آزمون بزرگ برای شهردار و شورای شهر گرگان

افکار عمومی گرگان در چند ماه اخیر شاهد بی بدیل ترین تنش های درونی میان شهردار و شورای شهر بوده است که یارگیری برای اثبات حقانیت و شکست رقیب، این منازعات را به گسترۀ افکار عمومی نیز کشانده است.
موافقان شهردار که افتتاح پروژۀ زیرگذر میدان معلم را دستاوزیزی بسیار مهم برای کشیدن ترمز شورا و بقای شهردار جنتلمن می دیدند، به بهانه های مختلف و حتی با تفسیر سلیقه ای قانون، جلسات شورا را تعطیل کرده و شهردار را در آستانۀ رونمایی از پروژۀ پر سر و صدای میدان معلم قرار دادند که البته تلاش بی وقفه و همکاریهای همه جانبۀ شرکت گاز، مخابرات، آب و فاضلاب، پلیس راهنمایی و رانندگی، حوزۀ عمرانی استانداری گلستان و توانایی غیر قابل تصور شرکت پیمانکاری بومی در عمل به وعده و احیاء مجدد حیات اداری شهردار را نباید از نظرها پنهان داشت.
شهردار گرگان که سرمستی و غرور ناشی از نزدیک شدن به افتتاح زیرگذر میدان معلم لحظه ای رهایش نمی کند، استارت پروژۀ سه سطحی میدان معلم را در دستور کار قرار داده است تا با صدر نشینی در افکار عمومی، مخالفان خود در شورای شهر را کاملاً خلع سلاح نماید.
فارغ از جدال هایی که شهردار و شورانشینان را بازیگران اصلی این رقابت در گسترۀ افکار عمومی بدل نموده است، حرف و حدیث های پیرامون پروژه ای که هنوز مجری خود را نشناخته است به دغدغه ای برای دلسوزان و حامیان منافع مردم تبدیل شده است.
شرکت بومی مجری پروژۀ زیر گذر میدان معلم و شرکت غیر بومی مجری پروژۀ روگذر میدان شهید قندهاری، رقبای اصلی در مناقصه ای هستند که به منظور واگذاری پروژۀ سه سطحی گل شهر برگزار شده است و بنا بر شواهد و قرائن، یکی از این دو شرکت پیمانکاری عنان کار برای تحولی دیگر در حوزۀ عمران شهری را در مرکز استان به دست خواهند گرفت.
بنا بر شنیده ها، رقم پیشنهادی کارفرما در این شرکت بومی که توانسته است زیرگذر میدان معلم را در مدت 6 ماه و بنا بر وعدۀ شهردار گرگان به سرانجام برساند و از این منظر نقطۀ مثبت و قابل اتکایی در کارنامۀ خود ثبت نماید، در پروژۀ سه سطحی گل شهر نیز رقمی نزدیک به 5 میلیارد تومان فراتر از رقم پیشهنادی کارفرما (حدود 47 درصد)، برای انجام پروژۀ جدید پیشنهاد نموده است.
از سوی دیگر شرکت غیر بومی نیز که یکی از رقبای شرکت بومی محسوب می شود رقمی نزدیک به 11و نیم میلیارد تومان یعنی حدود 7 در صد و به عبارتی 700 میلیون تومان بالاتر از رقم پیشنهادی کارفرما را مد نظر قرار داده است که در مقایسه با شرکت بومی، رقم بسیار پایین تر و قابل ملاحظه ای خواهد بود با لحاظ این امر که این شرکت غیر بومی همان شرکتی است که پروژۀ روگذر میدان شهید قندهاری را که قرار بود در مدت 15 ماه و در فروردین ماه 92 به مردم تحویل دهد با تاخیر حدود 17 ماهه و در تاریخ 12 مرداد 93 و پس از 3 مرحله خاموش نمودن تابلوی الکترونیکی زمان بندی پروژه و تغییر شهردار به اتمام رسانده است که از این حیث می تواند نقطۀ منفی برجسته ای در کارنامۀ وی تلقی شود.
سوال اساسی و تامل برانگیز این است: تفاوت 4 میلیارد تومانی در قیمت پیشنهادی دو پیمانکار برای انجام پروژۀ گل شهر که هزینۀ کل پروژه نهایتاً نزدیک به 11 میلیارد تومان از سوی کارفرما برآورد شده است، به چه معناست؟
آیا تلورانس میزان سود و زیان در یک پروژۀ 11 میلیارد تومانی حدود 5 میلیارد تومان یعنی حدود 50 در صد است؟
مشکل کجاست؟
پاسخ این سوال ها بماند برای دو شرکت پیمانکاری و حساب و کتابهایی که در حیطۀ خصوصی خودشان است اما این اختلاف قیمت نگارنده را برآن داشت تا نکاتی را به تصمیم گیرندگان شهری در شهرداری و شورای شهر یادآوری نماید.
اگر بخواهیم کمی نقادانه به موضوع بنگریم شاید این سوال به اذهان متبادر شود که آیا برآورد هزینه های پروژه از سوی کارفرما دقیق و کارشناسی نبوده است که دو شرکت تخصصی با این اختلاف قیمت پیشنهادی، پای در میدان رقابت برای تصاحب پروژه گذارده اند؟
آیا شرکت غیر بومی که سبقۀ تاریکی در تحویل پروژۀ روگذر میدان شهید قندهاری در اذهان شهروندان از خود بر جای گذاشته و در آوردگاه مناقصه و رقابت برای اجرای پروژۀ زیرگذر میدان معلم نیز از شرکت بومی عقب مانده است، در صدد برآمده است برای جبران باختهای گذشته، به هر قمتی پروژۀ گل شهر را از آن خود کند تا به نوعی آبروی رفته را بازگردانده و تجدید حیات خود در زیر آسمان توسعۀ گلستان را میسر سازد؟
آنچه مطمع نظر و قابل توصیه است اینکه، ناهار خوران و روستای تفریحی تاریخی زیارت تنها ترین و در دسترس ترین مناطق مورد تفرجگاهی شهروندان گرگانی است و از سویی دیگر تنها قطب گردشگری شهر گرگان محسوب می شوند که سالانه گردشگران زیادی را در استان گلستان میهمان می کند. اگر چه می توان راه های جایگزین برای دسترسی به مناطق یاد شده از سوی مدیریت شهری تعریف نمود اما مردم گرگان را یارای خلف وعده نبوده و هرگز نخواهند توانست بیماری چند سالۀ تاخیر در تحویل پروژه میدان ترمینال را که به جوک اجتماعی بدل شده بود، در پروژۀ سه سطحی گل شهر هم به تماشا بنشینند.
می توان به دلیل اختلاف قیمت چشمگیر در پاکت های پیشنهادی هر یک از پیمانکاران و با حساسیت به منافع مردم، بر اساس عقلانیت و منطق و پرهیز از شتابزدگی، بار دیگر برآورد هزینه های واقعی مربوط به انجام پروژه را مورد بازنگری قرار داد تا در آینده مشکلاتی که گریبانگیر پروژۀ میدان شهید قندهاری شده بود در سه راهی گل شهر مشاهده نشود.
همگان می دانند اجرای دقیق زمان بندی پروژه ها، عامل اصلی در توجیه اقتصادی پروژه ها محسوب شده و شاید به این بهانه بتوان به شهرداری و شورای شهر تذکر داد که به دلیل جلوگیری از عذر خواهی های احتمالی در آینده و مقارن بودن تعیین تکلیف و افتتاح پروژۀ گل شهر با فضای اتنخاباتی شوراهای دورۀ پنجم، هر گونه خلف وعده و تاخیر در تحویل پروژه که ممکن است با بهانه هایی نظیر افزایش تورم، هزینه های بسیار زیادی را بر بیت المال تحمیل نماید، می تواند عیار شوراها را تا اندازه قابل ملاحظه ای تنزل داده و افکار عمومی را علیه آنها بسیج نماید.
از آنجا که بررسی کارنامه، سبقه و پیشینۀ شرکت های پیمانکاری از اصلی ترین عوامل در واگذاری پروژه های جدید به آنهاست، نادیده گرفتن سوابق و حضور مجدد شرکت غیر بومی که ناتوانی آن در اجرای پروژه های عمرانی در گرگان هنوز از اذهان عمومی زدوده نشده است، جای سوال دارد و می توان با لحاظ نمودن نگرانی افکار عمومی از مصرع معروف " آزموده را آزمودن خطاست " قدری بیشتر به حساسیتهای مردم به معابر عمومی و گلوگاه های بلوار ناهارخوران توجه داشت.
از سوی دیگر می توان با تعدیل مواضع شرکت های بومی در راستای واقعی نمودن قیمتها، از راههایی نظیر اختیارات قانونی ترک تشریفات در پروژه های حساس و اعتماد مجدد به آنها که در روزهای سختی نظیر تلاش جهادی برای تحویل زیرگذر میدان معلم، آزمون خود را به نیکی پس داده اند، شرکت های بومی را به درجه ای رساند که در آینده نیز بتوان از ظرفیت آنها برای دست یابی افقهای روشن توسعه در استان بهره برداری نمود.

اسماعیل البرزی - عدالت خواهان گلستان