اصلاح طلبان در پاسخگویی به مطالبات و نیازهای بدنه اجتماعی دچار شکست شده اند و به جای نقد درون گفتمانی و چرایی حمایت از روحانی به انتقاد از دولت و رئیس جمهور روی آورده اند.
به گزارش پایگاه عدالت خواهان"، تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری92، حسن روحانی در میان مردم ایران آنچنان شناخته شده نبود و به مانند دیگر مسئولان میانی، حتی برخی نام وی را تا به آن زمان نشینده بودند، اما به ناگهان با رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی در انتخابات ستاره بخت وی شروع به درخشیدن در آسمان سیاست ایران کرد. پیروزی روحانی یک قربانی دیگر نیز می خواست و آن کسی نبود به غیر از محمدرضا عارف. عارف هرچند با دلخوری از انتخابات کنار گذاشته شد تا قمار اصلاح طلبان بر روی شیخ حسن صورت بگیرد.
تمامی امکانات و رسانه های اصلاح طلب در اختیار روحانی قرار گرفت و پس از پیروزی بود که تیتر روزنامه های اصلاح طلب گویای این بود که خود را پیروز رقابت ها می دانستند. «باز آمد امید؛ پیروزی اصلاحات و اعتدال»، و «روحانی پاستور نشین شد؛ عارف: این پیروزی گفتمان اصلاح طلبی و اعتدال است»، تیتر دو روزنامه شرق و آفتاب در روز 26 خرداد 92 بودند و دیگر روزنامه ها و رسانه های اصلاح طلب نیز تیترهای هیجانی و پیروزمندای زندند.
در این میان اما نکته جالب، تیمی بود که حول روحانی شکل گرفته بود و بعد از پیروزی نیز مدیریت چینش ها و پست ها را برعهده گرفتند. اعضای ستاد روحانی را کسانی تشکیل می دادند که اکثر آنها همچون تعمت زاده، نوبخت، یونسی، ترکان به عنوان اصلاح طلب شناخته نمی شود و حتی محمد سلطانی فر نیز تنها گرایش هایی اصلاح طلبی داشت.
با این حال دور نخست ریاست جمهوری روحانی با اولویت بخشی به مذاکرات هسته ای بسیاری دیگر از موضوعات اصلی را زیر سایه برد و اصلاح طلبان نیز خود را در مقام پشتیبانی از برنامه های روحانی دیدند، هرچند در این میان برخی از پست ها نیز به آنها رسید ولی هرگز به این مقدار راضی نبودند.
موعد انتخابات 96 نیز، با حمایت مجدد اصلاح طلبان از روحانی فرا رسید. در میان راه زمزمه هایی برای جایگزینی اسحاق جهانگیری از اردوگاه اصلاح طلبان بلند شد ولی با فرض انتخابات 1400 وی را گزینه ذخیره برای آن زمان در نظر گرفتند و تا به آخر به حمایت از روحانی و تخریب و نقد رقبای وی پرداختند. اگر انتخابات 92، عارف قربانی شد، در این انتخابات نیز با تحولاتی که بعد از انتخابات و حاشیه نشین کردن معاون اول دولت روی داده، جهانگیری در حال قربانی شدن است.
با وجود آنکه اعضای ستاد روحانی در سال 96 بیشتر از اصلاح طلبان شناخته شده بودند اما در دولت دوازدهم فعالین و چهره های اصلاح طلب نیست به عدم توجه روحانی به حامیانش گلایه ها و نقدهای فراوانی وارد کردند. در چند ماه گذشته پس از انتخابات و با مسجل شدن ترکیب کابینه و پست ها، نقدها نسبت به روحانی شدیدتر شده و رسانه های اصلاح طلب که روزگاری در مقام حامی و پاسخگوی اقدامات دولت فعال بودند، اینک به صورت نرم و تدریجی، در حال روحانی زدایی و نقد وی به عنوان شخصیتی است که به راست گرایش پیدا کرده یا اساسا او را دارای خاستگاه اصولگرایی در نظر می گیرند که باید نقد وی در دور جدید بسیاری جدی تر دنبال شود.
فاصله میان روحانی پرستی تا روحانی هراسی به اندازه یک تار مو باریک است. اصلاح طلبان این را به خوبی درک کرده اند که حمایت آنها از روحانی هزینه هایی نیز در میان بدنه اجتماعی خود به بار آورده است. هزینه هایی که آنها به دنبال یافتن راهی برای فرار از آن و انداختن تمامی بار مسئولیت ها بر دوش دولت هستند. شکل بخشیدن به اپوزیسیون دولت از سوی اصلاحات در کلام و رفتار برخی از نمایندگان اصلاح طلب و فعالین سیاسی این جریان به وضوح قابل مشاهده است.
حسن روحانی در بسیاری از شعارها و وعده های انتخاباتی خود شکست خورده است. او در حال از دست دادن برجامی است که بیش از 4 سال بر روی آن مانور داد و اصلاح طلبان به عنوان حامیان اصلی او، به آن مشروعیت و مقبولیت بخشیدند. در موضوع اقتصادی علی رغم ارائه آمارهای تک رقمی کردن تورم، رکود همچنان ادامه دارد، دلار به بالای 4 هزارتومان رسید، درصد بیکاری 12 درصد است، کارگران شاکی، دانشجویان شاکی، طبقه متوسط ناراضی و وعده های اشتغالزایی 5 میلیونی و ریشه کن کردن فقر و ... تنها در لفظ انتخاباتی باقی مانده اند.
دورنمای آینده دولت روحانی نشان می دهد که تحولات خارق العاده ای برای سرمایه گذاری اصلاح طلبان جهت حفظ بدنه اجتماعی خود در پیش نیست و دولت دوازدهم بیشتر از قبل محافظه کارتر شده است. بر همین اساس، راهبرد اصلاح طلبان به سمت نقد دولت پیش رفته و سعی می کنند با شیبی ملایم از دامنه حمایت ها بکاهند و بر نقدها بیافزایند. برخی از اصلاح طلبان نیز معتقدند که حمایت آنها از روحانی به خاطر شرایط اضطرار و نبود گزینه مناسب بود؛ این در حالیست که در هر دو انتخابات، هم عارف و هم جهانگیری حضور داشتند که می توانستند سبد رای خود را به سمت این دو گزینه اصلاح طلب منتقل کنند.
به هر روی در ماههای آینده شاهد تیترها و تحلیل های به مراتب تندتری نسبت به مواضع و اقدامات دولت از سوی اصلاح طلبان خواهیم بود تا در فرصت باقی مانده تا انتخابات مجلس 98 و ریاست جمهوری 1400 آنها راه خود را از روحانی و عواقب اقدامات دولت جدا کنند! جدایی که نشانه های آن پیش از انتخابات مشخص بود، اما بازهم به بهانه اضطرار، حمایت از روحانی در اولویت قرار گرفت. باید دید که اصلاح طلبان در سناریوی جدید خود می توانند بدنه اجتماعی را متقاعد سازند یا آنکه فصل جدایی ها با شکست های بعدی همراه خواهد شد؟
