20 تیر 1396 مطالبه گری ،

توتالیسیته کردن اقتصاد ملی ایران با دستان روحانی و شرکا

به گزارش پایگاه عدالت خواهان""، از زمانیکه انقلاب صنعتی در اروپا رخ داد تا به امروز این منطقه از جهان توانسته به عنوان یکی از مراکز مهم صنعتی و علمی جهان جایگاه خود را حفظ کند. مناطق آسیای شرقی و آمریکای شمالی نیز در پیشرفت صنعتی و اقتصادی رویه ثابتی را در پیش گرفتند تا کشورهای در حال توسعه و عدم توسعه یافته همواره به تکنولوژی و علم صنعتی کشورهای توسعه یافته نیازمند باشند.

اگر تاریخ جهان را همچون نمودار سینوسی در نظر بگیریم، هر تمدنی در دوره ای در قله منحنی قرار داشته و با گذر زمان و تحلیل رفتن قدرت در کنار افزایش قدرت دیگر کشورها و تمدن ها، تمدن های جدید جایگزین قبلی می شوند. چنین حالتی را می توان در گذار تمدن غربی به سمت تمدن شرقی و آسیایی مشاهده کرد. هرچند این تغییرات به کندی پیش می روند ولی بخشی از جریان تاریخی است.

با این مقدمه بازمی گردیم به کشورمان ایران و رسالتی که مسئولان و مردم برای پیشرفت و توسعه این خاک برای نسل های آینده بر عهده دارند. در قضاوت های تاریخی نسل ها بازی های سیاسی و زدوبندها مطرح نیستند بلکه کلیت زمانی و مکانی مطرح است که تمدن ایران را به اوج یا ته دره رسانده است. در سال های اخیر عزم و نیت پیشرفت برای کشور وجود داشته اما مسیرهای انتخابی راه به جایی نبرده اند.

نگاهی به پیشرفت روزافزون کشورهای آسیای شرقی نشان می دهد که آنها در چند دهه اخیر توانسته اند مسیر توسعه را طی کنند که دارای فراز و نشیب هایی نیز بود. در حالیکه این کشورها از معادن طبیعی نفتی برخوردار نیستند ولی دارای علم و فناوری کشف و برداشت نفت و گاز هستند و کشورهای غرب آسیا به بازاری برای شرکت های نفتی این منطقه تبدیل شده اند. زمانیکه صحبت از پیشرفت اقتصادی می شود، سخن از قدرتی است که در حال حاضر یکی از اهرم های برتر در جهان برای تفوق و پرستیژ است.

ایران و وابستگی اقتصادی
جایگاه ایران در منطقه غرب آسیا از کشورهای عرب منطقه در حوزه تولیدات داخلی و علمی بسیار مناسب تر است ولی در عرصه جهانی، ما حرف چندانی برای گفتن نداریم. رهبر معظم انقلاب با وجود چنین دغدغه ای، سیاست های اقتصاد مقاومتی را مدنظر قرار دادند اما در سال های اخیر توجه چندانی برای پیاده سازی این سیاست ها نمی شود. متاسفانه دولت ها برای تحقق وعده های اقتصادی و معیشتی خود ساده ترین راه ها را انتخاب می کنند و آن نیز فروش نفت و تزریق دلارهای نفتی به بازار و بخش های مصرفی و تولیدی است. بخش عمده ای از عقب ماندگی اقتصادی کشور به خاطر این رویکرد است.

اما بحث اصلی این یادداشت وابستگی صنایع بالادستی ایران از جمله نفت و گاز به شرکت های خارجی است. با وجود آنکه ایران دارای منابع بزرگ گاز و نفت است در یکصد سال گذشته نتوانسته خود به جایگاهی برسد که فناوری کشف و برداشت این منابع را به طور کامل بومی سازی کند و شرکت های بزرگ نفتی ایجاد کند. حال آنکه روسیه به مهم دست یافته است. از این رو همیشه برای حفظ تولیدات نفتی و گازی به سرمایه و تکنولوژی شرکت های خارجی نیاز است. این نیاز باعث شده تا در مواقع حساسی مانند تحریم ها و سیاست های فشار اقتصادی غرب، سطح تولیدات نفتی و سرمایه گذاری در این بخش به شدت کاهش یابد. امری که در اوایل دهه 90 به وقوع پیوست و با شروع موج تحریم های هسته ای، شرکت های بزرگ نفتی غربی از کشور خارج شدند.

با به وقوع پیوستن برجام، باردیگر مقامات دولتی زمینه را برای بازگشت شرکت های نفتی فراهم آورده اند. هرچند گفته می شود که برای حفظ سطح تولیدات نفتی و گازی به بیش از 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز است ولی بخش بزرگی از عقب ماندگی و نیاز به چنین سرمایه گذاری به خاطر خیانت همان شرکت هایی است که در مواقع سختی از پشت به ایران خنجر زدند. اگر در سال های گذشته روند سرمایه گذاری حالت طبیعی خود را حفظ می کرد، نگرانی از کاهش تولید نفت مرتفع می شد.

ادامه اعتماد به غرب با وجود خیانت ها
تاریخ خیانت اقتصادی اخیر غرب به ایران درست به چندسال قبل بازمی گردد و همه مردم ایران آن را به خاطر دارند. بیشتر شرکت های حاضر در صنایع ایران اروپایی و به خصوص فرانسوی بودند. نگاهی به خیابان های کشور نشان می دهد که صنایع خودروسازی ایران در قبضه شرکت های فرانسوی پژو و رنو قرار دارد. در صنعت نفت و گاز، توتال فرانسه از اولین شرکت هایی است که وارد این بخش شده است. در صنعت هوایی نیز قرادادهای هنگفت با ایرباس منعقد گردیده است. نیاز ایران در حال حاضر به فناوری و سرمایه شاید قابل درک باشد ولی تک بعدی کردن اقتصاد کشور به شرکت های خائن در دولت یازدهم و در آینده در دوازدهم قابل درک نیست. از قضا اولین قراداد بزرگ نفتی ایران با توتال فرانسه است که مدیرعامل آن علنا اعلام کرد در صورت بازگشت تحریم ها به سرعت صنعت نفت ایران را ترک خواهند کرد.

این رفتارهای تحقیرآمیز از سوی شرکت های خارجی درحالی است که قرادادها نیز به صورت کاملا یکطرفه و به نفع آنها منعقد می شود. مشخص نیست که نیاز کشور به صورت یک جانبه به شرکت های بین المللی و خارجی تا چه زمانی قرار است ادامه داشته باشد ولی این امر کاملا مشخص است که توتالیسیته کردن اقتصاد ملی ایران یعنی وابستگی به حضور سرمایه ها و شرکت های خارجی، اقتصاد کشور را از بحران نجات نمی دهد و آن را بیش از پیش به خارج وابسته تر می سازد. این هنر نیست که سرمایه گذاران خارجی به صورت کوتاه مدت تنها در صنایع خام فروشی مانند نفت و گاز در ایران حضور یابند و کشور را در خام فروشی بیشتر کمک کنند بلکه هنر آن است که سرمایه های خارجی به صورت بلندمدت و در زیرساخت ها با انتقال فناوری ورود پیدا کنند و بعد از چند صباحی شرکت های داخلی با بومی سازی آن فناوری جایگاه برتر را به دست آورند.

در موج قدرت یابی تمدن آسیایی در قرن 21، ایران نیز می بایست با جهش در علم و اقتصاد از قافله تمدنی جدید عقب نیافت و چنین امری تنها زمانی میسر است که همچون ببرهای آسیای شرقی از سطح وابستگی به شرکت های غربی بکاهد و در صنایع بالادستی خود به سطحی از دانش برسد که در مواقع حساسی مانند تحریم، پیشرفت و توسعه در این صنایع کند و متوقف نشود.

توتالیسیته کردن اقتصاد ملی ایران با دستان روحانی و شرکا

دیدگاه شما :