"مظاهر توفیقی در یادداشتی نوشت:
یک فوریت طرح استانی شدن انتخابات مجلس با امضای ۱۶۹ نفر از نمایندگان مجلس وبا هدف ارتقاء سطح فعالیت نمایندگان مجلس از امور جزئی به امور ملی در مجلس مطرح شد و با ۱۳۳ رای موافق به تصویب رسید . موافقین این طرح معتقدند با اجرای طرح مذکور ، افراد با صلاحیت بیشتر موفق به حضوردر مجلس شده و در نتیجه کارایی مجلس افزایش می یابد .در مقابل مخالفین طرح از بروز برخی مشکلات با اجرایی شدن طرح استانی شدن انتخابات دم میزنند . مشکلاتی که هزینه هایی را به نظام تحمیل خواهد کرد . در این نوشته تلاش شده برخی از مشکلات پیش روی طرح استانی شدن انتخابات مورد بررسی قرار گیرد
۱. بر اساس طرح استانی شدن انتخابات و به عقیده موافقین این طرح نمایندگانی که از این طریق انتخاب شده منتخب استان بوده و دیدگاه استانی و حتی ملی خواهند داشت . این دلیل در ظاهر صحیح است اما مساله تازه ای نیست چرا که در قوانین موجود در قوه مقننه ، نماینده مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده تمامی مردم حق اظهار نظر درهمه سطوح جامعه را داشته و تعلق وی به حوزه انتخابیه اش به معنی نفی اعمال نظر وی در مسائل سایر مناطق کشور و حتی سیاست خارجی نیست .
۱. بر اساس طرح استانی شدن انتخابات و به عقیده موافقین این طرح نمایندگانی که از این طریق انتخاب شده منتخب استان بوده و دیدگاه استانی و حتی ملی خواهند داشت . این دلیل در ظاهر صحیح است اما مساله تازه ای نیست چرا که در قوانین موجود در قوه مقننه ، نماینده مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده تمامی مردم حق اظهار نظر درهمه سطوح جامعه را داشته و تعلق وی به حوزه انتخابیه اش به معنی نفی اعمال نظر وی در مسائل سایر مناطق کشور و حتی سیاست خارجی نیست .
۲.از سویی در ادبیات سیاسی این جمله مشهور وجود دارد که مجلس ، خانه ملت است . در تعریف ملت هم اشاره به مکان خاصی در جغرافیای یک کشور نشده است به این معنی که همه آحاد مردم از ارزش یکسانی برخوردار ند . در مقابل اجرای طرح استانی شدن انتخابات موجب می شود مناطق پرجمعیت ، تعیین کننده تر از گذشته در موفقیت نامزدهای انتخابات عمل کنند. حال تکلیف نامزدهای مستعدی که در شهرهای کم جمعیت زندگی می کنند چیست؟ آیا اجرای این طرح از قبل به ناامیدی و عدم حضور نامزدهایی که در شهرهای کم جمعیت زندگی می کنند منجر نمی شود ؟ در نظامی که با هدف عدالت و به عنوان مقدمه حکومت مستضعفین بنا شده است این طرح چه جایگاهی می تواند داشته باشد ؟
۳.جوانان مستعد اما گمنام در این طرح عملاً از گردونه حذف شده چرا که با گسترده تر شدن حوزه انتخابیه به سطح استان افراد مشهورتر،شانس بالاتری برای موفقیت خواهند داشت نه افراد شاخص تر و دارای صلاحیت بیشتر.
۴.به دلیل گسترده شدن حوزه انتخابیه ، نامزدها برای باید درتمامی شهرستان های استان خودحضور داشته باشند . این امر موجب می شود به دلیل عدم آشنایی نامزدها با تمامی مسائل موجود در سطح استان ، مواضع اتخاذ شده به سمت عمومی شدن و کلی نگری و دادن مواعید به مردم (بدون در نظر گرفتن کلیه شرایط موجود )منجر شود . ضمن اینکه با وجود تعدد شهرستان ها عملاً حضور نامزدها در شهرهای کوچک و روستاها کمرنگ تر از گذشته خواهد شد . در نقطه مقابل هم ، نظر و رای مردم جنبه عمومی پیدا کرده به نحویکه به جای تاثیر عامل " شناخت" در انتخاب نامزد اصلح این تبلیغات است که حرف اول را می زند چرا که مردم به نامزدهایی رای می دهند که دربسیاری از موارد فقط نامی از آنها را در ذهن دارند یا از طرق مختلف ( خاصه نامزدهای مشهور حاضر در انتخابات و یا احزاب ) به آنها معرفی شده اند .
۵.همانطور که در سخنان موافقین این طرح دیده می شود ،این طرح می تواند موجب تقویت احزاب شود.اکنون این سوال مطرح است که چه کسانی بیشتر می توانند از احزاب استفاده کنند؟ احزاب از چه کسانی بیشتر حمایت می کنند؟ آیا یک حزب سیاسی با وجود شخصیت های مشهور ( که معمولا ً عضو یکی از این احزاب بوده و یا به آن گرایش دارند ) از نامزدهای دیگر اگرچه توانمند تر باشند حمایت خواهد کرد ؟احزاب تا کنون چه مقدار توانسته اند از مطالبات مردم را محقق کنند ؟ آیا در سنوات گذشته میزان توجه احزاب به مصالح و منافع سیاسی خود بیشتر بوده یا مصالح عموم ؟ پاسخ این سوالات تا حدود زیادی مشخص است و عملکرد احزاب در سال های اخیر مجالی برای بازی با کلمات به آنها نمی دهد.
۶.نماینده مجلس در ساختار سیاسی و اداری کشور شاید نزدیکترین شخصیت به مردم یک منطقه باشد . شخصیتی که از میان آنها و توسط خود آنها انتخاب می شود. شهرستانی بودن حوزه های انتخابیه این امکان را فراهم می کرد که نماینده از نزدیک بتواند با مشکلات مردم منطقه خود آشنا شده و انعکاس دهنده خواسته های آنها به سطوح بالای مدیریتی کشور باشد . وضعیتی که در تقویت رابطه دولت – ملت می تواند تاثیر بالایی داشته باشد . گسترده شدن حوزه انتخابیه به سطح استانی قسمتی از وقت نمایندگان را در سایر مناطق استان خواهد گرفت و در ارتباط موثر و مستمر وی با مردم تاثیرمنفی خواهد داشت.
۷.تا کنون شاهد وجود برخی اختلافات بین نمایندگان در سطح استانی بودیم .حال به دنبال استانی شدن انتخابات وبا وجود تعلق نماینده به استان و وجود اختلافات در استان های همجوار باید منتظر انتقال این اختلافات از درون استان ها به مابین استان ها باشیم چراکه نمایندگان با انگیزه بیشتری به دنبال مطالبات استانی خواهند بود . اختلافاتی که استان ها در مسائلی مانند آب و ... با یکدیگر دارند و نیز مباحثی مانند استقلال در برخی از امور که در برخی از استان ها دیده می شود در این صورت برجسته تر شده و تقویت می شوند.
۸.در بین برخی از نمایندگان مجلس که موافق این امر هستند تحقق این خواسته به نوعی به خواست مقام معظم رهبری پیوند داده شده است . مبنای این ادعا ، سخنان معظم له در مورد لزوم داشتن تفکر ملی در بین نمایندگان مجلس است . در این خصوص باید گفت تغییر حوزه انتخابیه از شهرستانی به استانی لزوماً به ایجاد تفکر ملی در بین نمایندگان منتهی نمی شود . ایجاد تفکر ملی و جامع مد نظر رهبری فرزانه انقلاب را می توان در کاهش تنش های سیاسی بین نمایندگان ، توجه به اقشارضعیف جامعه ، با مردم و در بین مردم بودن و دوری از خوی مادیگری و استکبار ستیزی نمایندگان و در مجموع پایبندی به اصول نظام دانست، نه تغییر ظاهر اجرای یک برنامه .ضمن اینکه فرمایش مقام معظم رهبری در لزوم تفکر ملی همانطور که با اختصاص فکر نمایندگان به مصالح حوزه انتخابیه شهرستانی در تعارض است با اختصاص فکر نمایندگان به مصالح حوزه انتخابیه استانی نیز تعارض داشته و با آن سنخیتی ندارد .
۹.برخی از نمایندگان موافق با اجرای طرح مذکوربا تاکید بر اصل۴۸ قانون اساسی مبنی بر توسعه متوازن استان ها ادعا دارند اجرای این طرح می تواند تفکر ملی را در بین نمایندگان حاکم کند اما جای این سوال مطرح است که در صورت استانی شدن انتخابات ، نماینده به استان تعلق مستقیم دارد همین امر موجب تقویت مطالبات استانی شده و در این مسیر استان های دارای نماینده بیشتر در جذب اعتبارات و امکانات موفقترخواهند بود که این امر در تعارض با تفکر ملی نمایندگان خواهد بود .
۱۰.از موارد مد نظر موافقین این طرح وجود شیوه های غیراخلاقی مانند خرید رای در روش فعلی انتخابات است . شاید در طرح جدید میزان خرید رای کم شود اما توصیه و سفارش ، چانه زنی نامزدها برای یکدیگر و تقویت روابط بین نامزدهای مشهوربه منظور بده بستان سیاسی را چطور می شود مهار کرد ؟ . اما موافقین طرح به این سوال پاسخ نمی دهند که جلوی لابی افراد برجسته را در انتخابات استانی چطور می شود گرفت ؟
با وجود مشکلات متعدد دیگری که اجرای طرح مذکور می تواند داشته باشد که از حوصله این نوشته خارج است باید گفت که حل مشکلات موجود در این خصوص که گاهاً مورد توجه و تاکید موافقین این طرح است نیازمند راه حلی مبنایی است . راه حلی که ریشه در تناسب اعتقادات نامزدهای انتخابات مجلس با اصول و ارزش های نظام اسلامی دارد. باید به دنبال راه حلی بود که افرادی قدم در راه نمایندگی مجلس بگذارند که به نمایندگی به دید شغل و منصب نگاه نکنند . تا دیدگاه نماینده مجلس به مساله نمایندگی رویکردی جهادی به معنی جهاد در راه خدا و خدمت به خلق نباشد تغییر و گسترش حوزه انتخابیه در عمل مساله را حل نخواهد کرد .
۴.به دلیل گسترده شدن حوزه انتخابیه ، نامزدها برای باید درتمامی شهرستان های استان خودحضور داشته باشند . این امر موجب می شود به دلیل عدم آشنایی نامزدها با تمامی مسائل موجود در سطح استان ، مواضع اتخاذ شده به سمت عمومی شدن و کلی نگری و دادن مواعید به مردم (بدون در نظر گرفتن کلیه شرایط موجود )منجر شود . ضمن اینکه با وجود تعدد شهرستان ها عملاً حضور نامزدها در شهرهای کوچک و روستاها کمرنگ تر از گذشته خواهد شد . در نقطه مقابل هم ، نظر و رای مردم جنبه عمومی پیدا کرده به نحویکه به جای تاثیر عامل " شناخت" در انتخاب نامزد اصلح این تبلیغات است که حرف اول را می زند چرا که مردم به نامزدهایی رای می دهند که دربسیاری از موارد فقط نامی از آنها را در ذهن دارند یا از طرق مختلف ( خاصه نامزدهای مشهور حاضر در انتخابات و یا احزاب ) به آنها معرفی شده اند .
۵.همانطور که در سخنان موافقین این طرح دیده می شود ،این طرح می تواند موجب تقویت احزاب شود.اکنون این سوال مطرح است که چه کسانی بیشتر می توانند از احزاب استفاده کنند؟ احزاب از چه کسانی بیشتر حمایت می کنند؟ آیا یک حزب سیاسی با وجود شخصیت های مشهور ( که معمولا ً عضو یکی از این احزاب بوده و یا به آن گرایش دارند ) از نامزدهای دیگر اگرچه توانمند تر باشند حمایت خواهد کرد ؟احزاب تا کنون چه مقدار توانسته اند از مطالبات مردم را محقق کنند ؟ آیا در سنوات گذشته میزان توجه احزاب به مصالح و منافع سیاسی خود بیشتر بوده یا مصالح عموم ؟ پاسخ این سوالات تا حدود زیادی مشخص است و عملکرد احزاب در سال های اخیر مجالی برای بازی با کلمات به آنها نمی دهد.
۶.نماینده مجلس در ساختار سیاسی و اداری کشور شاید نزدیکترین شخصیت به مردم یک منطقه باشد . شخصیتی که از میان آنها و توسط خود آنها انتخاب می شود. شهرستانی بودن حوزه های انتخابیه این امکان را فراهم می کرد که نماینده از نزدیک بتواند با مشکلات مردم منطقه خود آشنا شده و انعکاس دهنده خواسته های آنها به سطوح بالای مدیریتی کشور باشد . وضعیتی که در تقویت رابطه دولت – ملت می تواند تاثیر بالایی داشته باشد . گسترده شدن حوزه انتخابیه به سطح استانی قسمتی از وقت نمایندگان را در سایر مناطق استان خواهد گرفت و در ارتباط موثر و مستمر وی با مردم تاثیرمنفی خواهد داشت.
۷.تا کنون شاهد وجود برخی اختلافات بین نمایندگان در سطح استانی بودیم .حال به دنبال استانی شدن انتخابات وبا وجود تعلق نماینده به استان و وجود اختلافات در استان های همجوار باید منتظر انتقال این اختلافات از درون استان ها به مابین استان ها باشیم چراکه نمایندگان با انگیزه بیشتری به دنبال مطالبات استانی خواهند بود . اختلافاتی که استان ها در مسائلی مانند آب و ... با یکدیگر دارند و نیز مباحثی مانند استقلال در برخی از امور که در برخی از استان ها دیده می شود در این صورت برجسته تر شده و تقویت می شوند.
۸.در بین برخی از نمایندگان مجلس که موافق این امر هستند تحقق این خواسته به نوعی به خواست مقام معظم رهبری پیوند داده شده است . مبنای این ادعا ، سخنان معظم له در مورد لزوم داشتن تفکر ملی در بین نمایندگان مجلس است . در این خصوص باید گفت تغییر حوزه انتخابیه از شهرستانی به استانی لزوماً به ایجاد تفکر ملی در بین نمایندگان منتهی نمی شود . ایجاد تفکر ملی و جامع مد نظر رهبری فرزانه انقلاب را می توان در کاهش تنش های سیاسی بین نمایندگان ، توجه به اقشارضعیف جامعه ، با مردم و در بین مردم بودن و دوری از خوی مادیگری و استکبار ستیزی نمایندگان و در مجموع پایبندی به اصول نظام دانست، نه تغییر ظاهر اجرای یک برنامه .ضمن اینکه فرمایش مقام معظم رهبری در لزوم تفکر ملی همانطور که با اختصاص فکر نمایندگان به مصالح حوزه انتخابیه شهرستانی در تعارض است با اختصاص فکر نمایندگان به مصالح حوزه انتخابیه استانی نیز تعارض داشته و با آن سنخیتی ندارد .
۹.برخی از نمایندگان موافق با اجرای طرح مذکوربا تاکید بر اصل۴۸ قانون اساسی مبنی بر توسعه متوازن استان ها ادعا دارند اجرای این طرح می تواند تفکر ملی را در بین نمایندگان حاکم کند اما جای این سوال مطرح است که در صورت استانی شدن انتخابات ، نماینده به استان تعلق مستقیم دارد همین امر موجب تقویت مطالبات استانی شده و در این مسیر استان های دارای نماینده بیشتر در جذب اعتبارات و امکانات موفقترخواهند بود که این امر در تعارض با تفکر ملی نمایندگان خواهد بود .
۱۰.از موارد مد نظر موافقین این طرح وجود شیوه های غیراخلاقی مانند خرید رای در روش فعلی انتخابات است . شاید در طرح جدید میزان خرید رای کم شود اما توصیه و سفارش ، چانه زنی نامزدها برای یکدیگر و تقویت روابط بین نامزدهای مشهوربه منظور بده بستان سیاسی را چطور می شود مهار کرد ؟ . اما موافقین طرح به این سوال پاسخ نمی دهند که جلوی لابی افراد برجسته را در انتخابات استانی چطور می شود گرفت ؟
با وجود مشکلات متعدد دیگری که اجرای طرح مذکور می تواند داشته باشد که از حوصله این نوشته خارج است باید گفت که حل مشکلات موجود در این خصوص که گاهاً مورد توجه و تاکید موافقین این طرح است نیازمند راه حلی مبنایی است . راه حلی که ریشه در تناسب اعتقادات نامزدهای انتخابات مجلس با اصول و ارزش های نظام اسلامی دارد. باید به دنبال راه حلی بود که افرادی قدم در راه نمایندگی مجلس بگذارند که به نمایندگی به دید شغل و منصب نگاه نکنند . تا دیدگاه نماینده مجلس به مساله نمایندگی رویکردی جهادی به معنی جهاد در راه خدا و خدمت به خلق نباشد تغییر و گسترش حوزه انتخابیه در عمل مساله را حل نخواهد کرد .
