انتقال روزانه 500 هزار بشکه نفت خام کشورهای حاشيه خليج فارس از سوی ايران

به گزارش پایگاه عدالت خواهان" عمليات معاوضه نفت خام همسايگان شمالي که سواپ ناميده مي شود، مزايايي مانند درآمدزايي، کاهش هزينه حمل نفت به پالايشگاه هاي شمال کشور، کاهش تردد نفت کش هاي جاده اي، تقويت جايگاه ايران در بازار جهاني و تبديل ايران به قطب ترانزيت حامل هاي انرژي در منطقه را به دنبال دارد.

در قالب طرح سواپ، ايران، نفت خام کشورهاي حاشيه درياي خزر را در پايانه نکا تحويل گرفته و به مصرف مي رساند و سپس معادل آن را در پايانه هاي نفتي جنوب کشور تحويل مي دهد.

با وجود مزايايي که سواپ براي کشور به همراه دارد، در دولت دهم در تصميمي نسنجيده و غيرکارشناسي به دستور وزير نفت وقت، اين طرح متوقف شد.

در نهايت، پس از تلاش و مذاکرات طولاني دولت يازدهم با همسايگان شمالي، برخي از کشورهاي حاشيه درياي خزر، آمادگي خود را براي همکاري با ايران در قالب طرح سواپ، اعلام کردند.

در ميان کشورهاي حاشيه درياي خزر، ترکمنستان، نخستين کشوري بود که خواستار همکاري با ايران در قالب طرح سواپ شد.

تاکنون سه کشتي 6 هزار و 500 تني، معادل حدود هفت ميليون ليتر، نفت خام کشور ترکمنستان را در پايانه نکا تخليه کرده اند.

نخستين کشتي در 13 مردادماه امسال در قالب طرح سواپ، نفت ترکمنستان را تحويل مخازن پايانه نکا داد.دومين محموله نيز در 18 مرداد و سومين نفتکش نيز محموله خود را در 19 مردادماه تخليه کرد.

طبق برنامه تا پايان ماه آگوست امسال (9 شهريور) قرار شده است که 12 کشتي نفت خام را در نکا تحويل دهند که تاکنون سه کشتي در نکا پهلوگيري کرده اند و 9 کشتي حامل نفت ديگر نيز در روزهاي آينده در اين پايانه، پهلوگيري خواهند کرد.

تاکنون نفت خام وارداتي ترکمنستان در پايانه نکا تخليه شده است، اما در آينده سواپ نفت محموله هاي نفتي قزاقستان نيز انجام خواهد شد.

روسيه نيز تمايل خود را براي صادرات نفت خود از مسير ايران اعلام کرده که هنوز به مرحله پاياني نرسيده است.

شرکت «دراگون اويل» از شرکت هاي زير مجموعه هاي اينوک امارات، طرف قرارداد ايران در طرح سواپ است.اين شرکت با تحويل محموله نفتي حدود 6 هزار تني در نکا از طريق يک کشتي با پرچم روسيه، سواپ نفت به ايران را آغاز کرد.

محموله هاي وارداتي بايد براي ارزيابي کيفيت و ساير ويژگي ها، آزمايش شوند که اين اقدام براي محموله هاي جديد انجام شده است.

اداره نظارت بر صادرات نفت، نفت خام وارداتي در قالب طرح سواپ را ارزيابي و اندازه گيري مي کند و سپس معادل آن در جنوب کشور، تحويل داده مي شود.

مخازن ذخيره سازي نکا، توان دريافت 250 ميليون ليتر نفت خام را دارا هستند که تاکنون حدود 21 ميليون ليتر ذخيره شده است.

در صورت تخليه محموله هاي نفتي 9 کشتي ديگر تا پايان ماه آگوست، 84 ميليون ليتر ديگر به حجم ذخيره سازي نفت خام افزوده مي شود.

تاسيسات و خطوط لوله توان سواپ روزانه 500 هزار بشکه نفت خام را دارا هستند.حدود 300 کيلومتر خط لوله، نفت خام وارداتي را از نکا به پالايشگاه تهران، منتقل مي کنند. از نکا تا تهران، پنج مرکز انتقال نفت، در اجراي طرح سواپ مشارکت دارند.

نفت خام دريافت شده از کشورهاي حاشيه درياي خزر در پالايشگاه هاي تهران و تبريز مصرف خواهد شد.

آخرين محموله نفت پيش از توقف اين طرح در سال 2010 در پايانه نکا تخليه شد.سيد حميد حسيني مدير منطقه شمال شرکت ملي خطوط لوله و مخابرات کشور در حاشيه بازديد خبرنگاران از تاسيسات صنعت نفت و سواپ در منطقه شمال کشور، افزود: تاکنون چند کشتي، محموله هاي نفتي را در پايانه نفتي شمال کشور، تخليه کرده اند که در مخازن، ذخيره شده است.وي اضافه کرد: زماني که حجم ذخاير به حد مورد نظر رسيد، انتقال نفت از طريق خطوط لوله انجام مي شود.مدير منطقه شمال شرکت ملي خطوط لوله و مخابرات کشور خاطر نشان کرد: زماني که 400 تا 500 هزار بشکه نفت خام ذخيره شود،مي توان عمليات انتقال پايدار نفت خام را انجام دهيم.حسيني به سابقه اجراي طرح (معاوضه) نفت کشورهاي حاشيه درياي خزر اشاره کرد و گفت: رئيسان جمهور ايران و قزاقستان در سال 1375 پيشنهاد اجراي سواپ را مطرح کردند که در نهايت در سال 1381 عملياتي شد.مدير منطقه شمال شرکت ملي خطوط لوله و مخابرات کشور افزود: در راستاي اجراي طرح سواپ 272 کيلومتر خط لوله در منطقه شمال کشور براي انتقال نفت خام از پايانه نکا در حاشيه درياي خزر به پالايشگاه تهران، احداث شده است.

وي درباره وضعيت انتقال نفت و فراورده در شمال کشور، بيان داشت: 615 کيلومتر خطوط لوله انتقال نفت و فراوردهاي نفتي در منطقه شمال کشور (محدوده عملياتي استان هاي گلستان و مازندران) وجود دارد که وظيفه انتقال نفت طرح سواپ (معاوضه) به پالايشگاه تهران و تبريز و همچنين انتقال فراورده هاي نفتي را بر عهده دارد.