آیا نخبگان محتاج سفر شمال هستند؟/ برگزاری قرعه‌کشی، چه نسبتی با فرهنگ نخبگی دارد؟

به گزارش عدالت خواهان گلستان"همایش ملی نخبگان در روز آغازین خود، سخنرانی رییس جمهور و پس از آن برگزاری پاره ای برنامه ها همچون نشست های تخصصی با حضور تنی چند از اساتید و بعضاً چهره های نام آشنایی همچون دکتر کریم مجتهدی و دکتر رضا داوری اردکانی و سپس در روز دوم با دیدار رهبر انقلاب ادامه یافت.

برخی وجوه برنامه برگزارشده توسط بنیاد ملی نخبگان، مانند آنچه درباره نشست های تخصصی می توان گفت جای تقدیر نسبی دارد، اما کلیت برنامه برگزارشده دچار ضعف هایی جدی بود که در ادامه بدان پرداخته می شود.

اولین انتقاد به مراسم قرعه کشی در پایان روز نخست بازمی گردد که در آن به قید قرعه به صد تن از نخبگان، جوایزی شامل سی دستگاه فلش مموری و ام پی تری، ده دستگاه ام پی فور، دو دستگاه گوشی آیفون اس6 و سه دستگاه آیفون اس5، تعداد هشت دستگاه تبلت و سی کارت هدیه صدهزارتومانی اهداء شد. فراسوی این که این هدایای ناچیز که هیچ گروهی از مصائب مالی نخبگان نمی گشاید و حتی به نوعی تحقیر آنهاست، باید دید اساساً قرعه کشی حتی در صورتی که اقلام آن بسیار نفیس و گران باشد، با شأن نخبگی و الزامات نخبه پروری سازگار است یا خیر؟

فراسوی این نگرانی ها و پرسش ها باید گفت که قرعه کشی در هر سطح و میزانی، به بارآورنده فرهنگ خلاقیت‌کُش است و نخبه بدون خلاقیت هم دیگر چندان محلی از اعراب ندارد. از آنجایی که قرعه کشی، افراد را متوجه شانس و بخت می کند و افراد را به جای تلاش فردی، چشم به راه تقدیر و شانس می کند، اولاً خلاقیت را در فرد می خشکاند و ثانیاً تنبلی را در او تشویق و تزریق می کند.

تقدیرگرایی ناشی از قرعه کشی و رواج آن، فرد را آرزومند ثروتهای یک شبه کرده و از کار و تلاش نا امید می کند. اعتراض مکرر و حتی گاهاً عصبی بسیاری نخبگان به روند قرعه کشی، تعلق گرفتن یا نگرفتن جوایز به کسانی که دو یا چندبار نامشان از گوی خارج می شد یا جنجال بر سر تعلق گرفتن یا نگرفتن جوایز به کسانی که در جلسه غایب بودند و اسمشان از گوی درمی آمد، که خبرنگار جهان به عنوان مدعو از سوی بنیاد نخبگان شاهد بود، همگی نصیحتی را که در ابتدای مراسم، احسان علیخانی به عنوان مجری خطاب به نخبگان بیان کرد را تقویت می ساخت؛ نصیحتی مبنی بر آن که هرگز شأن خود را به پول و درآمد و عایدات مادی تنزل ندهید.

قاطبه نخبگان از طبقه متوسط کشور هستند و بسیاری از آنها با مشکلات عدیده مالی روبرو هستند. آیا این مشکلات به اضافه عدم جایگاه مناسب شغلی و درخور برای آنان، می تواند با قرعه کشی یا سفر دو روزه با قطار به شمال حل شود؟ آیا نخبه در این کشور، می تواند به سفر شمال و جوایز ناچیز یک قرعه کشی دلگرم باشد؟ آیا این نوع خدمات می تواند مانع فرار مغزها و فرار ژن ها از کشور شود؟

بی شک معاونت علمی ریاست جمهوی، به عنوان معاونتی که با اصرار و پی گیری های رهبر انقلاب ایجاد شده است و علاوه بر آن بنیاد ملی نخبگان به عنوان دستگاه زیرمجموعه آن، برای حل مشکلات نخبگان کفایت نمی کنند. بایستی سایر نهادها و نیز رسانه ها در حل معضلات و مشکلات منزلتی و معیشتی نخبگان کوشا باشند.