علائم کم کاری عبارتند از: کاهش ضربان قلب، تغییرات در فشار خون، چاقی مفرط، افزایش وزن، ریزش مو، خشکی پوست، اختلال در خواب، ضعف و خستگی، تحمل نکردن سرما، یبوست، فراموشکاری، کم خونی، کاهش سوخت و ساز بدن، ورم صورت، اختلال قاعدگی، پوست سرد و خشن، کاهش تعریق و رنگ پریدگی لب ها.
اگر شما هم به برخی علائم فوق مبتلا هستید، پیشنهاد می شود به یک متخصص برای بررسی وضع تیروئید مراجعه کنید. کم کاری تیروئید پس از دیابت، شایع ترین بیماری غدد درون ریز بدن است.
اما چرا کم کاری تیروئید طیف وسیعی از علائم را به همراه دارد؟ وظیفه هورمون های تیروئید که آن را «تیروکسین» می نامند، تنظیم سوخت و ساز بدن و فعالیت دیگر ارگان های بدن است و کمبود آن باعث علائم مختلف و متفاوتی در بدن می شود.
علت دقیق این بیماری مشخص نیست، ولی کم بودن ید بدن، مصرف بعضی داروهای اعصاب و روان، بیماری های سیستم ایمنی و التهاب تیروئید می تواند از علل آن باشد. زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. درمان اصلی کم کاری تیروئید، مصرف داروی لووتیروکسین البته با نظر پزشک است که در بسیاری از بیماران شاید تا پایان عمر ادامه می یابد. اما روش های طبیعی و تغذیه ای وجود دارد که می توان وضع بیمار را بهبود بخشیده و به درمان کمک کند.
توصیه های غذایی به مبتلایان به کم کاری تیروئید
* این افراد بهتر است رژیم کم کالری داشته باشند، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات، به ویژه سبزیجات پخته کاملاً توصیه می شود.
* مصرف نمک یددار در پیشگیری و درمان کم کاری تیروئید ضروری است، اما نمک یددار را هرگز نباید در معرض نور قرار دهید، بنابراین از نمکدان یا ظرف شیشه ای برای نگهداری آن استفاده نکنید. نمک را به مقدار کم و در پایان پخت غذا اضافه کنید، اگر از ابتدا این نمک مورد استفاده قرار بگیرد تأثیر خود را در طول پخت از دست می دهد.
نکته مهم آن که زیاده روی در مصرف نمک یددار خود باعث مشکل تیروئید می شود.
* بیماران کم کاری تیروئید مستعد کم خونی هستند، بنابراین مصرف مواد غذایی غنی از آهن مانند جگر توصیه می شود.
* دریافت مقادیر کافی از انواع ویتامین ها به ویژه ویتامین ب کاملاً توصیه می شود؛ زیرا ویتامین های گروه ب در تولید هورمون تیروئید نقش دارند، مصرف مکمل های غذایی و مولتی ویتامین ها با نظر پزشک معالج برای این بیماران جایز است.
* این افراد باید از منابع غذایی ای استفاده کنند که دارای ویتامین A و E هستند و میوه هایی چون توت فرنگی، آناناس، موز، سیب، هویج و فلفل دلمه ای را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
* غذاهای دریایی مانند میگو، ماهی تن، ماهی ساردین و جلبک دریایی به دلیل غنی بودن از مقادیر بالای ید می تواند مفید باشد. البته توجه داشته باشید ماهی آب های شور نسبت به انواع پرورشی مفیدتر است.
* خوردن گوشت مرغ هم برای این بیماران مفید است.
* بیمارانی که از کم کاری تیروئید رنج می برند بهتر است به اندازه کافی آب بخورند و از خوردن زیاد نوشیدنی های کافئین دار و قندی اجتناب کنند.
* گیاه جینسینگ در تأمین سلامت و تحریک و ترشح هورمون تیروئید و افزایش متابولیسم بدن مؤثر است.
* گیاه کوهوش و پنج انگشت نیز در کنترل کیفیت تیروئید مؤثر است.
توجه داشته باشید هیچ داروی گیاهی یا روش دیگری جایگزین داروهای کم کاری تیروئید که پزشک شما تجویز کرده، نخواهد شد و روش های فوق صرفاً به عنوان روش های کمکی می تواند مؤثر باشد، نه جایگزین دارو.
ممنوعیت های غذایی
* مصرف برخی مواد غذایی در کم کاری تیروئید ممنوع است؛ ازجمله کلم، شلغم، سویا، بادام زمینی، آجیل و اسفناج، این مواد غذایی باعث اختلال در کار غده تیروئید می شود.
* همچنین خوردن گلابی و هلو و ارزن نیز توصیه نمی شود.
* بیمارانی که کم کاری تیروئید دارند، بهتر است مصرف چربی، قند و پروتئین های حیوانی را تا حد امکان کاهش دهند، چون این افراد به دلیل اختلال در سوخت و ساز مستعد چاقی و افزایش وزن هستند.
* افرادی که از این بیماری رنج می برند، باید از خوردن زیاد نوشیدنی های کافئین دار و قندی اجتناب کنند.
* بیمارانی که کم کاری تیروئید دارند باید از مصرف قندهای ساده مانند قند و شکر، شیرینی جات پرهیز کنند.
منابع:
فارس - حمید افراسیابی، متخصص طب سنتی
جام جم - دکتر امیرهومن کاظمی، متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی
فارس - حمادالدین مسمویی، پزشک طب اسلامی
