30 آذر 1396 اخبار روز ،

شاهنامه خوانی وکشتی کچ گردان تاآسوکه وبحث وبیت ؛ازرسوم وسرگرمی های سیستانیهادرشب چله(یلدا)

شاهنامه خوانی وکشتی کچ گردان تاآسوکه وبحث وبیت ؛ازرسوم وسرگرمی های سیستانیهادرشب چله(یلدا)

به گزارش پایگاه عدالت خواهانبه عبارت دیگر، در شش‌ماهه آغاز تابستان تا آغاز زمستان، در هر شبانروز خورشید اندكی پایین‌تر از محل پیشین خود در افق طلوع می‌كند تا در نهایت در آغاز زمستان به پایین‌ترین حد جنوبی خود با فاصله 5/23 درجه از شرق یا نقطه اعتدالین برسد.ازاین روزبه   بعد،مسیر جابجایی‌های طلوع خورشید معكوس شده و مجدداً بسوی بالا و نقطه انقلاب تابستانی باز می‌‌گردد. آغاز بازگردیدن خورشید بسوی شمال‌شرقی و افزایش طول روز، در اندیشه و باورهای مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دیگرباره خورشید دانسته می‌شد و آنرا گرامی و فرخنده می‌داشتند.

درآستانه شب یلدا(شب چله) که از مناسبت های مهم کیهانی ایرانیان است برآن شدیم تا آداب ورسوم اقوام ایرانی را در این شب بررسی کنیم .یکی از اقوام که در استان گلستان همانند سایر هموطنان دارای آداب ورسوم ویژه ای در شب چله هستند,سیستانیهای گلستان می باشند که به سراغ محمدآذری محقق فرهنگ عامه ومدیر بنیادنیمروز رفتیم واز ایشان در خصوص شب چله در بین سیستانیها وبخصوص سیستانیهای گلستان ومازندران وخراسان شمالی سوال کردیم

دیر زمانی است كه مردمان ایرانی و بسیاری از جوامع دیگر، در آغاز فصل زمستان مراسمی را برپا می‌دارند كه در میان اقوام گوناگون، نام‌ها و انگیزه‌های متفاوتی دارد. در ایران و سرزمین‌های هم‌فرهنگ مجاور، از شب آغاز زمستان با نام «شب چله» یا «شب یلدا» نام می‌برند كه همزمان با شب انقلاب زمستانی است. به دلیل دقت گاهشماری ایرانی و انطباق كامل آن با تقویم طبیعی، همواره و در همه سال‌ها، انقلاب زمستانی برابر با شامگاه سی‌ام آذرماه و بامداد یكم دی‌ماه است. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند كه مراسم شب چله برای رفع نحوست بلندترین شب سال برگزار می‌شود؛ اما می‌دانیم كه در باورهای كهن ایرانی هیچ روز و شبی، نحس و بد یوم شناخته نمی‌شده است. جشن شب چله، همچون بسیاری از آیین‌های ایرانی، ریشه در رویدادی كیهانی ,ومهم ارزشمند دارد.محمدآذری. محقق فرهنگ عامه با اشاره به آداب ورسوم سیستانیها در شب چله گفت: قبل از آنکه به مفهوم چله(یلدا) وآداب و رسوم سیستانیهای گلستان ومازندران بپردازیم باید یک نگاهی ولو گذرا وجستارگونه به جغرافیا وتاریخ سیستان وفرهنگ سیستانیها داشته باشیم.

وی افزود:بررسیهای بنیادنیمروز وکتابی به نام شگفتی‌های سکستان (استان سکاها، سیستان روزگار اشکانی و ساسانی) به روشنی نشان می‌دهند جغرافیای سیستان از گذشته های دور تاریخ، پر راز و پرغوغا بوده، جغرافیایی که جهان پهلوانان شاهنامه از آن برخاسته‌اند.جغرافیایی که تاریخ ایران‌زمین، در بزنگاه هایی تاریخی وسرنوشت سازمنزلت و بزرگی خویش را از آن دارد. کوروش هخامنشی به مردم سیستان لقب یاریگر داده، در روزگار اشکانیان شاه سیستان یا سکانشاه می‌باید تاج را بر سر شاهنشاه ایران بگذارد و در روزگار ساسانیان ولیعهد و شاه آینده برای پرورش و آموختن فرهنگ و آئین رزم و کشورداری به سیستان فرستاده می‌شد.

همان گونه که در روایت‌های پهلوانان شاهنامه" بهمن و سیاوش" شاهزادگان ایران برای آموختن به این سرزمین فرستاده می‌شدند این جغرافیا دارای برجستگی‌های ویژه‌ای در حوزه اندیشه و تکاپوهای علمی ایرانیان است. محقق فرهنگ فولکلوراقوام ادامه داد:

برمبنای باور پژوهشگرانی که پیشینه دانش کیهان شناسی و گاه شماری ایرانیان را با واژه نیمروز، یکی دیگر از نام واژه‌های اسرارآمیز، به سیستان می‌رسانند. بر مبنای این باور، خط فرضی که دنیای شناخته شده کهن را به دو بخش تقسیم می‌کرده، نیمروز یا میانگاه جهان نامیده می‌شده، همان خطی که بعدها به نصف‌النهار تغییر نام یافت، از سیستان می‌گذشته است.

وی گفت: بر این باور کهن، زمانی که خورشید در وسط آسمان سیستان برسد، نیمی از جهان در شرق آن روز و قبل از ظهر و نیم دیگر در غرب آن نیز بعد از ظهر است. در همین رابطه و پیوند، "ابوریحان بیرونی" در کتاب آثارالباقیه به گفته مهندس ابوسعید سجزی می‌نویسد«که در سیستان گاه شماری ویژه و ماه‌های ویژه خودشان را داشته‌اند که از دیماه آغاز می‌شده است».

محقق فرهنگ عامه سیستانیهای گلستان با اشاره به جایگاه شب چله در بین سیستانیهای گلستان گفت: در سیستان ودر بین سیستانیهای گلستان ومازندران دو چله؛ چله کوچک که اصطلاح قدیمی آن «چله خوردkhoord» و چله بزرگ که به «چله کلوkalo» معروف است و این چله کوچک و بزرگ از اول دی ماه آغاز می‌شود و تا 10بهمن ماه ادامه دارد.وی ادامه داد: شب اول دی‌ ماه بزرگ‌ترین و طولانی‌‌ترین شب سال و آغاز انقلاب زمستانی در تقویم ایرانی شناخته شده است.

محمدآذری در ادامه بیان داشت: شب یلدا در واقع شبی است که فردای آن تولد خورشید و نور و روشنایی است، در ایران باستان خورشید و نور جایگاه ویژه‌ای دارند و در باور‌های ایران باستان نیز وجود دارد که خورشید نقش بسزایی در حیاط و تداوم زیست بوم و زندگی آنها داشته است.

از شب یلدا به بعد تسلط تاریکی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی کمتر می شود و چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می‌شود، سیستانیهااز دیرباز تا کنون وحتی در استان گلستان ومازندران؛تولد خورشید را که مظهر روشنایی است جشن می‌گیرند.وبراین عقیده هستند که از پس این شب به بعد روز ها که طولانی تر می شوند خورشید بیشتر در آسمان نورافشانی می کند ودر واقع پیروزی خورشید ونیکی هاست که جشن گرفته می شود.

محقق فرهنگ عامه گلستان با اشاره به زندگی گذشتگان افزود: ایرانیان چون مردمانی شکرگذار وشادمان بوده اند از هر فرصتی برای شکر نعمات خداوند وسور(جشن) استفاده می کردند واگر نگوئیم تمام جشن ها وشادمانه هایشان برگرفته از طبیعت بوده ولی اکثریت وبخصوص برجسته ترین جشن هایشان چنین بوده است از جشن تیرگان ,مهرگان و...که باید جوانان ما با این ریشه های نیاکان خود بیشتر آشنا شوند.محمدآذری مدیر بنیادفرهنگی نیمروز با اشاره به تاریخ کهن و ورجاوند سیستان وگاهشماری سیستانیها گفت: بنا به نوشته های تاریخی متقن,ابوریحان بیرونی می گوید: "ابوسعید سجزی، اسطرلابی ساخته بود به نام "اسطرلاب زورقی" که مبنای کارش، حرکت ماه و ستارگان بر گرد خورشید است. ابوریحان ادامه می‌دهد باوری که سخت است اما او را به خاطر ساخت اسطرلاب تحسین نمودم."

بر پایه این آگاهی‌های تاریخی، ماه‌های کهن سیستان از دی ماه آغاز می‌شده است و "کریست" نامی بوده که با دی ماه برابر بوده و نام‌های دیگری مانند «اوسال، تیرکیانوا، رشن، رهو،کواذ»... که برابر با 12 ماه خورشیدی بوده است.

در سیستان علاوه بر این ,نامهای محلی دیگری نیز برای ماههای قمری وجود داشته که هنوز هم در میان سپید مویان سیستان کاربرد دارد و از ماه شوال نیز آغاز میشده است (عید ومیو عید و..)و به روشنی نشان میدهد که در سیستان سنتهای کهن گاه شماری و تقویم وجود داشته و پاسداشت شب چله و آگاهی از زمان دقیق آن و درک انقلاب زمستانه ریشه درهمین توان علمی دانشی مردمان سرزمین هیرمند فرمند دارد که با اصول اقتصاد معیشتی دامپروری و کشاورزی پیوند داشته است واین موارد به دلیل تعلقات فرهنگی و پیوستگی معنوی وذهنی با زادگاه پدری در هرکجای جهان که سیستانیها روزگار می گذرانند حفظ شده است واکنون سیستانیهای گلستان ومازندران وسیستانیهای خراسان شمالی وتهران و..نیز این گاهشماری را علی رغم شیوه زیست وتغییر معیشت کشاورزی ودامپروری به زندگی مدرن وشهرنشینی کماکان حفظ کرده اند.مدیر کانون فرهیختگان سیستانی با اشاره به اثرگذاری فرهنگ غنی ایرانی وگاهشماری وآداب ورسوم سیستانیها بر فرهنگ غرب واروپائیان گفت:بسیاری از ادیان نیز به شب چله مفهومی دینی دادند. در آیین میترا (و بعدها با نام كیش مهر)، نخستین روز زمستان به نام «خوره روز» (خورشید روز)، روز تولد مهر و نخستین روز سال نو بشمار می‌آمده است و امروزه كاركرد خود را در تقویم میلادی كه ادامه گاهشماری میترایی است و حدود چهارصد سال پس از مبدأ میلادی به وجود آمده؛ ادامه می‌دهد. فرقه‌های گوناگون عیسوی، با تفاوت‌هایی، زادروز مسیح را در یكی از روزهای نزدیك به انقلاب زمستانی می‌دانند و همچنین جشن سال نو و كریسمس را همچون تقویم كهن سیستانی در همین هنگام برگزار می‌كنند. به روایت بیرونی، مبدأ سالشماری تقویم كهن سیستانی از آغاز زمستان بوده و جالب اینكه نام نخستین ماه سال آنان نیز «كریست» بوده است. منسوب داشتن میلاد به میلاد مسیح، به قرون متأخرتر باز می‌گردد و پیش از آن، آنگونه كه ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه نقل كرده است، منظور از میلاد، میلاد مهر یا خورشید است. نامگذاری نخستین ماه زمستان و سال نو با نام «دی» به معنای دادار/خداوند از همان باورهای میترایی سرچشمه می‌گیرد. .

هرچند این روزها برای ما یلدا تولد خورشید است اما برای ایرانیان قدیم بیشتر طولانی‌ترین شب سال بود. شبی نحس که اهریمن تاریکی در آن ترک‌تازی می‌کرد.برای همین بود که ایرانی‌ها در آن تا تولد خورشید دور آتش جمع می‌شدند و سفره پهن می‌کردند. ایرانیان باستان برای آنکه شب یلدا را به رغم اهریمن بدکنش به خوشی بگذرانند، آخرین بازمانده‌های میوه‌های پاییزی را جمع می‌کردند و بر سفره‌شان می‌گذاشتند و آن را نثار اهورامزدا می‌کردند. وی افزود:بسیاری از آداب ورسوم کهن ایرانی پس از ورود دین مبین اسلام همچنان توسط دین مبین اسلام در بین ایرانیان حفظ شد.که این بیانگر غنی فرهنگ ایرانی وسعه صدر فرهنگ اسلامی واحترام به اداب ورسومی است که در مسیر حفظ کرامت انسان وبخصوص صله رحم وپاسداشت وشکرگذاری نعمت های خداوند می باشدمحقق فرهنگ سیستان در زمینه آیین شب یلدا در فرهنگ مردم سیستان، اظهار داشت: بسیاری از پژوهشگران هم روزگار ما بر این باورند که سنتهای مسیحی امروز بسیار وامدار فره و فرهنگ ایرانیان است و هم ریشگی کریست با کریسمس نیز دور از این باورها نیست. هر چند برگزاری مراسم شب چله و میلاد خورشید در سنت دینی زرتشتیان پذیرفته نشده است؛ اما اخیراً آنان نیز می‌كوشند تا این مراسم را همچون دیگر ایرانیان برگزار كنند. در گاهشماری نوظهوری كه برخی زرتشتیان از آن استفاده می‌كتتد و دارای سابقه تاریخی در ایران نیست، زمان شب چله با 24 آذرماه مصادف می‌شود كه نه با تقویم طبیعی انطباق دارد و نه با گاهشماری دقیق ایرانی و نه با گفتار ابوریحان بیرونی كه از شب چله با نام «عید نود روز» یاد می‌كند. از آنرو كه فاصله شب چله با نوروز، نود روز است.در گذشته، آیین‌هایی در این هنگام برگزار می‌شده است كه یكی از آنها جشنی شبانه و بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید تازه متولد شده، بوده است. جشنی كه از لازمه‌های آن، حضور كهنسالان و بزرگان خانواده، به نماد كهنسالی خورشید در پایان پاییز بوده است، و همچنین خوراكی‌های فراوان برای بیداری درازمدت كه همچون انار و هندوانه و سنجد، به رنگ سرخ خورشید باشند.شب یلدا، نخستین شب زمستان و طولانی‌ترین شب سال است که ایرانی‌ها طی رسوم کهن خود، دور هم جمع می‌شوند و ضمن دید‌ و‌ بازدید، خوراکی‌های خاصی مانند هندوانه، انار، آجیل و... را مصرف می‌کنند. وی ادامه داد: دیکی ‌از آیین‌های ویژه یلدا در سیستان وسیستانیهای گلستان ومازندران ,دیدار بزرگان و سالخوردگان فامیل بوده ‌است،در شب‌های چله افراد فامیل در همایشی صمیمی دور هم جمع می‌شدند و به قصه‌های بزرگترها گوش می‌دادند.

در این شب، جوانان پای صحبت‌ها و قصه‌های بزرگسالان می‌نشینند و از لابه‌لای داستان‌ها و قصه‌هایی که از زبان این گنج‌های زندگی می‌شنوند، عبرت‌ها و درس‌های بی‌شماری برای خود می‌اندوزند.

از جمله رسوم بسیار زیبا و پسندیده ایرانی در این شب که در اسلام نیز بسیار به آن سفارش شده، عیادت از سالمندان و بیماران است. ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان، به ویژه نیازمندان خویشاوند، از جمله آداب پسندیده و نیکویی است که در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، مردمان شریف ایرانی وهمچنین سیستانیهای گلستان در شب یلدا و دیگر شب‌های طولانی و بلند زمستان به آن اهتمام می‌ورزند. خداوند برای رفاه و آسایش بندگان خود، نعمت‌های بسیاری آفریده و به آنها امر فرموده از این نعمت‌ها استفاده کنند ولی همواره بکوشند از اسراف کردن بپرهیزند، زیرا خداوند اسراف را دوست ندارد.امام (علی) اسراف کردن را موجب هلاکت دانسته و امام سجاد (ع) در دعا و مناجات‌های خود با خدا می‌فرماید: «و مرا از زیاده‌روی بازدار و روزی‌ام را از تلف شدن نگاه‌دار و دارایی‌ام را با برکت دادن به آن افزون کن و راه مصرف آن را در کارهای خیر به من بنمایان

رسم زیبای دیدار یکدیگر در شب یلدا وقتی زیباتر می‌شود که با زیاده‌روی نکردن در مصرف خوراکی‌ها و تنقلات، بخشی از آنها را به مصرف یتیمان و افراد بی‌بضاعتی برسانیم که توانایی تهیه چنین اقلامی را در این شب ندارند.

انسان‌هایی که عاشق عبادت هستند و از صمیم دل آن را دوست می‌دارند، تمام وجود خود را وقف عبادت می‌کنند و هر یک از اعمال و گفتار خود را با نیت تقرب به خداوند انجام می‌دهند، این‌گونه افراد جزء برترین‌های مردم شمرده می‌شوند و ترسی از سختی‌های دنیا ندارند.روزها و شب‌های زمستان، بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است. امام صادق (ع) این فرصت نیکو را این‌گونه معرفی می‌کند «زمستان، بهار مؤمن است. شب‌هایش طولانی است که برای عبادت نیمه‌شب از آن کمک می‌گیرد و روزهایش کوتاه است که برای روزه گرفتن از آن مدد می‌جوید».برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در ملکوت آسمان‌ها و زمین، خدا و قدرت او و نیز روزه گرفتن در روزهای کوتاه زمستانی، بهترین و خالص‌ترین عبادت خدای تعالی است. رسول خدا (ص) می‌فرماید «روزه زمستان، غنیمتی فرح‌بخش است».

خداوند در آیات بی‌شماری به بندگان خود دستور می‌دهد خویشاوندان و نزدیکان خود را فراموش نکرده و همواره جویای احوال آنها باشند و آنها را از قطع رحم و رسیدگی نکردن به خویشان برحذر می‌دارد. محقق فرهنگ عامه سیستانیهای مازندران وگلستان گفت:مراسم چله در بین سیستانیها شاید تفاوت هایی با دیگر نقاط داشته باشد بجای پسته خندان ویا تخمه ژاپنی, غزل خوانی ابیات حافظ درکنار کرسی و دانه کردن انار خندان وسفره رابه نان ونونی مي آراستند که به آن چنگالی می گفتند وا ز بهترین آرد محصول همان سال کشاورز بدست می آمد. چنگالی،آردی مرغوب وروغنی لذیذ تهیه می شد و با شکر مخلوط وصرف می شد. . بجای آجیل های امروزي ، گندم بریان مادر بهمراه شیرنَک وچَوَلی، قليفي ،كماچ ،تَجگی،طیفی،خرمالندو سر سفره خودنماییمی کرد.حتی تخمه شب های سرد زمستان،تخمه ناب هندوانه سیستانی بود. همچنین ازپَلهِ و پشک وشیرگوارای گله چوپان وشب های سرد زمستان باشب نشینی هایی همراه بود . آبگوشت معطر به آچار زابلي ، همراه نان تافتون و...که همگی یاداور بزرگی وعظمت تاریخی نیاکان پاک .نجیب مان است وی ادامه داد: در شب یلدا در منطقه سیستان ودر بین سیستانیهای گلستان ومازندران رسم بر این است که صاحب‌خانه، دیوان حافظ را به بزرگتر فامیل که سواد دارد، می‌دهد، سپس هر یک از میهمانان نیت کرده و بزرگ مجلس، این جمله را می‌گوید و تفألی به گنجینه حافظ می‌زند: «ای حافظِ شیرازی/ تو محرم هر رازی/ بر ما نظر اندازی/ قسم به قرآن مجیدی که در سینه داری...» قصه گویی و حافظ خوانی توسط بزرگان فامیل را یکی دیگر از آیین های این شب است و بیداری تا سحرگاه و نیایش برای سلامتی حاضران و شروع فصل زمستان که آرزوی همه این است که سال باران زا و برفی باشد چون مزارع و کشتزارها نیاز به آب و برف دارند تا محصول تابستان پر بارتر باشد یا هر چیزی شبیه به این رسم یکی از رسوم پرطرفدار شب یلداست و سرگرمی ‌خوبی برای خانواده‌ها در این شب بلند سال است. گرفتن فال حافظ و روخوانی شعرهای شاعران بزرگ ایران زمین، بازیهای دسته جمعی مانند گل یا پوچ، لطیفه گویی و بیان خاطرات از دیگر سرگرمی های اعضای فامیل در شب یلداست.محقق بازیهای سنتی افزود:در برخی روستاها وشهرها از جمله درروستای زابل آباد گنبد وسیستانیهای بجنورد جوانان به بازیهای چون قلعه پوده,خسوخسو,کشتی کچ گردان(که یاداور کشتی های رستم وشاهنامه است) ودختران به بازیهای چون کدش کدشkodoshیا زدومنیکهzerdomonika و...می پردازند.در بلندترین شب سال در حالی كه سوز سرما در كوی و برزن بیداد می كند، نقل قصه های مادربزرگ ها و پدربزرگها در بین اعضای فامیل، به محافل خانوادگی در دیار كهن سیستان وسیستانیهای گلستان ومازندران گرما می بخشد. محقق فرهنگ فولکلور سیستانیها خاطر نشان کرد: در شب های سرد زمستان وسایر شب نشینی های سیستانیها وبخصوص در شب چله ,مادر بزرگ وپدر بزرگ ها با بیان آسوکه(داستان ) که در آن سرشار از معانی اخلاقی ,وطن دوستی و شجاعت وتلاش وهمدلی است ضمن سرگرم کردن کودکان وجوانان به انتقال فرهنگ نیز اقدام می کنند.

محمدآذری با اشاره به جایگاه کتاب واهمیت به خواندن کتاب بویژه در شب چله خاطر نشان کرد:از روزگار گذشته تاکنون شاهنامه خوانی جزءجدانشدنی فرهنگ سیستانیها بوده است وامروزه نیز سیستانیهای گلستان ومازندران به شاهنامه خوانی می پردازند.

شاهنامه خوانی و رستم دستان، خسرو و شیرین، پهلوانی ها و از خودگذشتگی های پهلوانان و ایثار رزمندگان و غیره قصه هایی است كه در این شب دراز، بزرگان فامیل به سبك گذشتگان برای جوانان نقل می كنند تا سنت باستانی چله گذرانی را با گفتن قصه های كهن و اساطیری بجای آورند.اعضای فامیل در یلدا تا پاسی از شب را به شب نشینی و بگو بخند می‌گذرانند و در كنار آن از میوه ها، تنقلات و شیرینی جات نیز میل می كنند.وی افزود: بررسیهای کارشناسان بنیادنیمروز در خصوص چله گذرانی سیستانیهای گلستان ومازندران نشان می دهد در بین برخی طوایف وبعضی از روستاها وشهرها مثل اسلام اباد واسماعیل آباد و..در این شب برای سپاسگزاری از نعمات خداوند و زنده نگهداشتن یادوخاطره بزرگان ودرگذشتگان یکی از حاضرین که عموما ملا یا مکتب رفته بوده است چندآیه قران تلاوت می کرده است ودر زمان انداختن سفره پذیرایی که از خود سفره گرفته تا میوه ها وآجیل های داخل آن حاصل دسترنج خودشان بوده است یکی از زنان سالخورده که به ((بی بی)) معروف بوده است برای شکرگذاری وخوشبختی جوانان وزیادی رزق دعا می کرده اند

مدیر بنیادنیمروز افزود :هندوانه از اجزای اصلی سفره سیستانیهای گلستان در شب چله(یلدا) می باشد ودر گذشته نیز از هندوانه‌ها تا کشته های شیرین خوش خورخربزه به نام چولی chavali(با فتح چ –و)وپودر خوشمزه ومقوی شیرینک که ازجوشاندن گوشت با تخمه ی هندوانه به همراه گندم نیم کوب درست می شد دراین خوردنی بسیار مقوی معجون بدست آمده درآفتاب خشک وسپس دست آس والک می شد وافزون براینها پودر خوشخور دیگری به نام ستوsattoo(با فتح س وتشدید ت)از ترکیب پودر جو ی آبداروبوداده شده با شکرونبات دست آس شده برای این شب تهیه می شد.خوردنی خوشمزه وزمستانه ی دیگری که برای این شب آماده می شد ،،دوشو(دوشاب)،،نام دارد که از ترکیب خرمای خوب مضافتی به همراه روغن زرد حیوانی که دریک مشک آماده برای این شب رسانده می شد والبته انواع تخمه های شور هندوانه وخربزه والبته انار سیستان که دریک سفره ی بزرگ دراین شب گذاشته می شود واعضای فامیل با رفتن به خانه ی سپید مویان وسالخوردگان این شب را درحلقه ی خانواده وبزرگان وشنیدن روایت های کهن و شاهنامه به صبح میرساندند., این شعر نیز مربوط به همین شب برجای مانده است :خوردن شیرنک ودوشو چه مزه میده امشو))برای اطلاعات بیشتر درباره خوراکی ها وطرز تهیه انها می توانید به سایت نیمروزانلاینبروند www.nimroozonline.com))سیستانیها اعتقاد دارند در شب یلدا، انار,هندوانه,ماست، شیر، پنیر، کنجد، و... که خورده شود تا پایان سال موجب فزونی و فراوانی نعمت می‌شود و باعث می‌شود که تا سال بعد از این نعمت‌ها بخورند. در بین سیستانیها؛ چند ماه قبل از فرارسیدن زمستان ،کدبانوی خانه درفکر شب چله است ودست اندرکار تهیه خوراکی ها و شبچره می شود .شب چله ، وقتی که تمام اهل خانه دور هم جمع می شوند کدبانوی خانه کشمش ، مویز ، انار، هندوانه ، تخمه خربزه وهندوانه که به اینها آجیل شب چله می گویند می آورند وروی کرسی می گذارندچون فصل زمستان است شب سردی است بنا براین همیشه در این شب ها کرسی ذغالی به راه بوده و مجمعه بر روی آن قرار داشته است . این مجمعه هم پر از انواع خوراکی ها مانند تنقلات و میوه جات مانند هندوانه و انار بوده است. در بسیاری از روستا ها و مناطقی که در فصل تابستان هندوانه داشته اند هندوانه هایی با پوست ضخیم را که اصطلاحا به آنها هندوانه زمستانی می گفته اند برای این شب در محلی خاصی(مثلا در کاهدان ) ذخیره می کرده اندیکی از مراسمی که هنوز هم جایگاه خود راحفظ کرده است مراسمی بنام شب چله ایبردن است . این مراسم برای پسرانی می باشد کهبا دختری نامزد کرده اندو دختر هنوز در خانه پدرش می باشد انجام می شود. (البته این رسم در تمام اعیاد نیز وجود دارد که خودش دارای کارکردهای بسیار مهمی است که در جای خودش جاب بحث دارد)نسبت به توانایی مالی آقا پسر مقادیری میوه و هدایای دیگری به خانه خانواده عروس می برند و خانواده دختر و پسر دور هم جمع می شوند و گل می گویند و گل می شنوند.آذری گفت: پسندیده است که خانواده های ایرانی این سنت زیبا را ارج نهاده و با خلاقیت و ابتکار عمل به دور از دغدغه ها و مشغله های کاری روزمره با دور هم جمع شدن در زیر یک سقف اوقات خوبی را سپری کنند.وضمن بجا آوردن صله رحم ودید وبازدید به موضوع انتقال فرهنگ ومفاهیم بلند موجود در فرهنگ فولکلور وعامه نیز توجه شودکه خود یکی از روش های مبارزه با شبیخون فرهنگی دشمنان وطن وارزشهای ماست وی تاکید کرد: همانگونه که بزرگان وریش سفیدان ما همیشه تاکید کرده اند,پاسداشت سنت های دینی و ملی موجب تقویت روابط انسانی و ارتباط کلامی افراد می شود/شوه یلدا شه نو یاره مه نیومه=دلمه,دلدارمه,غمخواره مه نیومه =خداجو خی که بوگو شو درازه=سحر شه مونس و یارمه نیومه

 

 

برچسب ها:

به اشتراک بگذارید :

دیدگاه
1
دیدگاه شما :
عکس/حضور جوانان گلستانی با دل‌های پاک و غیرت انقلابی‌ در جنگ ۱۲ روزه علیه تجاوز اسرائیل غاصب پای میلیاردها تخلف درمیان است/چرا برای قطع رانت و تبانی عده ای در سازمان نظام مهندسی استان گلستان اقدام قاطع صورت نمی گیرد؟واقعا چرا؟ اعتبار کالابرگ بر اساس کدملی سرپرستان خانوار شارژ می‌شود/خرید با کالابرگ، جدای از اعتبار تخصیصی و پرداختی بابت یارانه ماهانه آیت الله خامنه ای تنها مسئول در جمهوری اسلامی بخش دوم/سخنی با مسولین ارشد استان سیاست زده گلستان/ 48 درصد مردم استان سیاست زده گلستان زیر خط فقر زندگی می کنند شما آقایان چه راحت شب را با خیالی آسوده به صبح میرسانید!! بخش اول/سخنی با مسولین ارشد گلستان/ 48 درصد مردم استان سیاست زده گلستان زیر خط فقر زندگی می کنند شما آقایان چه راحت شب را با خیالی آسوده به صبح میرسانید!! عکس/داشتن دو مسولیت همزمان جناب شهردار /کدامیک قانون را نادیده می گیرند ، نظام مهندسی گلستان یا شهردار؟ یا هردو؟+سند پیشنهاد عجیب یک گروهک پس از استعفای ظریف! روحانی و جهانگیری هم محاکمه خواهند شد؟/ اتلاف ۱۸ میلیارد دلار از منابع ارزی/همتی هم محاکمه خواهد شد؟ ضعف فضاسازی استان گلستان در ماه مبارک رمضان؛ مسئولان پیگیری نمی‌کنن سوءاستفاده از بیت‌المال محاربه با خدا عدو شود سبب خیر/ ترامپ جیره کدام معارضان ضدانقلاب را قطع کرد؟ تجمع دانشجویان در اعتراض به کشته‌شدن قتل امیرمحمد خالقی دانشجوی دانشگاه تهران +فیلم آقای بی وجدان فرصت طلب بفکر آبروی انقلاب باشید عکس/آیا رئیس‌جمهور این فرد را که برای عکس گرفتن در کنارش قرار دارد را می‌شناسد؟/ آیا پزشکیان از هویت او مطلع بود یا نبود؟ عکس/انتصاب با سوابق هتاکی و فحاشی به شهدای جان فدای مردم ایران؛ به مدیرعاملی ابر پالایشگاه نفت و بزرگترین شرکت قیرسازی در ایران و خاورمیانه اصرار رسانه‌های اصلاح‌طلب بر مذاکره با امریکا/ اگر می‌توانی بزن، اگر نمی‌توانی، صبر و پایداری کن؛ و اسیر هیجان مشو فیلم، جزئیات و تصاویر/ سوال از رئیس جمهور؛ عناصر بدسابقه در دولت روز به روز بیشتر می‌شوند؟! خوابگاه دانشجویی دختران مجدد دچار آتش سوزی شد +بسته عزاداری به مناسبت رحلت جانسوز پیامبر مهربانی و شهادت امام مجتبی(ع)/ چرا امام‌ حسن(ع) شجاع‌ترین چهره تاریخ اسلام است؟ افشای بازدید مالک تلگرام از مرکز صهیونیستی در باکو چگونه موساد در لبنان با تلفن همراه جاسوس جذب می‌کند؟ جزئیات دستگیری یکی از عوامل گروهک جیش‌الظلم شماره موبایل محسنی اژه‌ای شماره موبایل آقای اژه ای شماره موبایل شخصی آقای اژه ای شماره تماس مستقیم آقای اژه ای شماره موبایل آقای محسنی اژه‌ای تماس مستفیم با اژه ای ارتباط و تماس واکنش حجت الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به اظهارات اخیرپزشکیان جزئیات تازه از ماجرای مرگ مرحوم میرموسوی متهم فوت شده در لاهیجان اقدام اسپانلو دادستان انقلابی و تلاشگر استان گلستان در راستای حفظ چند صد میلیارد پول بیت المال در شهرداری گرگان طرز درست کردن عصاره لیمو سیر و جعفری برای درمان پاکسازی و سم زدایی کبد و گرفتگی عروق قلب/طب سنتی, نحوه تهیه عصاره سیر لیمو جعفری, نحوه تهیه عصاره لیمو سیر و جعفری, طرز تهیه عصاره لیمو سیر و جعفری, طرز تهیه عصاره سیر لیمو جعفری عکس اسناد/ درخواست مطالبه گران انقلابی گلستان از وزیر راه و شهرسازی در راستای دهمین دوره انتخابات هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان گلستان انتصابات افراد مسئله دار مسعود پزشکیان نهمین رئیس‌جمهور و رئیس چهاردمین دولت جمهوری خانم ترک فرماندار کردکوی! مگر بیت المال شهرداری ارث پدرتان است؟ ظریف را بیشتر بشناسید/ از شانتاژ و جنجال تا ژست استعفا محمد جواد ظریف رئیس شورای موسوم به «شورای راهبری کابینه» پیدا و پنهان رای اعتماد نمایندگان به لیست رئیس جمهور عکس/بازگشت تیم زنگنه به وزرات نفت فیلم و عکس/سخنان کامل رهبرانقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در اولین دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت چهاردهم قرار است، تیم اقتصادی مسعود پزشکیان چگونه مشکلات اقتصادی را حل کند؟ مداحی و فیلم/به مناسبت اربعین/ ابا عبدالله الحسین؛ این راه، راه عشق است فیلم و عکس/ انتقاد خادملو مطالبه گر گلستانی به ایجاد کانال اتصال خلیج گرگان به دریای خزر در بستر شن روان/ پیش بینی خشک شدن کانال ایچاد شده تا 4 سال دیگر در شهرداری شهرستان کردکوی چه خبر است ؟ _ ۱ اسناد/آزمون بزرگ برای مدیرکل راه و شهرسازی و نهادهای نظارتی در تایید صلاحیت کاندیداهای انتخابات نظام مهندسی استان گلستان عکس/صدور مجوزهای کیلویی و بدون حساب و کتاب برای استخراج ید از اراضی شمال گلستان فیلم/این موشک ضد موشک ندارد آسیب شناسی مدیریت / مدیران استان گلستان برخلاف دولت انقلابی , مردمی ,سخت کشی و فسادستیزی شهید رئیسی , انتصاب باندی و ناکارآمد , کار نمایشی , صددرصد انتقادپذرنبودن , عدم مبارزه با فساد, برکناری کارکنان جریان انقلابی و مطالبه گر,, ریخت پاش بیت المال و ... از جمله عملکرد آنان میباشد مطالبه گری/مطالبه گری از دیدگاه اسلام و در کلام رهبران انقلاب/مطالبه گری چیست؟/هدف مطالبه گری/ مطالبه گری در کلام رهبری مطالبه گری در نهج البلاغه مطالبه‌گری‌ها منطقی دلیل ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس مشخص شد +جزئیات ترور اسماعیل هنیه در تهران/ علت و ابعاد این حادثه در حال بررسی و نتایج آن متعاقبا اطلاع رسانی خواهد شد. كساني كه كار را نمي‌شناسند ولي مسئوليت قبول مي‌كنند، خائن هستند. پرونده پولشویی موسسه نور روی میز حجت الاسلام محمدرضا مزیدی رئیس پاک دست و عدالت محور دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اخلالگران در نظام اقتصادی کشور در استان گلستان فیلم/دلیل شهادت مصطفی نوروزی و مهدی جهانتیغ و محسن جعفری/لحظه پیدا شدن پیکر شهیدان وزارت اطلاعات(مصطفی نوروزی،مهدی جهانتیغ،محسن جعفری) از آب های دریای عمان