به گزارش پایگاه عدالت خواهان" آذر سال 95 بود که پرورش، مدیر عامل وقت ایران ایر از نهایی شدن قرارداد خرید 80 فروند هواپیما از بوئینگ خبر داد. قراردادی که بعدها رقم 8 میلیارد دلاری برای آن مطرح شد. از سوی دیگر، خرداد سال گذشته نیز علایی مدیر عامل شرکت آسمان اعلام کرد که این شرکت بر سر خرید 30 فروند هواپیما با بوئینگ توافق و قرارداد نهایی به ارزش سه میلیارد دلار منعقد کرده است.

اما اخیرا شرکت بوئینگ اعلام کرد که با ابهام در وضعیت توافق هسته ای ایران و احتمال خروج آمریکا از برجام، تحویل سه هواپیمای جت ۷۷۷ به ایران ایر به بررسی بیشتر نیاز دارد و شاید با ایرلاین‌های دیگر جایگزین شود. مدیر عامل این شرکت نیز در توئیتی نوشت که تحویل نخستین بوئینگ 777 هما، که قرار بود این ماه انجام شود، به سال ٢٠١٩ موکول شده است.

وی همچنین در کنفرانسی خبری اعلام کرد که ما امسال برنامه‌ای برای تحویل هواپیمای بوئینگ به ایران نداریم و تحویل هواپیماها براساس فرایند دولتی آمریکا انجام خواهد شد. رئیس شرکت هواپیمایی بوئینگ این پیام را نیز داد که بوئینگ دیگر نگران بر هم خوردن قرارداد تحویل هواپیماها به ایران نیست که پیش از این می‌توانست تهدیدی برای صدها شغل و کاهش تقاضا شود. به گفته وی، هم اینک بوئینگ مشتریان جدیدی را برای هواپیماهای خود پیدا کرده است.

در این باره المانیتور در گزارشی اعلام کرد که بوئینگ قراردادهایی با دیگر خریداران از جمله رقبای ایران در حاشیه خلیج فارس امضا کرده است تا از شدت خسارت از دست دادن آن چه قرارداد 17 میلیارد دلاری با ایران می داند، بکاهد. بر اساس این گزارش، بوئینگ کشورهای دیگری نظیر امارات را برای فروش سفارش های ایران در نظر گرفته است. این شرکت قبلاً بر سر یک قرارداد بزرگ با امارات به ارزش 15.1 میلیارد دلار برای جت های مسافری جدیدش به نتیجه رسیده بود.(1)

چرا ایران نتوانست نتوانست به تعهداتش عمل کند؟
غلامرضا سلامی، مشاور وزیر راه‌و‌شهرسازی در امور حسابداری، حساب‌رسی و حاکمیت شرکتی، طی گفت‌وگوی از اثر مشكلات مالي بر اجرائي‌نشدن تعهدات از سوي ايران گفته است.

وی در باره  تاخیر تحويل هواپيما به ايران تا یک سال دیگر گفته است: تأخير را قبلا هم اعلام كرده بود. درحال‌حاضر رسما اين خبر را اعلام كرده است و چيز جديدي نيست. يك رابطه تجاري، دو طرف دارد. ما بايد پيش‌پرداخت را به‌موقع پرداخت مي‌كرديم تا آنها هم كار را شروع كنند و به موقع سفارش آماده شود. به دليل وجود مشكلات ناشي از تحريم، مشكلات مالي دولت و برخي مسائل بوروكراتيكي، همه دست‌ به ‌دست هم داده تا آن‌طوركه بايد و ‌شايد نتوانيم به تعهداتي كه از اول بر‌اساس آن برنامه تحويل گذاشته شده بود، عمل كنيم. 

وی درباره سرانجام تفاهم‌نامه شركت‌‎هاي ديگري از‌جمله آسمان و قشم‌اير هم با بویينگ نیز گفته است: در جريان جزئيات تفاهم آنها نيستم؛ اما احتمالا آنها هم با همين معضلات روبه‌رو هستند. نبود ‌امكان جابه‌جايي پول، تأمين مالي، فاينانس و ليزينگ كه شرايط خود را دارد، در‌ كنار ‌هم قرار گرفته‌اند.

این در حالیست که مسعود اسعدي‌ساماني، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، نيز ديگر مسئولي است كه درباره  دليل تأخير در تحويل هواپيما ها گفته است: بيشتر به مسائل مالي و تأمين فاينانس هواپيماها بازمي‌گردد!(2)

آقای روحانی وقتی دولت با گونی دلار می آورد، بوئینگ نباید بپرد؟!
حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور، چند روز قبل در نشست هم‌اندیشی مدیران ارشد دولت که در سالن اجلاس سران برگزار شد،  نکات قابل تاملی درباره نحوه نقل و انتقال ارز به کشور بیان کرد که با سخنان قبلی خودش و دیگر دولتمردان در تناقض آشکار بود!

در حالی که دولتی‌ها تاکنون تداوم مشکلات نقل و انتقال ارز پسابرجام را انکار می کردند و یا حداقل تلاش می کردند که سانسور کنند، روحانی در نشست مدیران دولتی به این موضوع‌اشاره کرد و گفت : «نمی‌خواهم به صراحت نکاتی را بگویم، ممکن است برای بعضی‌ها خوشایند نباشد. من از سیستم ارز در گذشته چهار سال ناراضی بودم از سیستم فعلی هم خیلی خشنود نیستم. ما باید به سیستم سوم برسیم. چهار سال گذشته می‌رفتیم با گرفتاری فراوان اسکناس تهیه می‌کردیم در هواپیما می‌گذاشتیم، بیمه می‌کردیم در فرودگاه با ماشین مسلح ارز را در بانک مرکزی می‌آوردیم.

وی ادامه داد: «صبح چند گونی دلار را به صرافی‌ها می‌دادیم، صرافی‌ها هم خداوند عاقبت همه ما را به خیر کند. چطور تقسیم می‌کردند و به کی می‌دادند جنس‌هایی هست در میوه فروشی وقتی پرتقال می‌آید میوه‌های خوب را زیر می‌گذارد و می‌گوید قبلا فروختم، پرتقال خوب زیر می‌ماند برای از ما بهتران».

تاکنون ده ها بار فعالان اقتصادی و تاجران کشورمان در دوران پسابرجام  ارها از تداوم تحریم‌های بانکی علیه کشورمان انتقاد کرده اند. این در حالیست که مسئولان دولت در برخورد با این انتقادها گفته اند که کشور هیچ مشکلی در نقل و انتقال پول نفت و سایر منابع ارزی خود ندارد.

با این وجود وقتی دولت همچنان در نقل و انتقال ارز به کشور دچار مشکل است  و به علت حل نشدن مشکل نقل و انتقالات بانکی، مجبور به حمل اسکناس دلار به کشور با شرایط غیرعادی بوده‌، انتظار تامین مالی قرارداد بوئینگ نیز چندان تعجب برانگیز نیست.



پی نوشت:
1)http://khorasannews.com/newspaper/page/19806/14/611877/0
2)http://www