چاپ صفحه

حزب‌الله، تحریم و ترسیم مرز؛ سه محور سفر مجدد سترفیلد به لبنان

«دیوید سترفیلد» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک بار دیگر به لبنان سفر کرده و سه‌شنبه شب (14 می) با «سعد الحریری» نخست‌وزیر این کشور دیدار کرد.

سترفیلد، ابتدای مارس گذشته هم به لبنان آمده بود و در آن زمان درباره «افزایش قدرت حزب‌الله در لبنان و اخلال در موازنه قدرت در کابینه» هشدار داده بود.

سفر کنونی وی به دلیل تحولات کنونی منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است.

روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» به نقل منابعی در کاخ ریاست‌جمهوری لبنان نوشت: «هدف از سفر این مسئول آمریکایی آن است که وی مقامات لبنانی را در جریان تحولات منطقه، موضع آمریکا در قبال تحولات و نیز تنش کنونی میان آمریکا و ایران قرار دهد. این سفر در واقع عملی کردن وعده "مایک پامپئو" وزیر خارجه آمریکا در سفر 22 مارس گذشته به لبنان است؛ وی قول داده بود مقامات لبنانی را در جریان فضای تحولاتی که اطراف لبنان از جمله سوریه، عراق و غیره شاهد آن خواهد بود، قرار دهد».

در ادامه این گزارش آمده،‌ لبنان بر میانجی‌گری آمریکا برای ترسیم مرزهای دریایی و زمینی (با فلسطین اشغالی) حساب باز کرده اما به بنا به گفته منابع وابسته به کاخ ریاست‌جمهوری به نظر می‌رسد سترفیلد جوابی قاطع برای آن نداشته باشد. «میشل عون» رئیس‌جمهور لبنان این موضوع را با میهمان آمریکایی (سترفیلد) مطرح خواهد کرد اما احتمالا وی پاسخی برای آن نخواهد داشت.

الشرق‌الاوسط سپس به نقل از منابع آگاه اعلام کرد: لبنان اکنون دنبال سرعت دادن به روند ترسیم مرزهاست تا اتفاقات منطقه بر این موضوع تأثیر نگذارد خصوصا اینکه تلاش می‌کند حفاری و برداشت از بلوک نفتی شماره نه را آغاز کند و شرکت‌های حفاری شرط خود برای آغاز کار را "ثبات در منطقه" تعیین کرده‌‌اند.

لبنان در گذشته پیشنهاد «فردریک هوک» میانجی آمریکایی برای ترسیم مرزها میان لبنان و رژیم صهیونیستی را رد کرده است؛ هوک گفته بود 65 درصد از منطقه مورد منازعه به لبنان و 35 درصد آن به رژیم صهیونیستی اختصاص داده شود اما بیروت اعلام کرده بلوک نفتی شماره نُه در منطقه اقتصادی لبنان قرار دارد و از هیچ بخشی از آن صرف‌نظر نمی‌کند.

سه محور سفر سترفیلد از دید روزنامه «الجمهوریه»

روزنامه «الجمهوریه» لبنان نیز در گزارشی به نقل از منابع آگاه اعلام کرد سفر سترفیلد بر سه محور زیر متمرکز است:

اول: بررسی سرنوشت تماس‌های جاری برای حفاری از نفت در منطقه مرزی لبنان و اسرائیل. سترفیلد از ابتدا دولت لبنان را نصیحت کرده که برای مشخص شدن حقوق لبنان در این بلوک‌های نفتی و گازی به مذاکره با اسرائیل و لو به صورت غیرمستقیم روی بیاورد زیرا تماس‌هایی که دولت آمریکا با اسرائیل در چهار ماه اخیر داشته منجر به نرم شدن موضع اسرائیل نشده به نحوی که اجازه دهد لبنان قبل از ترسیم مرزهای دریایی دو طرف، به صورت آزادانه به اکتشاف نفت بپردازد.

این روزنامه به نقل از منابع آگاه خودش نوشت، سترفیلد در سفر فعلی خود بار دیگر اعلام کرده واشنگتن آماده میانجی‌گری در مذاکرات میان دو طرف است؛ مذاکراتی که به بن‌بست رسیده و از آنجا که رژیم صهیونیستی به سازمان‌های بین‌المللی اعتماد ندارد ترجیح می دهد آمریکا نقش میانجی در این موضوع داشته باشد.

دوم: ضرورت حل چگونگی وضعیت حزب‌الله در داخل دولت لبنان. سترفیلد اعلام کرده تا زمانی نقش حزب‌الله در تصمیم‌گیری برای صلح یا جنگ به صورت کنونی باقی بماند؛ جدا کردن لبنان از تحولات منطقه سخت است. طبق منابع موثق، به نظر می‌رسد سرویس‌های آمریکایی اطلاعاتی در دست دارند که تأکید می‌کند، اگر هر گونه تشنجی بین اسرائیل با ایران یا بین آمریکا و ایران رخ دهد، حزب‌الله تحرک نظامی خواهد کرد. 

سترفیلد از دولت لبنان درخواست کرده اگر قادر به کنترل حزب‌الله نیست موضعی متفاوت در قبال این جنبش اتخاذ کند. وی همچنین تأکید کرد باید میان سازمان‌های نظامی و امنیتی در لبنان و فرماندهان حزب‌الله تفکیک واقعی صورت بگیرد.

سوم: شیوه اجرایی کردن تحریم‌های آمریکا علیه حزب‌الله. دولت آمریکا برآوردهایی در اختیار دارد که نشان می‌دهد حزب‌الله همچنان از آزادی در تحرکات مالی و اقتصادی از خلال سازمان‌های لبنان وابسته به نظام مالی این کشور برخوردار است. سترفیلد تأکید کرده این موضوع باید سریعا حل شود زیرا دولت آمریکا تمایل به حمایت از نظام بانکی لبنان دارد اما بیروت نیز باید در مقابل به خود کمک کند و برای فرار از تعهدهای بین‌المللی، دائما این بهانه را نیاورد که دولت در برابر حزب‌الله ضعیف است.

روزنامه «الرأی» کویت نیز نوشت، سفر دیوید سترفیلد به لبنان درست چند روز پس از  دیدار میشل عون با «الیزابت ریچارد» سفیر آمریکا در بیروت صورت می‌گیرد، میشل عون در این دیدار تأکید کرد موضع همه مقامات لبنانی درباره چگونگی ترسیم مرزهای دریایی و زمینی یکی است.

رئیس‌جمهور لبنان تأکید کرد، ترسیم مرزهای دریایی و زمینی باید همزمان باشد و از نقطه مورد اختلاف در «رأس‌الناقوره» آغاز شود؛ این نقطه زمینی کلید عملیات ترسیم مرزهای دریایی بویژه سهم‌ها در منطقه اقتصادی و بلوک نفتی شماره نه است.

کل مساحت نفتی آب‌های منطقه‌‌ای لبنان حدود 22 هزار کیلومتر مربع است و مساحتی که با رژیم صهیونیستی بر سر آن منازعه وجود دارد به 854 کیلومتر مربع می‌رسد. این مساحت مورد منازعه به 10 منطقه یا بلوک تقسیم شده که بلوک نفتی شماره 9 یکی از آن است

سال 2018 بود که اختلافات لبنان و رژیم صهیونیستی بر سر بلوک نفتی شماره 9 تشدید شد و در پی میانجی‌گری برخی طرف‌ها از جمله آمریکا، این تنش‌ها کاهش یافت. تاریخ بلوک نفتی شماره 9 به سال 2009 بازمی‌گردد؛ زمانی که یک شرکت آمریکایی میدانی نفتی و گازی در بخش شرقی دریایی مدیترانه به مساحت 83 هزار کیلومتر مربع کشف کرد؛ حوزه نفتی مذکور در آب‌های منطقه‌ای سوریه، لبنان، قبرس و فلسطین اشغالی قرار دارد.

سترفیلد در سفر سال گذشته خود سه پیشنهاد برای حل این مشکل مطرح کرد:

اول: لبنان خط «هوف» را بپذیرد. اما «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان در فوریه سال گذشته (2018) این پیشنهاد سترفیلد (طی سفر قبلی‌ وی به لبنان) را رد کرد.

هوف، خطی  است که میانجی پیشین آمریکا «فردریک هوف» در سال 2012 مطرح کرد و بر اساس آن لبنان می‌تواند از 55 تا 60 درصد مناطق مورد منازعه بهره‌برداری کند و تکلیف بخش باقیمانده زمان ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی به صورت رسمی مشخص شود.

دوم: شرکت‌های ویژه استخراج نفت و گاز ( از هر دو طرف لبنانی و اسرائیلی) سرمایه‌گذاری مشترک برای تقسیم ثروت‌های نفت و گاز در مناطق مورد منازعه به راه بیندازد.

سوم: ازسرگیری مذاکره بر سر مرزهای دریایی با قبرس؛ اما این گزینه زمان زیادی می‌برد.