به گزارش پایگاه عدالت خواهان" دومین سالگرد اجرای برجام فرارسیده و تجربه دوسال گذشته نشان می‌دهد که ضعف تیم مذاکره کننده دولت یازدهم و تعجیل در به پایان رساندن کار منجر به آن شده که توافق هسته‌ای در رسیدن به اهداف خود ناکام بماند. مهم‌ترین هدف در این بین لغو تمامی تحریم‌ها بوده است که با با پابرجا ماندن ساختار تمامی تحریم‌ها -اعم از هسته‌ای و غیرهسته‌ای- و wiave شدن تنها بخشی از آن، ایران نتوانسته از منافع حداقلی برجام نیز بهره‌‌مند شود. بدعهدی‌های ایالات متحده آمریکا نیز افزون بر این مسئله شد و تحریم‌های روز افزون کاخ سفید نشان داد که برخلاف نظر ساده‌اندیشان آمریکا به هیچ عنوان قابل اعتماد نبوده و نخواهد بود.
به گزارش
رجانیوز در این بین اما حسن روحانی در صفحه اینستاگرام خود و با ژست پیروزمندانه! و برای نباختن قافیه نوشت:
تمام کشورهایی را که به فصل هفتم سازمان ملل بردند، در نهایت یا رژیم آن‌ها را سرنگون کردند یا کشورشان را تجزیه؛ اما ما بدون جنگ و حتی یک ساعت اجرای آن قطعنامه‌ها، توانستیم با دیپلماسی و برجام همه ۶ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و ۱۲ قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین تحریم های ضمیمه شده را یکجا لغو کنیم و سایه تهدید را از کشور برداریم.
اما آیا قطعنامههای صادر شده علیه ایران قطعنامههای فصل هفتمی بودند؟
در همین خصوص بررسی قطعنامه 1929 که آخرین و اساسی ترین قطعنامه شورای امنیت بر علیه ایران بوده است از آن حکایت دارد که در هیچ قسمتی از متن این قطعنامه نشانه ای دال بر قرار گیری پرونده ایران ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل وجود ندارد. در همین راستا در این قطعنامه تنها دو بار به فصل هفتم اشاره شده است که بلافاصله با ماده 41 مقید شده است:
“Acting under Article 41 of Chapter VII of the Charter of the United Nations,
"اجرای بند 41 فصل VII از منشور سازمان ملل
دومین قسمتی نیز که به فصل هفتم ارجاع داده است بند 37 این قطعنامه می باشد. در انتهای این بند نیز با مقید کردن فصل هفتم به ماده 41 عنوان می دارد:
Iran has not complied with resolutions 1737 (2006), 1747 (2007), 1803 (2008) and this resolution, adopt further appropriate measures under Article 41 of Chapter VII of the Charter of the United Nations to persuade Iran to comply with these resolutions and the requirements of the IAEA,
ایران آن طور که گزارش نشان می‌دهد از قطعنامههای (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008) و این قطعنامه پیروی نکرده است، اقدامات مناسب بیشتر را بر اساس بند 41 بخش VII منشور سازمان ملل بپذیرد که ایران را به مطابقت با این قطعنامه‌ها و درخواست‌های آژانس ترغیب می‌کند، و شورای امنیت تاکید می‌کند که تصمیمات بیشتر در صورتی نیاز خواهند بود که چنین اقدامات اضافی ضروری باشند؛
در مجموع می توان عنوان کرد که از ابتدا تا کنون، پروند هسته ای ایران تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل نبوده است که امروز بخواهد با مذاکرات از ذیل آن خارج شود. چرا که بررسی ها نشان می دهند قطعنامه های مربوط به فصل 7 که در شورای امنیت تا کنون بر علیه ایران تصویب شده است تنها به ماده 41 ارتباط دارد.
تفاوت این دو نوع قطعنامه آن است که اگر قطعنامه های صادر شده علیه ایران از جمله قطعنامه 1929 ذیل فصل هفتم قرار می گرفت، بصورت اوتوماتیک همه بندهای این فصل از جمله بند 41 و حتی بند 42 که مجوز استفاده از قوه قهریه علیه کشورها توسط سازمان ملل را صادر می کند، نیز در مورد ایران قابل اجرا بود، چرا که فصل هفتم منشور شامل بندهای 39 تا 51 است و الزام آورترین بند منشور ملل متحد به شمار می رود.
اما قطعنامه های صادر شده علیه ایران هیچکدام ذیل فصل هفتم منشور نبوده و تنها ذیل یک بند از این فصل یعنی بند 41 صادر شده است و این اتفاق در قطعنامه های قبلی درباره ایران افتاده بود و اکنون نیز همین رویه در قطعنامه جدید در پیش گرفته شده است، بنا بر این ایران تاکنون ذیل فصل هفتم نبوده که بنا بر برخی اظهارات اکنون از ذیل آن خارج شده باشد.
آیا تمامی قطعنامههای شورای امنیت لغو شده‌اند؟
بررسی حقوقی نشان می‌دهد که دیگر استدلال روحانی مبنی بر لغو تمامی قطعنامههای گذشته نیز محلی از اعراب ندارد چرا که اولاً تنها با ادعای یک کشور تمامی قطعنامههای قبلی بازمی‌گردد ثانیاً قعطنامه‌ها‌ی گذشته نه‌تنها لغو نشدند بلکه در قطعنامه 2231 تجمیع هم شده‌اند.
دررابطه با علت مسئله اول باید گفت که مطابق با بند 10 قعطنامه و بند 37 برجام ادعاي يک کشور از 1+5 به عدم اجراي تعهدات ايران در«توافق جامع»، در فاصله حداکثر 60 روز، با طي کردن رجوع به کميسيون هاي کارشناسان، وزراي خارجه، مشورتي و سرانجام رجوع به شوراي امنيت، تمام تحريم ها بازمي گردد.
• بند 10 قطعنامه : « ظرف 30 روز از دريافت اعتراض يکي از طرف ها ي «توافق جامع»، در مورد موضوعي که يک کشور طرف توافق جامع اعتقاد دارد مصداق عدم اجراي تعهدات ذيل توافق جامع است ادامه اجراي لغو مصرح در پاراگراف 7 (a) قطعنامه بايد به رأي گذاشته شود.»
• بند 37 «توافق جامع» : « متعاقب دريافت ابلاغ طرف شاکي، شوراي امنيت مي‌بايست منطبق با رويه‌هاي خود در خصوص قطعنامه‌اي براي ادامه لغو تحريم‌ها رأي گيري نمايد.»
• 37. Upon receipt of the notification from the complaining participant, as described above, including a description of the good-faith efforts the participant made to exhaust the dispute resolution process specified in this JCPOA, the UN Security Council, in accordance with its procedures, shall vote on a resolution to continue the sanctions lifting.
نکته شگفت آور آن است که چنانچه ايران به عدم اجراي تعهدات «توافق جامع» از سوي طرف غربي اعتراض کند، بايد همان مسير کميسيون ها و شوراي امنيت را طي کند و سرانجام، تمام تحريم ها عليه ايران بازمي گردد يعني عدم اجراي تعهد طرف غربي و اعتراض ايران، موجب تنبيه ايران خواهد شد. (بندهاي 11و12و13 قطعنامه2231)
• 11. Decides, acting under Article 41 of the Charter of the United Nations, that, within 30 days of receiving a notification by a JCPOA participant State of an issue that the JCPOA participant State believes constitutes significant non-performance of commitments under the JCPOA, it shall vote on a draft resolution to continue in effect the terminations in paragraph 7 (a) of this resolution, ...
•بند 12 قطعنامه2231: شوراي امنيت تحت ماده 41 فصل 7، تصميم مي گيرد در صورتي که قطعنامه براي ادامه انجام لغو مفاد قطعنامه هاي قبل، تصويب نشد؛ تمام مفاد قطعنامه هاي قبل به همان نحو پيش از تصويب اين قطعنامه، مجددا اعمال خواهد شد.
• 12. Decides, acting under Article 41 of the Charter of the United Nations, that, if the Security Council does not adopt a resolution under paragraph 11 to continue in effect the terminations in paragraph 7 (a), then effective midnight Greenwich Mean Time after the thirtieth day after the notification to the Security Council described in paragraph 11, all of the provisions of resolutions 1696 (2006), 1737 (2006), 1747 (2007), 1803 (2008), 1835 (2008), and 1929 (2010) that have been terminated pursuant to paragraph 7 (a) shall apply in the same manner as they applied before the adoption of this resolution, and the measures contained in paragraphs 7, 8 and 16 to 20 of this resolution shall be terminated, unless the Security Council decides otherwise;
در رابطه با ادعای دوم روحانی باید اشاره کرد تحریم‌های قطعنامههای گذشته نه‌تنها لغو نشده اند بلکه تجمیع نیز شده‌اند در همین رابطه در توافق لوزان درتوضیح قطعنامه جدید آمده است:
A new UN Security Council Resolution will endorse the JCPOA, terminateall previous nuclear-related resolutions and incorporate certain restrictive measures for a mutually agreed period of time.
یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن برنامه جامع مشترک اقدامات تائید شده، کلیه قطعنامه های قبلی مرتبط با موضوع هسته ای خاتمه خواهد داد و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد.
در توضیح این مسئله باید گفت که در ادبیات آمریکا برای تحریم از واژه sanction استفاده می‌شود اما اتحادیه اروپا به جای این واژه از عبارت restrictive measures یا تدابیر محدودیت ساز استفاده می‌کند. برای اثبات این مسئله کافی است بدانیم که تمامی قطعنامههای اتحادیه اروپا علیه ایران دقیقاً با همین عنوان صادر شده است. با این تفسیر شورای امنیت قطعنامه‌ای صادر خواهد کرد که تدابیر محدودیت‌ساز و درواقع تحریم‌های قبلی را در آن تجمیع می‌شود! یعنی تکرار تحریم‌های در قطعنامه جدید اما در قالب عنوانی دیگر.
این مسئله به لحاظ محتوایی نیز صدق می کند چرا که در بند 3 و 5 پیوست b قطعنامه 2231 مجدداً تحریم‌های گذشته مربوط به صنعت موشکی و تسلیحات متعارف تکرار شده‌اند.
به همین جهت بنظر می‌رسد مطلب اینستاگرامی روحانی فاقد ارزش حقوقی است و بیشتر تکرار داستان‌های غیر واقعی گذشته است.
