رئیس جمهور در بیست و هفتمین جشنواره خوارزمی اظهار داشت: جشنواره رازی، فارابی و خوارزمی هر کدام نمادی از پیوند میان زنجیره دانش، پژوهش و فناوری هستند که در نهایت هدفش توسعه علمی کشور است.
وی تصریح کرد: ایران ما از دیرباز در مقاطعی که فرهنگ ایرانی و تمدن ایرانی با اشتیاق فرهنگ و تمدن اسلامی را در آغوش کشید در کنار هم افتخارات بزرگی آفریدند مخصوصاً در قرون چهارم، پنجم و ششم هجری که شاهد تحولات بسیار شگرفی بودیم.
متاسفم از اینکه علم و فناوری ایدئولوژیک شد
رئیس‌جمهور ادامه داد: خوارزمی‌ها،فارابی‌ها،ابن سینا‌ها و بیرونی‌ها و بسیاری از اندیشمندان بزرگ دروازه علم و دانش را از این کشور به روی جهانیان باز کردند؛ متأسفم از اینکه از یک زمانی علم و فناوری، ایدئولوژیک شد به این معنا که قدرت‌های بزرگ از شرق یا غرب، علم و فناوری را ابزاری برای قدرت یا سلطه تلقی کردند.
زکات علم تعلیم و تعلم است
وی اضافه کرد: این قدرت‌ها به دنبال توسعه انحصاری افتادند، چه از زمانی که اردوگاه شرق و غرب درست شد و چه قبل از آن و چه امروز؛ از دیدگاه اسلام زکات علم تعلیم و تعلم است. زکات علم آن است که علم را در اختیار دیگران قرار دهیم.
غرب در دوران رنسانس از نور علم ایران بدون منت بهره جست
روحانی یادآور شد: آن دورانی که ایران اسلامی و اندیشمندان مسلمان این سرزمین پرچم‌دار علم و دانش بودند بدون منت این دانش را در اختیار دیگران قرار دادند. دنیای غرب در آن دورانی که دوران سیاسی قبل از رنسانس بود نور علم را از این سرزمین می‌دید و در دوران رنسانس از این سرزمین بهره جست.
کشورهای غربی علم و صنعت را حق انحصاری خود می‌دانند
رئیس‌جمهور ادامه داد: اما در آن دورانی که شرایط دگرگون شد می‌بینیم کشورهای صنعتی همواره برای حفظ سلطه و قدرت به دلیل اینکه قدرت‌آفرین و توسعه آفرین هستند به طور نانوشته آن را حق انحصاری خود می‌دانند تا جایی که دستگاه‌های جاسوسی و اطلاعاتی آنها به خود اجازه می‌دهند که اندیشمندان و دانشمندان ما را ترور کنند تا توسعه و پیشرفت در این کشور تحقق نیابد.
روحانی با بیان اینکه همه می‌دانستند چه علم و فناوری هسته‌ای در این کشور در مسیر صلح‌آمیز است، اظهار داشت: آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای هزاران ساعت بازرسی انجام داد و اعلام کرد هیچ علامتی از مسیر انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به سمت نظامی وجود ندارد و فعالیت ایران کاملا صلح‌آمیز است.
چرا با وجود اطلاع از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران دانشمندان ما را ترور کردید؟
وی در ادامه با طرح این سؤال از غرب که چرا با وجود با اطلاع از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای دانشمندان هسته‌ای ما را ترور کرده و متخصصین موشکی ما را از بین بردید، درحالیکه ما از موشک برای دفاع از کشور استفاده کرده و خواهیم کرد، اظهار داشت: بنا بود زکات علم ترویج آن باشد و شما در NPT تعهد کردید که فناوری هسته‌ای را در اختیار دیگر کشورها قرار دهید.
رئیس‌جمهور با اشاره به نگاه اسلام به علم و فناوری و بدون مرز دانستن علم در تعالیم اسلامی ادامه داد: در دورانی که ایران شکوفایی علمی و فناوری داشت، آن را در اختیار دیگران قرار داد اما درست زمانی که سلطه‌گران و دیکتاتورها بر این کشور مسلط شدند این کشور افول علمی پیدا کرد.
روحانی با تاکید بر اینکه در دوران سلطه خارجی و حکومت استبدادی علم و فناوری اظهار داشت: ما دست نیاز به سمت دیگران دراز می‌کردیم و آنها مقداری که به مصلحت خود می‌دیدند در اختیار ما می‌گذاشتند.
وی افزود: این دوران چند قرن به طول انجامید ولی مردم ما با انقلاب اسلامی دوران احیا و بالندگی در زمینه علم و پژوهش را به وجود آوردند.
علم زمانی رشد می‌کند که استقلال و آزادی وجود داشته باشد
رئیس‌جمهور با بیان اینکه علم زمانی رشد می‌کند که استقلال و آزادی باشد و استکبار و اختناق در جامعه علمی رخت ببندد، ادامه داد:در این شرایط است که کشور شاهد حرکت به سمت جلو خواهد بود.
روحانی با اشاره به نیاز امروز کشور به تحرک ویژه در زمینه علم و برقراری ارتباط علمی با جهان تصریح کرد: یکی از پیام‌های جشنواره خوارزمی ارتباط علمی میان ایران و دیگر کشورهاست و به معنای آن است که در یک فضای مثبت جهانی مسیر علم هموارتر خواهد بود.
وی تصریح کرد: ایران که در فشار و تحریم توانست به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای برسد و رادیو دارو تولید کند و در همان شرایط و فشار جهانی در زمینه نانو، فناوری وعلم فضایی تحرک خوبی داشته باشد، بدون شک در شرایط بازتر می‌تواند تحرک خود را سرعت بیشتری دهد.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه همه جشنواره‌های علمی باید عدالت علمی را مدنظر قرار دهند، افزود: باید عدالت میان تهران و استان و شهرستان و همچنین میان زن و مرد و اقوام مختلف وجود داشته باشد.
روحانی اضافه کرد: ما امروز نیاز به عدالت علمی داریم و من بر این مسئله تاکید می‌کنم که بگذارید همه اقوام و اقلیت‌ها و زنان جامعه و دختران دانش پژوه زمینه را برای رشد علمی،مدیریتی و حضور در جامعه باز یابند.
وی با بیان اینکه دنیای علم و دانش دنیای وسیعی است، تصریح کرد:البته باید حلقه‌ها را به یکدیگر متصل کنیم؛ حلقه علم و دانشگاه، پژوهش و فناوری باید به یکدیگر متصل باشد و اگر این اتفاق رخ ندهد مقاله تبدیل به ثروت نخواهد شد.
رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه مقاله باید به محصول تجاری تبدیل شود، گفت: ما باید حلقه‌های مفقوده را ترمیم کنیم تا فضای لازم برای فعالیت‌ها ایجاد شود.
وی همچنین یادآور شد: در این 6ماه عمر دولت جدید مسئولان علمی و فناوری می‌دانند که چقدر من بر علم و فناوری تأکید دارم، در این مدت بیشترین سخنرانی‌هایم در فضاهای علمی و دانشگاهی بود که دلیلش عشق من به چنین فضاهایی است.
روحانی با تأکید بر اینکه رشد بدون علم امکان‌پذیر نیست، گفت: ما باید حلقه‌ها را به هم متصل کنیم.
رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود تصریح کرد: بیاییم در فضای گمنامی به فکر نام‌آوری ایران و ایرانی باشیم، البته نام‌آوری فرد هم ایرادی ندارد اما از خود گذشته و به فکر ایرانمان و ملتمان باشیم.
وی اضافه کرد: اگر ایران سرافراز شود همه ما سرافراز خواهیم شد اما اگر یک نفر سرافراز شود فقط یک نفر سرافراز شده است؛ بگذاریم 77میلیون احساس سربلندی و سرافرازی کنند.
روحانی با بیان اینکه برای توسعه و سربلندی ایران نیاز به پژوهش، فناوری، ابتکار و اختراع داریم خاطرنشان کرد: در این زمینه شرکت‌های دانش‌بنیان باید به کشور یاری رسانند، البته دولت هم همه امکان و توانش را در این زمینه صرف خواهد کرد.
رئیس‌جمهور ابراز امیدواری کرد که پس از گذشت یک سال آمار خوشحال‌کننده‌ای در این زمینه به مردم ارائه شود.
روحانی با اشاره به اینکه علم و فناوری دنیای وسیعی دارد، گفت: اولویت‌بندی در این راستا برای کشور ضرورت است؛ باید به این سؤال پاسخ داد، کدام علم؟ کدام دانش؟ کدام فناوری؟ برای چه هدفی؟
وی با بیان اینکه نباید علم و فناوری را فضیلت ببینیم خاطرنشان کرد: نه اینکه علم فضیلت نیست، هست اما آن را نباید به عنوان فضیلت بنگریم زیرا علم و فناوری ضرورتی برای نیازهای فوری جامعه است.
وی ایران را یک کشور خاص اقلیمی دانست و افزود: نیاز ما به کمبود آب یک ضرورت است و پژوهشگران باید به این موضوع بپردازند؛ آلودگی محیط زیست هم یک معضل به خصوص برای کلان‌شهرها محسوب می‌شود که در چنین شرایطی پژوهشگران باید در خصوص آن اقدامات علمی انجام دهند.
روحانی با بیان اینکه دانشمندان باید راه پیش پای دولت بگذارند تصریح کرد: این دولت معتقد است عالمان و فرهیختگان باید اداره‌کنندگان واقعی کشور باشند.
رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه اقتصاد و سیاست باید در مسیری قرار گیرند که صاحب‌نظران به آن توصیه می‌کنند، اظهار داشت: دولت فقط بسترسازی برای نخبگان و اندیشمندان است تا مسیر توسعه فراهم شود. اگر بنا باشد علم و پژوهش در خدمت سیاست و سیاست‌مداران قرار گیرد آن وقت نتیجه شومی در پی خواهد داشت، به همین دلیل سیاست و سیاست‌مداران باید در خدمت توسعه علم باشند.
روحانی با بیان اینکه بخش خصوصی و بخش‌های مردم نهاد باید به صحنه بیایند اظهار داشت: آنها می‌توانند علم، دانش و فناوری را شکوفا کنند؛ علم،تحقیق و پژوهش باید در اختیار انجمن‌های علمی، اساتید و بزرگان علم و فناوری باشد نه در اختیار کارمند دولت. چراکه کارمند دولت نمی‌تواند هدایتگر مسیر فرهنگ و علم و دانش در این کشور باشد.
رئیس‌جمهور ادامه داد: آنها باید هدایتگر در جامعه باشد و دولت باید در خدمت اصحاب علم، فرهنگ و دانش و پژوهش قرار گیرد و این دولت همه توان خود را در این راستا به کار می‌گیرد.
وی تصریح کرد:بدون عقلانیت، علم و اندیشه نمی‌توانیم کشور را در مسیر تعالی کشور قرار دهیم. دولت باید زمینه را برای این کار فراهم کند؛ دولت باید بستر لازم را برای این کار آماده کند. ایرانیان، غیرایرانیان و همه آنهایی که علاقمندند با سرمایه، تخصص و فناوری‌شان در این کشور حضور یابند، دولت باید این زمینه را آماده کند تا بتوانیم نیازهای ضروری جامعه را حل کنیم. همان چیزی که به آن اقتصاد دانش‌بنیان میگوییم.
روحانی ادامه داد: امروز صنعت و کشاورزی ما نیاز به بهره‌وری دارد؛ برای بهره‌وری بیشتر باید اندیشمندان، نخبگان و پژوهشگران تلاش کنند. بخش سلامت جامعه ما نیاز به علم، تحقیق و پژوهش دارد. چه در زمینه بهداشت و چه در زمینه درمان باید صاحب‌نظران به صحنه بیایند.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: امرور ضرورت‌های فراوان در این کشور داریم؛ شدت انرژی در این کشور قابل قبول نیست. نیاز به کاهش شدت انرژی داریم و علم باید به کمک ما بیاید.
وی با اشاره به سفر خود به استان هرمزگان تصریح کرد: اساس سفر این بود که توسعه دریامحور را در منطقه احیا کنیم، دنیایی از ظرفیت و امکانات در ساحل جنوب کشور است، به ویژه از خلیج فارس که خارج می‌شوی تا مرز همسایه‌مان پاکستان،سواحل دریای عمان و سواحل مکران که امکانات بسیاری دارد.
وی افزود: این دانش و پژوهش و فناوری است که باید به کشور ما کمک کند. جامعه ما باید جامعه علم‌پرور و محقق‌پرور باشد وتنها دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها کافی نیست. ما باید خود را برای یک حرکت جدید در این کشور آماده کنیم.
روحانی ادامه داد: البته در بخش تحقیقات کمبود منابع داریم و باید آن راجبران کرد.
روحانی ادامه داد: البته در بخش تحقیقات کمبود منابع داریم و باید آن را جبران کرد. من می‌دانم درصد اختصاصی از GPD برای تحقیقات هم کم است. باید این‌ها تغییر کند. ما باید خود را نه با سال‌های گذشته خود بلکه با دنیای پیشرفته مقایسه کنیم.
رئیس‌جمهور یادآور شد: قدم‌های بسیار خوبی برداشتیم اما در این مقایسه کمبودهای فراوانی احساس می‌کنیم؛ دانشگاه،؛ مراکز پژوهشی صنعتی و تولیدی ما همه باید در کنار هم باشند. باید فضایی به وجود آید که صنعتگر، کشاورز و تولیدگر احساس کند بدون اینکه با مراکز تحقیقی در ارتباط باشد، عقب خواهد ماند و باید تقاضا کننده تحقیقات جدید باشد. همچنین شما نیز باید از آنها بخواهید این ارتباط بین تولید و دانشگاه و مراکز تحقیقاتی به وجود آید.
وی تصریح کرد: امید فراوان به آینده دارم. تدبیر، علم، عقلانیت و مهارت کشور ما را به سمت تعالی و شکوفایی خواهد برد. بیش از آنکه در گذشته بوده است. به امید حرکت جدید همه پژوهشگران و شکوفایی و سربلندی بیشتر ایران عزیز ما.فارس
