یه گزارش عدالت خواهان گلستان"گسترش ساخت و ساز واحدهای تجاری و مسکونی در چند سال اخیر باعث شده آسیب هایی جدی به عرصه و حریم محوطه شغال تپه شهرستان علی آباد کتول که در مرکز این شهر قرار گرفته وارد شود.
محوطه تاریخی شغال تپه در ۲۰۰ متری جنوب غربی میدان مرکزی شهرستان علی آباد کتول قرار دارد که این اثر در پنجم بهمن سال ۱۳۷۸ به شماره ۲۵۵۲ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
برخی کارشناسان معتقدند تپه های تاریخی متشکل از لايه و رگه هاي باستاني با ضخامت هاي مختلفي بوده و توالي ادوار يکجانشيني را به نمايش مي گذارند.
این تپه ها آثاری از دوره هاي گوناگون تاريخي را در خود به امانت نگه داشته اند تا در روزگار آينده شاهدی غير قابل انکار از تلاش ايرانيان در بالندگي تمدن بشری باشند.
ساخت و سازها به عرصه و حریم شغال تپه آسیب وارد کرده است
یک کارشناس مرمت و احیای بناهای تاریخی در خصوص تخریب بخشی از شغال تپه شهرستان علی آبادکتول، گفت: عرصه و حریم این تپه تاریخی به دلیل قرار گرفتن در داخل بافت شهری و گسترش ساخت و سازهای واحدهای تجاری و مسکونی آسیب هایی جدی دیده است.
رضا محمودی اظهار کرد: متاسفانه در روزهای اخیر قسمت هایی دیگر از ضلع شرقی این تپه تاریخی توسط یکی از مالکان این محوطه تخریب شده است.
این کارشناس مرمت و احیای بناهای تاریخی ادامه داد: در دو هفته اخیر برای ساخت و ساز جدید به گودبرداری درعرصه تپه و تخریب لایه های باستانی آن اقداماتی انجام شده است.
این مدرس دانشگاه با اعلام این نکته که متاسفانه این اقدام با صدور مجوز از سوی کارشناسان میراث فرهنگی استان گلستان انجام شده، افزود: عدم کارشناسی دقیق، بی تفاوتی و بی مسئولیتی کارشناس مربوطه باعث شده این محوطه تاریخی تخریب شود.
شغال تپه متعلق به دوره ساسانی و اسلامی است
وی با بیان اهمیت تاریخی این بنا، خاطرنشان کرد: مطالعه و بررسی موارد فرهنگی موجود در این تپه تاریخی نشان می دهد که این اثر متعلق به دوره ساسانی و اسلامی است.
محمودی در خصوص ابعاد این محوطه تاریخی تصریح کرد: این تپه تاریخی دارای فرم بیضی، ۶۰ متر طول و ۵۰ متر عرض و مساحتی در حدود سه هزار متر مربع و ارتفاع آن چهار متر است.
به گفته این کارشناس مرمت و احیای بناهای تاریخی، بر روی عرصه این تپه آثار سفالینه های قرمز رنگ، سفال آشپزخانه (پخت و پز) و سفالینه های لعابدار نقش دار وجود دارد که برخی از قطعه های سفال قرمز از نظر فرم ظروف شبیه به سفال های دوران ساسانی و قطعه های سفال لعابدار مربوط به دوره اسلامی است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: قطعه های موجود، از آجرهای پراکنده در سطح این محوطه می تواند نشانگر وجود آثار معماری در درون این تپه تاریخی ارزشمند باشد.
دلیل آسیب دیدگی این اثر تاریخی، ناهماهنگی بین دستگاه های اجرایی است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان گفت: دلیل آسیب دیدگی این اثر تاریخی ناهماهنگی بین دستگاه های اجرایی است.
قربانعلی عباسی با تاکید بر اینکه ناهماهنگی در مقطع فعلی شورا و شهردار نبوده و در گذشته وجود داشته، افزود: ما نباید اشتباه ها را ادامه دهیم و باید به دنبال این باشیم که اشتباهات را کم کرده و گاهی اصلا اجرا نکنیم.
وی با بیان این که برای رفع این مشکل نشستی با شهرداری علی آباد داشتیم، اظهار کرد: سعی کردیم آنچه در گذشته اتفاق افتاده را اصلاح کنیم.
عباسی افزود: از شهرداری می خواهم اگر همکاران ما بر اساس ندانم کاری یک نظریه غیر کارشناسی را اعلام می کنند، آن دستگاه با اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری همکاری کرده و مراتب را به ما اطلاع دهند.
وی با بیان اینکه به دنبال ثبت آثار تاریخی که قابلیت ثبت را دارند هستیم، افزود: شغال تپه علی آباد کتول یکی از آثار تاریخی مهمی است که در گذشته ثبت شده اما اکنون به بخشی از آن آسیب وارد شده است.
آماده ایم تا این فضا در صورت آمادگی شهرداری به پارک تبدیل شود
عباسی از نشست با شهرداری در خصوص تعیین حریم درجه یک شغال تپه خبر داد و گفت: با توجه به ساخت و سازهایی که در گذشته بر روی این اثر انجام شده، به دنبال این هستیم تا در صورت آمادگی شهرداری علی آباد این فضا با کاربری پارک بدون دستکاری در اختیار آن ها قرار داده شود.
وی عدم تملک حریم درجه یک این اثر تاریخی را نبود اعتبار اعلام کرد و گفت: در حال گرفتن قیمت کارشناسی یک ملک در حریم درجه یک این اثر هستیم تا با اختصاص بودجه ای در سال ۹۳ و ۹۴ اولین آزاد سازی این حریم انجام شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان گفت: از دستگاه های مرتبط به خصوص شهرداری و فرمانداری می خواهیم که از هرگونه ساخت و ساز کسانی که در حریم درجه یک قرار دارند جلوگیری کنند.
عباسی ادامه داد: در صورت انجام هرگونه ساخت و سازی بر اساس قوانین مشخص شده به میراث فرهنگی مراجعه کنند تا به منظر تپه تاریخی آسیب وارد نشود.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری گلستان ادامه داد: با توجه به اینکه شغال تپه در مرکز شهر علی آباد قرار دارد می تواند در آینده تبدیل به یک سایت موزه شود تا از آن به نفع مردم و به عنوان یک اثر ملی و تاریخی استفاده شود.
کشور ما به جهت قدمت بسيار و تمدن کهن خود همواره شاهد استقرار و زندگي اقوام مختلف بر گستره خويش بوده و در نتيجه داراي هزاران محوطه و بناي باستاني ارزشمند است. قدمت گاه های چندين هزار ساله و باقي ماندن آن ها و نشانه هاي موجود از زندگي اقوام مختلف در دوره هاي متعدد تاريخي داراي اهميت بسیاری است و توجه هر چه بيشتر به حفاظت اين نمونه هاي کم نظير را ضروري مي سازند.
تپه تاریخی شغال تپه علی آباد کتول به عنوان یکی از این تپه هاي باستاني سهم عمده ای از اين يادگارها را به خود اختصاص مي دهد و از این رو انتظار می رود میراث فرهنگی گلستان برای حفظ و حراست از این آثار تاریخی ارزشمند بیش از گذشته توجه داشته و سایر دستگاه ها برای حفاظت تپه های تاریخی به جهت تعداد زیاد آن ها با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان همکاری کنند تا در آینده نشانی از فرهنگ کهن و هویت ایرانی برای به نمایش گذاشتن به نسل های آینده داشته باشیم./مهر
