به گزارش پایگاه عدالت خواهان" عدالت محور کارهای اداری است که فقدان آن هر اداره و وزارتخانه را به جهنم مبدل میسازد و بعکس ادارات عدالت پرور قطعه ای از بهشت خدا بر روی زمین اند عدالت اداری آب زلال و گوارایی که همه تشنه آنند و بلکه بالاتر از آن امام صادق علیه السلام فرمود: عدالت گواراتر از آبی است که بر لب تشنه رسد. (73) همچنین آن حضرت می فرماید: کسی که امری از مسلمین را عهده دار گردد و عدالت ورزد و در را بر روی مردم باز گذارد و شر خود را از آنها بردارد و به امور مردم رسیدگی کند حق است که خدای عزوجل او را.... به بهشت درآورد(74) امام خمینی درباره عدالت در ادارات می فرماید: هر فرد خودش را موظف بداند به این که کاری که الان، این کار جزئی که پشت میز نشسته به او محول است، این کاری که به او محول است به عدالت عمل کند منتظر نشود که وزیر عادل بشود، وزیر عادل باشد یا نباشد شما باید عادل باشید... آن رئیس اداره هم که در آنجا نشسته آن هم عدالت در همان کار باید بکند منتظر نشود دیگران عادل بشوند تا او عادل بشود مثل این است که من منتظر بشوم دیگران نماز بخوانند تا من نماز بخوانم یا منتظر بشوم دیگران ناهار بخورند تا من ناهار بخورم (75) مردم وقتی از ادارات راضی می شوند که عدالت در آنها حکم فرما باشد عدالت ادارات بهترین هدیه به مردم است، از این رو همه همت دولت باید صرف بسط عدالت در فضای اداری کشور باشد چرا که تمام جلوه های عدالت از سیمای دولت درخشش کند و اداری غالباً عدالت را از طریق ادارات مرتبط باخود مشاهده میکند، عدالت اداری محبت مردم را به همراه دارد چه این که پیامبر اکرم علیه السلام فرمود: خداوند قلوب بندگان را بر محبت کسی که آنها نیکی کند و بر بغض کسی که بر آنها بدی کند آفرید. (76) امام خمینی می فرماید: ممکن است که افراد بخواهند این کشور را باز گردانند به حال سابق، نفوذ کنند در بین شما مردم را ناراضی کند به این که مالیات را وقتی میخواهند بگیرند بیشتر از آن مقداری که باید بگیرند خدای نخواسته البته نمی کند اما باید هوشیار باشید مردمی که مراجعه می کنند باید هوشیار باشید که راضی برشان گردانید (77)
پرهیز از آزارهای اداری
اداره اسلامی اداره ای است که مردم با رضایت از آن خارج شوند نه آن که مردم که با نشاط وارد آن گردند و محزون خارج شوند، ادارات گزنده هیچ جایگاهی در میان مردم ندارند بلکه مورد آه مظلومان و نفرین مستضعفان قرار می گیرند و مهمتر این که به آبروی اسلام و نظام اسلامی ضربه می زنند امام در این باره می فرماید: هر یک از این ادارات دولتی که هستش، که می خواهند خدمت کنند به مردم از آن کسی که دم در هست پیش خدمت هست تا آنجایی که مثلاً جای رئیس هست باید توجه داشته باشند که همه خدمتگزار این مردم هستند همه اجیر این مردم هستند اجرت از اینها دارند می گیرند برای خدمت و باید با مردم رفتارشان رفتار انسانی اسلامی باشد این طور نباشد که یک کسی حالا احتیاج پیدا کرده که پیش این فرض - رئیس برود، از دم در، ناملایم ببیند، خوب در رژیم سابق این مسائل بود و همه ما مناقشه می کردیم، اگر حالا هم بنا باشد که یک همچو مسائلی باشد این به آبرو اسلام ضرر می زند (78)
انواع آزارهای اداری
آزارهای اداری انواعی دارد که از دیدگاه امام خمینی به آنها می پردازیم،
1 - کاغذ بازی
کاغذ بازی از نمودهای بارز ادارات غیر صالح است، امام خمینی می فرماید: شما باید سعی کنید که از اول در وزارتخانه تان کاغذ بازی پیدا نشود ننشینید باز تو وزارتخانه ها و هی حرف های سابق باشد و همان کاغذ بازی ها و یک بودجه ای که برای یک جائی می خواهند اینقدر این طرف و آن طرف برود که منسی بشود اینها را به طور ضربتی کار بکنید (79)
اشکال تراشی
اشکال تراشی نمونه آشکار ستمکاری اداری است امام خمینی در این باره می فرماید: خوب شما که سرکشی می کنید در همه وزارتخانه ها و ادارات، توجه به این معنا داشته باشید که مردم اینها چه می کند یکی از امور مهمه این است که ما نباید مثل سابق باشیم که اگر یک بیچاره ای می خواهد مراجعه کند به یک اداره ای، به یک رئیس اداره ای، آنقدر اشکال تراشی و آنقدر فساد باشد و بالاخره هم امروز برو، فردا بیا، فردا برو، پس فردا بیا، اینطور چیزها اگر افرادی در آنجا هست که اینطور با مردم معامله می کند شما بدانید که اینها می خواهند ناراضی درست بکند یک کسی آمده یک کاری دارد کار جزئی هم هست برو سر آن میز آن، برو سر آن میز، آن کارهایی که سابق می کردند، اگر شما در ادارات دیدید یک همچو چیزی هست باید به آنها تنبه بدهید، ارشادمان کنید که این کارها، کارهای اسلامی نیست اگر تکرار کردند آنها را هم باید کنار بگذارید (80) امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: اگر شب را بر بوته های خاردار بیدار بسر برم، و یا در غل و زنجیرهای بسته کشیده شوم، برایم محبوبتر است که خدا و رسولش را در روز قیامت در حالی ملاقات کنم که به بعضی از بندگان ظلم کرده باشم (81) پیامبر علیه السلام فرمود: پست ترین انسانها کسی است که به مردم اهانت کند. (82) امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: از این که به مردم وعده دهی و تخلف کنی بپرهیز (83) قرآن کریم می فرماید: هرگز از روی تکبر و ناز از مردم رخ نتاب.(84) و در آیه ای دیگر آمده است: ما این خانه آخرت را برای کسانی قرار دادیم که اراده برتری و فساد در زمین ندارند.(85)
3 - توصیه و تبعیض
یکی از ستم های غیر قابل تحمل اداری قبول توصیه و تبعیض در بین مردم است، امام می فرماید: این طور نباشد که یک کسی آشنای ما هست جلو کارش را انجام بدهیم، یک کسی که خیر، غریبه هست، عقب تر انجام(86) بدهیم برای خدا، برای اسلام حیثیت خودتان، برای حیثیت کشورمان باید این سرو پا برهنه ها را نگه شان دارید، اینهایی که بعد از همین که هر شهیدی شما پیدا می کنید آنطور، برایش تظاهر می کند، آنطور برایش - عرض بکنم - به سر و سینه خودشان می زنند که می بینید نشان می دهند یک همچو ملتی را باید با همین وضع نگه داشت و آن به دست امثال شماست که این طور باقی بماند اگر یک وقت سر خورده بشوید از دولت و خیال کنند که دولت دارد برای خودش یک کاری هایی انجام می دهد و برای ما نیست و چطور، آن وقت هست که شما هر کدامتان خدای نخواسته از بین بروید (87) همچنین امام خطاب به نخست وزیر می نویسد: جناب آقای نخست وزیر لازم است به جمع وزارتخانه ها و ادارات دولتی اخطار نمایید کسانی که از منسوبین و یا اقربای این جانب هستند و برای توصیه اشخاص و یا نصب و عزل اشخاص به مراکز مربوطه مراجعه می کند به هیچ وجه به آنان ترتیب اثر ندهند منسوبین و نزدیکان مطلقاً حق دخالت در این گونه امور را ندارند (88)
4 - کم کاری
کم کاری نشان ضعف ایمان به مبدأ و معاد است، آفت زشت کم کاری که در تسامح و تساهل در کارهای مردم و دیر آمدن از وقت مقرر و زود رفتن تحقق می یابد، ضربه به نظام اداری و اعتبار آن وارد می کند و کارگزار کم کار را مستحق عقوبتهای سنگین الهی می نماید به هر حال او پذیرفته است که در برابر حقوق مقرر - اگر چه کم باشد از اولین لحظه وقت اداری تا آخرین ثانیه آن خدمت کند بنابراین باید به پیمان خود وفادار باشد به ویژه این که طرف قرارداد دولت است اما طرف مورد خدمت مردم هستند کم ترین کم کاری همانند کم ترین استفاده نامشروع از امکانات دولتی، حرام و حقوق او نیز مخدوش می سازد، امام خمینی در این باره می فرماید: اینها برایشان مشروع نیست که اجرت بگیرند از اداره، اجرت وقتی است که کار در مقابلش باشد و ما به دولت می گوئیم که اشخاصی که کم کاری می کنند به اندازه ای که کم کاری می کنند اجرت از ایشان کسر بگذارد و ندهند به اینها، کسی که می آید، آنجا می نشیند و سیگار می کشد و در آخر ماه چند هزار تومان می خواهد، او نباید بگیرد وصیت اینجانب به وزراء مسئول در عصر حاضر و در عصرهای دیگر آن است که علاوه بر آن شماها و کارمندان وزارتخانه ها بودجه ای که از آن ارتزاق می کنید مال ملت، و باید همه خدمتگزار ملت و خصوصاً مستضعفان باشید و ایجاد زحمت برای مردم و مخالف وظیفه عمل کردن حرام و خدای نخواسته گاهی موجب غضب الهی می شود، همه شما به پشتیبانی ملت احتیاج دارید (89) امام صادق علیه السلام فرمود: هر والی و مسئولی که خود را از رفع حوائج مردم مخفی نگاه دارد خدا در قیامت خود را از او مخفی نگاه می دارد و اگر هدیه ای بگیرد خائن است و اگر رشوه بگیرد مشترک است. (90) پیامبر علیه السلام فرمود: خدا لعنت کند گیرنده و دهنده رشوه و آن که واسطه اند شود، امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید: کسی نیمه شبی ظرفی پوشیده از حلوای لذیذ به در خانه ما آورد من بقدری از آن متنفر شده بودم که گویا با آب دهان مار یا استفراغ آن خمیر کرده بودند، گفتم هدیه است یا صدقه یا زکات؟ که ایندو بر ما اهلبیت حرام است گفت نه این است و نه آن بلکه هدیه است، به او گفتم زنان بچه مرده بر تو بگیرند آیا از راه دین خدا می خواهی مرا فریب دهی، یا دستگاه ادراکت به هم ریخته یا دیوانه شده ای یا هذیان می گویی؟ به خدا سوگند اگر اقلیتهای هفتگانه را با آنچه در زیر آسمانهاست به من هدیه بدهند که خدا را با گرفتن پوست جویی از دهان مورچه ای نافرمانی کنم هرگز نخواهم کرد و این دنیای شما از برگ جویده ای که در دهان ملخی باشد نزد من خوارتر و بی ارزش تر است. (91)
5 - بی نظمی
یکی از نمونه های آزار دهنده مردم بی نظمی خدمتگزاران دولتی است، بی نظمی در کارها حقوق ارباب رجوع را ضایع می کند و چه بسا در تأخیرهای زیانبار انداخته، فرصت او را تلف نماید و همه این تبعات منفی با شخص بی نظم است، تمام خدمتگزاران از وزیر گرفته تا نیروهای جزء باید سر وقت اداری در محل کار خود حاضر و تا آخرین لحظه آن حضور جدی و با نشاط داشته باشند، یک لحظه دیر آمدن و لحظه ای زود در رفتن عقوبت دارد اگر چه مراجعه کننده ای هم وجود نداشته باشد، بسیاری از این بی نظمی همانند کم کاری و دریافت رشوه و هدایای اجباری حرام، حقوق کارمند را مخلوط به حرام می کند و روحیه او و کسانی که از این حقوق ارتزاق می کنند را به تباهی می کشانند، بی نظمی در کارهای اداری که موجب تضییع حقوق ارباب رجوع شود حرام است و نظم در امور اداری بعنوان یک وظیفه شرعی باید جدی گرفته شود چه این که امام فرمود: (حفظ نظم از واجبات الهی است)
سخنی با کارگزاران
ای به منصب خدمت بار یافته، تقوا، خودسازی متناسب با مسئولیت، پذیرش مسئولیت در حد توان، احتیاط در امکانات دولتی، تواضع، نظم، حق گرایی، مردم دوستی، احترام به قانون و حاکمیت آن بر روابط، مشاوره، تفکر، خدمتگزاری، حلم، عدل، گذشت، انتقادپذیری، توجه و توکل بر خدا، خیراندیشی، دقت در امور، همنشینی با علما، حفظ و تقویت جدی متدین توجه کامل به حاکمیت ارزشهای الهی و رهنمودهای ولی امر مسلمین، توجه به زوال ریاست و نقطه پایانی آن، محاسبه نفس در پایان وقت اداری را همواره بیاد داشته باش، و از استبداد رأی، انتقامجویی، ترک صراحت، اسراف منت گذاری، شتابزدگی، غرور، بی توجهی به مردم و به تعویض انداختن امور آنها، اتلاف نیروهای لایق، تشریفات و جلسات و زاید و عدم توجه به عملکرد نیروهای زیر دست بپرهیز،
