » است .
این کار پیش نیاز جشنواره ها محسوب می شود .
برگزاری نشست هایی با محوریت تبیین فلسفی هنر انقلاب، بازخوانی آراء شخصیت هایی چون سید شهیدان اهل قلم آوینی ، آشتی دادن هنرمندان با مسائل فکری و نظری مطرح در حوزه ها و دانشکده های فلسفه و علوم انسانی و اسلامی ، بازخوانی آرمان های انقلاب اسلامی در قالب اردوهای فرهنگی – معرفتی برای هنرمندان، آگاه ساختن هنرمندان از مسائل جهانی انقلاب اسلامی و جهت دهی به آثار هنری برای صدور انقلاب و تعامل با انقلابیون جهان ( خصوصا جهان اسلام ) و ... از جمله پیشنهادهای ما در این یادداشت است.
اگر خمس هزینه ی جشنواره ها به امر ارتقاء دانش و بینش هنرمندان تعلق بگیرد، در بلند مدت سرمایه ای می شود برای انقلاب اسلامی.نهادهایی که در این امر پیشرو باشند غنای جشنواره های خود را تضمین کرده و می توانند علمدار پویایی برای هنر انقلاب باشند.
حوزه ها و دانشگاه ها به عنوان حاملان محتوا و هنرمندان به عنوان خلق کنندگان اثر باید با یکدیگر آشتی کرده و امر امامشان در حوزۀ کرسی های آزاد اندیشی و نظریه پردازی ( با محوریت هنر انقلاب ) را جدی بگیرند .
متولی این امر دستگاه های فرهنگی باید باشند و این رسالتی ست که به تاخیر افتاده است .
رسالتی با عنوان ؛ توجه به پشتوانه های فکری هنر انقلاب .
مجتبی طالبی
نویسنده و تهیه کننده صدا و سیمای مرکز گلستان
مدرس و دبیر پژوهشی گروه فلسفه و عرفان اسلامی جامعه المصطفی العالمیه . واحد گرگان / قابوس نامه
