به گزارش "پایگاه عدالت خواهان ایران" یک مقام فرانسوی در توئیتی عجیب و وقیحانه گفت: ایران حتی بعد از پایان ضرب الاجل های موجود در برجام هم حق غنی سازی ندارد و از آن جا که روسیه اورانیوم نیروگاه بوشهر را تأمین می کند، دلیلی برای غنی سازی اورانیوم در ایران نیست!
به گزارش "پایگاه عدالت خواهان ایران" توئیت این مقام فرانسوی در حالی است که طبق متن برجام همه محدودیت‌های فیزیکی اعمال‌شده روی غنی‌سازی، از جمله محدودیت در تعداد و نوع ماشین‌های سانتریفیوژ، سطح غنی‌سازی، مکان‌های تأسیسات غنی‌سازی و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌سازی‌شده، پس از 15 سال از زمان اجرایی شدن برجام برداشته خواهند شد. فرانسه از نخستین کشورهایی بود که بعد از خروج آمریکا از برجام از «توافق مکمل برجام» سخن گفت.(1)
با خروج رسمی آمریکا از برجام، رفتارهای تروئیکای اروپایی حاضر در برجام نشان می‌داد این کشورها نیز با وجود ژست‌ها و مواضع علنی اما در عمل به همان راهی می‌روند که آمریکا رفته است. حالا نزدیک به 4 سال پس از امضای برجام، 3 کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان تقریبا هیچ یک از تعهدات خود در برجام را انجام نمی‌دهند. این رفتار اروپایی‌ها به معنای عملی آنها از برجام است. این رفتار اروپایی‌ها حتی باعث شد رهبر انقلاب در سخنرانی روز اول فروردین در حرم مطهر رضوی، تصریح کنند اروپا به صورت عملی از برجام خارج شده است.
با این حال اما 3 کشور اروپایی در مواضع رسمی خود، همواره از حفظ برجام و پایبندی به آن می‌گفتند. اکنون اما به نظر می‌رسد این کشورهای اروپایی و بویژه فرانسه، ترجیح داده‌‌اند به مرور سیاست اصلی خود را که عدم پایبندی به برجام است علنی‌‌‌‌‌‌تر کنند.
به عبارتی اروپایی‌ها نه‌تنها تعهدات برجامی خود را انجام نمی‌دهند بلکه مفاد آن درباره ایران را نیز قبول ندارند. این می‌تواند در یک معنای دقیق‌تر، به مثابه خروج رسمی یا زمزمه‌‌های خروج علنی اروپا از توافق هسته‌ای باشد.(2)
فرانسه «آخرِ برجام» را لو داد ؟
مقدمه توافق هسته‌ای تابستان ۱۳۹۴ ایران و ۱+۵ بندی دارد که به بند غروب Sunset Clause معروف شده است؛ بندی که در آن تأکید شده که اجرای کامل برجام «ایران را قادر خواهد ساخت تا به‌طور کامل حق خود را برای انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح آمیز استیفا نماید» و «با برنامه هسته‌ای ایران همچون برنامه هر دولت دیگر غیر دارنده سلاح‌های هسته‌ای عضو معاهده عدم اشاعه رفتار خواهد شد.» آنگونه که اعضای تیم مذاکره‌کننده گفته‌اند، این بند به آن معناست که در پایان اجرای برجام، زمانی که این توافق منقضی می‌شود، ایران قادر خواهد بود مانند دیگر کشورهای عضو NPT فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر بگیرد. این بند از همان ابتدا مورد مناقشه طرف‌های برجام و مخالفان آن از جمله عربستان و رژیم صهیونیستی بود. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفته بود بند‌های غروب باید تغییر کند و بازرسی از سایت‌های نظامی نیز به برجام اضافه شود و عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان نیز گفته بود که «بند غروب» «بسیار خطرناک» و «غیر قابل قبول» است.
حرف‌هایی ۲۵ سال زودتر
زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا وارد کاخ سفید شد، او نیز بند غروب برجام را «غیرقابل قبول» دانست و با بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های او برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای برای تغییر در برجام، در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ از برجام خارج شد. در جریان فشار‌هایی که برای تغییر برجام انجام می‌شد، برخی طرف‌های اروپایی هم گفته بودند که این بند برای طرف‌های غربی قابل قبول نیست، از جمله «بوریس جانسون» وزیر خارجه وقت انگلیس که اردیبهشت ماه ۱۳۹۷، چند روز قبل از خروج امریکا از برجام گفته بود بند غروب برجام در سال ۲۰۲۵، «بزرگ‌ترین ضعف» برجام است و تأکید کرده بود که انگلیس هم خواهان برطرف کردن این ضعف است. حتی فدریکا موگرینی، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که بار‌ها از خروج امریکا از برجام ابراز تأسف کرده، آذرماه ۱۳۹۶، یعنی چند ماه قبل از خروج امریکا از توافق، به نمایندگان پارلمان اروپا گفته بود که چیزی به نام «بند غروب» در توافق هسته‌ای وجود ندارد: «تمام ۱۰۴ صفحه برجام را بخوانید هیچ «بند غروب» در برجام وجود ندارد.» حالا با گذشت نزدیک به یک سال از زمان خروج امریکا از توافق هسته‌ای، اروپایی‌ها آرام آرام دارند موضع‌گیری‌هایی را آشکار می‌کنند که احتمالاً ۱۰، ۷ یا ۲۰ سال دیگر قرار است آن را آشکار کنند!(3)
بدهکار،طلبکار شد!
اروپا در موضوعات مختلف از جمله برجام به ایران بدهکار است اما به دلیل رویکرد خسارت بار دولت در «حفظ برجام به هر قیمت» و انفعال دستگاه دیپلماسی، طرف اروپایی در جایگاه طلبکار نشسته و روز به روز بر گستاخی خود می‌افزاید.
رهبر معظم انقلاب- اول فروردین 98- در حرم مطهر رضوی فرمودند:«در قضیه برجام که قراردادی میان ایران و شش کشور بود، بعد از خروج طرف آمریکایی، اروپایی‌ها باید در مقابل آمریکا می‌ایستادند و ضمن پایبندی به تعهدات خود، تحریمها را برمی‌داشتند که تاکنون ایستادگی نکرده‌اند. آنها دائماً به ایران نیز توصیه می‌کنند که در برجام بماند ولی خودشان عملاً از برجام خارج شده‌اند، زیرا تحریم‌های جدیدی را ضد ایران وضع کردند».
ایشان در ادامه با اشاره به کانال مالی میان ایران و اروپا تصریح کردند:«این کانال مالی بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است و هیچ معنایی ندارد».
پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای-18 اردیبهشت 97- اروپا می‌بایست یک قطعنامه در واکنش به نقض قطعنامه 2231 توسط آمریکا صادر می‌کرد، با تحریم‌های آمریکا مقابله می‌کرد، روابط بانکی برای تجارت با ایران را تضمین می‌کرد، درباره خرید نفت از ایران تعهد می‌داد و از مطرح کردن موضوع موشکی و منطقه‌ای امتناع می‌کرد. اما هیچکدام از موارد فوق رخ نداد و در نهایت اروپا وعده داد که یک کانال مالی-که حتی یک دهم تعهدات برجامی نیز نبود- را راه‌اندازی خواهد کرد.
روزها و هفته‌ها سپری شد و تعهدات برجامی اروپا که- به دلیل گستاخی طرف اروپایی و انفعال دستگاه دیپلماسی- به کانال مالی تقلیل داده شده بود، در دو مرحله به «اس پی وی»(مبادله نفت در مقابل کالا) و سپس «اینستکس»(مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو) رسید!
متاسفانه مقامات ارشد دستگاه دیپلماسی در رویکردی خسارت بار، به گستاخی و عهدشکنی اروپا با حسن ظن، اغماض و لاپوشانی واکنش نشان دادند و همین امر موجب شد تا اروپا حتی خود را به ظاهرسازی هم ملزم نداند و در نهایت بسته اینستکس صرفا تا مرحله «رونمایی» پیش رفت!
کار به جایی رسید که اروپا وعده کانال مالی را نیز به کلی کنار گذاشت و گستاخانه اعلام کرد که باید توافق جدید با محورهای جدید از جمله توان موشکی، قدرت منطقه‌ای ایران و توقف غنی‌سازی اورانیوم را کلید زد!(4)
پی نوشت:
1)http://khorasannews.com/?nid=20074&pid=16&type=0
2)http://www.vatanemrooz.ir/
3)http://www.javanonline.ir/fa/news/951436
4)http://kayhan.ir/fa/issue/1540/2