به گزارش پایگاه عدالت خواهان گلستان"واگذاری جزیره آشوراده سال‌هاست که مورد بحث قرار گرفته، از یک طرف فعالان و دوستداران محیط زیست خواهان حفظ تنوع زیستی ارزشمند این منطقه هستند و از طرفی به عناوین مختلف خواسته شده که کاربری منطقه تغییر پیدا کند. حتی گاهی از آن تحت عنوان کیش شمال کشور نام برده شد. در صورتی که این جزیره بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله است که هرگونه تغییر در ساختار آن باید طبق قوانین و مقررات مربوط به پناهگاه حیات وحش عمل شود. قوانینی که به انسان اجازه دخالت خیلی محدود در این منطقه را می‌دهد.
دکتر اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان محیط زیست درباره تغییر کاربری منطقه آشوراده به نامه نیوز گفت:" کاری که در آشوراده در حال اتفاق افتادن استland use است و واگذاری نیست. این به معنی استفاده از زمین به آن منظوری که می‌خواهند است. برای مثال تا امروز این زمین، زمین کشاورزی بوده حالا می خواهند تغییر کاربری بدهند. اما نظر من این است که آشوراده دروازه پناهگاه حیات وحش میانکاله است و پناهگاه حیات وحش بعد از پارک‌های ملی از نظر درجه حفاظتی در درجه دوم قرار می‌گیرد. یعنی اینکه در پارک ملی یک سنگ را نمی‌توان جابجا کرد در حالی که در پناهگاه حیات وحش تغییراتی همانطور که در میانکاله اتفاق افتاد مثل گوسفند داری و گاومیش داری داریم."
تنوع زیستگاهی این منطقه بی‌نظیر است
وی افزود:" حالا اگر در منطقه که آشوراده، سایت گردشگری ایجاد شود، باید نگران تاثیراتی باشیم که بر میانکاله خواهدداشت. میانکاله 68 هزار هکتار زمین است که در آن جنگل و مرتع وجود دارد. در این منطقه پرنده‌ای به نام دراج داریم که در ریگزارهای خوزستان زندگی می‌کند. پرنده‌ای مثل قرقاول که مخصوص جنگل است نیز در این منطقه داریم. در این منطقه گرازهایی داریم که در جهان رکورد هستند و از خارج برای شکار آن‌ها به این منطقه می‌آیند. در گذشته گورخر داشتیم که از دربار شاه عباس می‌آمدند و شکار می‌کردند. ببر در منطقه داشتیم.همین 150 سال پیش فرزند ناصر الدین شاه به نام مسعود میرزا می‌آمد و در آنجا شکار می‌کرد. یعنی تنوع زیستگاهی این منطقه بی‌نظیر است. "
مشاور رئیس سازمان محیط زیست درخصوص تاثیر تغییر کاربری جزیره آشوراده اظهارداشت:"هر ساله چند ده هزار پرنده مهاجر به این منطقه می‌آمدند. که مورد شکا رقرارمی‌گرفتند. ما از این می‌ترسیم که توسعه گردشگری در آشوراده باعث شود که هتل‌ها ساخته شود و ده‌ها هزار نفرذ به آنجا بروند و جمعیت زیاد شود. من پیش‌بینی می‌کنم در طول پنج سال جمعیت این منطقه به یک ونیم میلیون نفر برسد. تجمع توریست، هتل، اقامتگاه و ... باعث ایجاد زباله و پساب می‌شود. و ممکن است مردم با رفتار خود و استفاده‌ای که از منطقه می‌کنند حیات وحش منطقه را از بین ببرند. اگر کسی می‌خواهد در این منطقه تغییر کاربری ایجاد کند، حال سازمان حفاظت محیط زیست یا سازمان‌های گردشگری، این تضمین را به من بدهد که ترکیب میانکاله بهم نخورد من موافق خواهم بود ولی چنین چیزی غیر ممکن است. "
دلم برای میانکاله می‌سوزد
کهرم با اشاره به ویژگی‌ها و ارزش‌های آشوراده درباره تصمیم به تغییر در کاربری آن بیان کرد:" من گفته ام آشوراده، عاشورای محیط زیست است و باید برایش مویه و گریه کرد. دل من برای میانکاله می‌سوزد. میانکاله چند ویژگی دارد یکی اینکه اولین سایت رامسر در جهان است. در سال 1971 وقتی کنوانسیون رامسر برای تالاب‌ها و پرندگان مهاجر تشکیل شد، گفتند کجا را به عنوان اولین انتخاب کنیم و اینجا انتخاب شد. ما در ایران 22 سایت داریم که اولین سایت این است. و بعد ذخیرگاه زیست‌کره است و چند لقب بین المللی دارد که یونسکو به آن داد. یعنی دنیا گفته این منطقه را حفظ کنید ولی ما نمی‌خواهیم این کار را انجام دهیم . این بدبختی است."
او درباره گفته دکتر ابتکار مبنی بر محدود بودن تغییرات به زون تفرج متمرکز و به قوانین پناهگاه حیات وحش، گفت:" امیدوارم اینجور باشد . دکتر ابتکار شدیداً معتقد به اهمیت میانکاله هستند . ایشان معتقد اند که باید یکنواختی و حفاظت میانکاله رعایت شود. این تنها حرف امیدوار کننده ایست که در این رابطه شنیده‌ام، چون ایشان بانوی معتقد و کننده کار است که وقتی که می‌گویند این کار را می‌کنم به نظرم خواهد کرد."
کهرم با ابراز نگرانی به افزایش تغییرات و ساخت و ساز در منطقه افزود:"نگرانی من همین است که آنجا وقتی می‌گویند که سایت گردشگری می‌شود تمام این موارد را به همراه خواهدداشت. قایقرانی، تله اسکی و موتور برقی که روی آب حرکت می‌کند می‌آید و مردم در منطقه پراکنده می‌شوند. مردم نمی‌آیند شبی 300 هزار تومان بدهند تا از اتاق تماشا کنند، پس تفریح می‌خواهند. تفریح آن‌ها را به داخل آب و جایی که پرنده است می‌برد. امروزه دوهزار و 800 قایق در انزلی حرکت می‌کند و تمام گوشه‌ها و زاویه‌های انزلی را از بین برده است. برای این منطقه چنین آینده‌ای تصور می‌کنم ولی اینطور که خانم دکتر ابتکار این قول را دادند، جای امیدواری است. "
مشاور رئیس سازمان محیط زیست درباره احتمال زیر پای گذاشتن قوانین بر اثر ساخت و ساز در پناهگاه حیات وحش میانکاله گفت :" مهم این است که کاربری در منطقه تغییر می‌کند و این تغییر به نحوی خواهدبود که باعث تخریب محیط زیست شود. باید ببنیم که سازمان چقدر می‌تواند ضوابط خود را حفظ کند. خیلی راحت در منطقه خجیر و سرخه حصار به طور یکمرتبه بولدوزر رفت و شروع به کار کرد که الآن در این منطقه خانه سازی می‌شود. یا در پریشان که تالاب بین المللی است در یک روز عاشورا که همه جا تعطیل بود یکمرتبه بولدوزر رفت علف‌ها را آتش زد و جاده باز کرد. در کوه‌های زاگرس در یک روز 18 هزار اصله درخت را قطع می‌کنند. متاسفانه خیلی راحت است. "
طبق گفته مژگان جمشیدی، بر خلاف ادعاي رييس سازمان محيط زيست زون تفرج متمركز در آشوراده وجود ندارد؛ بنابراين هرگونه ساخت و ساز تاسيسات و اماكن اقامتي در جزيره ممنوع است به جز بهسازي مراكز اقامتي روستايي موجود در بخش زون طبيعت گردي تيپII، آن هم با مشاركت جامعه بومي و محلي آشوراده شبه جزيره ميانكاله و آشوراده با مجموعه‌يي از شن‌زارهاي ساحلي، اراضي باتلاقي و مناطق جنگلي با پوشش درختچه‌هاي گز، جنگل انارستان، و بيشه زارهاي تمشك و‌سازيل و... و پيكره آبي وسيع كه زيستگاه صدها هزار پرنده مهاجر است در مرداد ماه ١٣٤٨ به عنوان منطقه حفاظت شده و سپس چهار سال بعد با يك درجه ارتقا به پناهگاه حيات وحش در اختيار سازمان محيط زيست قرار گرفت.
طبق گفته این فعال محیط زیستی از سال ١٣٨١ جدي‌ترين مناقشات براي در اختيار گرفتن جزيره آشوراده به عنوان بخشي از پناهگاه حيات وحش ميانكاله آغاز شد. در شهريور اين سال سازمان محيط زيست، به‌طور اتفاقي متوجه شد كه بنياد علوي مدعي مالكيت ١٩٦٠ هكتار از اراضي پناهگاه حيات وحش ميانكاله و جزيره آشوراده شده‌است. بر اساس گزارش سازمان بازرسي كل كشور، «اداره كل ثبت اسناد و املاك استان بدون اخذ مجوز از سازمان محيط زيست اسناد مالكيت اين اراضي را به نام بنياد علوي صادر مي‌كند و بنياد علوي نيز با هماهنگي معاون عمراني استانداري گلستان و سازمان همياري شهرداري‌هاي استان گلستان ٣٨٠هكتار از آشوراده را به يك شركت خصوصي به نام سازمان مناطق گردشگري جهان متعلق به شركت خودروسازي كرمان، شركت عمران ارگ، شركت مهندسين مشاور مناطق آزاد و آقاي محمدرضا يزدانپناه به فروش مي‌رساند». اما در ١٧ فروردين ١٣٨٣ سند مالكيت ٣٨٠ هكتار از جزيره به مبلغ تنها ١٩ ميليون تومان از سوي بنياد مستضعفان و جانبازان به اين شركت خصوصي انتقال مي‌يابد كه در گزارش سازمان بازرسي به دلايل دو سال تاخير در صدور سند نيز به‌طور كامل اشاره شده است.
با وجود تمام فراز و نشیب ها و تلاش انجمن‌ها و فعالان محیط زیستی، ٩ آذر ١٣٩٣ در آستانه سفر رييس‌جمهور به استان گلستان تواقفنامه‌يي بين سازمان محيط زيست و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي تبديل ٣٨٠ هكتار از آشوراده به گردشگري امضا شد. بر اساس طرحي كه آبان ماه سال جاري به سازمان محيط زيست ارايه شده در فاز نخست ٢٨٠ هكتار و در فاز دوم ١٠٠ هكتار از اراضي آشوراده به گردشگري اختصاص يافته است. اگرچه مشاور رييس سازمان محيط زيست، معاون اسبق سازمان محيط زيست و بدنه كارشناسي سازمان محيط زيست و برخي متخصصان مستقل، اين امر را به معني نابودي آشوراده و پافشاري ابتكار بر يك اشتباه قديمي قلمداد مي‌كنند و عالي‌ترين مسوولان اجرايي دولت از رييس‌جمهور گرفته تا استاندار گلستان از تبديل نيمي از جزيره يا ٣٨٠ هكتار از جزيره به گردشگري سخن مي‌گويند، اما ابتكار همچنان مدعي است تنها ١٠ درصد آشوراده به گردشگري اختصاص مي‌يابد آن هم با رعايت ضوابط محيط زيست و تنها در زون تفرج متمركز و گسترده!
