به گزارش پایگاه عدالت خواهان" ،اجرای خیابانی یا نمایش خیابانی به اجرای هنر در مکان‌های عمومی در ازای دریافت انعام یا اعانه گفته می‌شود. این انعام می‌تواند پول یا مواد غذایی باشد. افرادی را که به این کار مشغولند اجرا کنندهٔ خیابانی می‌نامند. در فارسی مطرب خوانده می‌شوند.
اجرای موزیک در خیابان پدیده‌ای نوظهور نیست بنا به گواه تاریخی حدود ۵۰ سال است که این نوع اجرای موسیقی جایی در خیابان‌ها پیدا کرده است. گستردگی اجراهای خیابانی می‌تواند هرچیزی باشد که از نظر مردم سرگرم‌کننده است. از حرکات آکروباتیک، دلقک‌بازی، نقاشی کاریکاتور، تردستی و شعبده‌بازی و فال‌گیری گرفته تا نمایش کمدی، آوازه‌خوانی، رقص، اجرای آثار موسیقی کلاسیک و معرکه‌گیری.
خیابان‌های امروز تهران شاهد گستردگی نمایش‌های سرگرم کننده‌ای است که در این روزها بیش از همه به چشم می‌خورد. در سال‌های اخیر جوانان نوازنده با سازهای ایرانی و غربی در کوچه و خیابان به اجرای زنده موسیقی می‌پردازند. در این میان گروه‌های مختلفی نیز هستند که به دلیل مشکلات برگزاری کنسرت در خیابان مخاطبان خود را جذب می‌کنند و بسیاری نیز از همین راه به شهرت رسیده‌اند.
تقریباً در یک سال اخیر به‌گونه‌ای قارچ‌گونه رشد فزاینده اجرای موسیقی زنده را در خیابان‌های تهران شاهد هستیم. این نوازندگان عدم توجه به هنر موسیقی و رکود بی‌سابقه در کشور را یکی از دلایل می‌دانند که دانش آموختگان موسیقی را به کنار خیابان می‌کشانند.
آن‌ها می‌گونید به خاطر عدم آشنایی مردم ایران به موسیقی سعی داریم این فرهنگ را در جامعه ایجاد کنیم تا مردم بیشتر به سمت کنسرت‌های موسیقی بروند. اما این‌که موسیقی در خیابان اجرا شود چیز نوینی نیست بلکه اجرای نوازندگان خانم در کنار خیابان، پارک و محل‌های پرتردد جای سئوال دارد که چرا به یک‌باره این طیف گسترش پیدا کرد.
*حکایت نوازندگان خیابانی
به گزارش شبکه خبری تهران نیوز، در کنار میدان کاج چند نوازنده پسر و دختر را مشاهده می‌کردم که در حال اجرای زنده موسیقی بودند. اجازه عکس گرفتن و فیلمبرداری توسط مردم را نمی‌دادند.
جلو رفتم و با یکی از آن‌ها گفت‌وگوی کوتاهی داشتم.
این نوازنده جوان درباره شغلش می‌گفت: این راه کسب درآمد ما نیست و تنها برای فرهنگ‌سازی و کشاندن مردم به سمت موسیقی این کار را انجام می‌دهیم.
او اظهار کرد: بیشتر خوانندگان مشهور دنیا روزی از خیابان شروع کردند که اکنون در دنیای موسیقی حرف برای گفتن دارند.
این جوان نوازنده عنوان کرد: مردم ایران با موسیقی عجین نیست به همین خاطر وضعیت هنر موسیقی در کشور جای ندارد و از طرفی دولت هم حمایتی نمی‌کند.
وقتی درباره این‌که چرا به‌صورت گسترده و یک‌باره در تهران نوازندگان جوان و تحصیل کرده زیاد شدند در پاسخ گفت: وقتی حمایتی صورت نگیرد باید خودمان دست بکار بشویم.
او درباره درآمدش هم اظهار کرد: برای درآمد این کار را انجام نمی‌دهیم بیشتر برای آشنای و شهرت اما مردم تهران به‌ویژه افراد بالا شهر از روی دلسوزی کمک می‌کنند.
این نوازنده خیابانی حاضر نمی‌شد به‌طور کامل پاسخ دهد و اظهار بی‌اطلاعاتی می‌کرد.
شاید بتوان گفت کنار هر ایستگاه مترو نوازندگان جوانی را مشاهده می‌کنیم که در حال اجرا هستند. تقریباً همه آن‌ها چه از لحاظ اجرا و چه از لحاظ پوشش مانند هم دیگر هستند.
*ما گدا نیستیم
یکی دیگر از نوازندگان خیابانی می‌گفت: مردم فکر می‌کنند من گدایی می‌کنم اما این‌طور نیست من مانند همه افرادی که برای کسب درآمد کار و فعالیت می‌کنند من هم برای کسب روزی این کار را انجام می‌دهم.
او می‌گفت: شاید قبلاً امیدی به اشتغال در رشته خودم که موسیقی است داشتم اما با این رکود و این دولت دیگر به اجبار این شغل را انتخاب کرده‌ام.
این نوازنده اذعان داشت: درآمد این شغل بد نیست و می‌توانم مخارج یک خانواده را هم پرداخت کنم.
وی خاطر نشان کرد: ما نه دستمان را جلوی کسی دراز کرده‌ایم و نه به زور از کسی طلب کمک کرده‌ایم .ما در ازای هنرمان کسب درآمد می‌کنیم و برای کسی ایجاد مزاحمت نداریم.
*مناطق ۱ ، ۲ ، ۳ و ۶ تهران خوراک نوازندگان خیابانی است
دکتر محمد استادی ، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس اجتماعی شبکه خبری تهران نیوز، در ارتباط با نوازندگان خیابانی اظهار داشت: این فعالیت را نمی‌توان یک شغل به حساب آورد و از طرفی هم نمی‌توان فعالیت کاذب برشمرد چراکه یک نمایش برای شادی و نشاط مردم است.
وی گفت: هنر موسیقی خیابانی نه تنها یک هنر است بلکه بیان کننده مفاهیم مختلف و گاهی مطالبات هنر است که باید به خوبی دیده شود.
این کارشناس بیان داشت: قدرت موسیقی به‌گونه‌ای است که در هر زمان می‌تواند یک ملت را نجات دهد، حال موسیقی خیابانی فراتر از یک تفریح و اجرا است.
وی خاطر نشان کرد: با توجه به تحقیقات صورت گرفته پراکندگی نوازندگان خیابانی در مناطق ۱ ، ۲ ، ۳ و ۶ تهران است که به‌دلیل شرایط خاص این مناطق از جمله بافت آن، شرایط اقتصادی مناسب و وجود توده‌ای از فضای تجاری و فرهنگی که سبب حضور بیشر مردم در این مناطق است.
این کارشناس امور اجتماعی ، نوازندگان خیابانی را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: دسته اول افرادی هستند که معمولاً از نظر اقتصادی وضع مناسبی ندارند و صرفاً با آلات موسیقی کسب درآمد می‌کنند، دسته دوم افرادی هستند که به‌صورت آموزش دیده و حرفه‌ای هستند که به ازای هنر خود درآمد کسب می‌کنند و برای نشان دادن هنر خود به خیابان‌ها می‌آیند.
استادی با اشاره به پیشینه موسیقی خیابانی در ایران گفت: بعد از انقلاب با توجه به محدودیت‌های سیاسی و مذهبی این هنر کمتر شد اما در دو دهه اخیر این فعالیت بار دیگر با حضور جوانان در خیابان رونق گرفته است.
وی در ارتباط با گزارشات منتشر شده مبنی این‌که این اقدامات پشتوانه خاصی دارد ، بیان داشت: برخی از رسانه‌ها بدون هیچ مطالعه‌ای اتهاماتی به این قشر می‌زنند در حالی که با تحقیقات صورت گرفته هیچ هدفی جز موارد مذکور ندارند.
این روزها رسانه‌های اخبار مختلفی مبنی بر این‌که گسترش موسیقی خیابانی اهدافی ضدارزشی و فرهنگی پشت صحنه دارند ، منتشر شده است که برخی از آن‌ها بی‌راه هم نگفتند چراکه خوانندگی زن و برخی از آلات موسیقی خلاف شرع و دین است. /تهران نیوز
