در شب هفدهم ماه مبارک رمضان ، آیت الله نورمفیدی مطالبی را در شبکه سیمای استانی بیان فرموده بودند که در روز چهارشنبه ، ۲۵ تیر ۱۳۹۳ در بعضی از خبرگزاری ها و سایت های استانی نیز منعکس شده است .
ایشان فرمودند : « انسان همانند پیامبر(ص) امکان عروج دارد ! » . همچنین وی با بیان اینکه حد نهایی عروج ، مختص پیامبر گرامی اسلام (ص) است ، گفت: « به استناد روایت " نماز معراج مومن است " ، سایر انسانها هم توان عروج دارند . » . و بعد ادامه داد : « البته نه معراج جسمانی بلکه روحانی ! »
با شنیدن این فرمایش ایشان ، به یاد ادعای آن آقایی افتادم که شغل شریفش مهندسی هواپیمای جنگنده است ولی ادعای فوق پزشکی و مفسری قرآن را دارد .
نامبرده در یکی از صحبت هایش گفته بود : « کسی که مثانه اش فلان بیماری را داشت اگر مقداری پیاز را بردارد و برای مدتی بالای مثانه اش بگذارد ، بیماری اش درمان می شود و بعد هم گفت : من این مطلب را از آیه 61 سوره بقره استفاده کرده ام ! من وقتی به آن آیه مراجعه کردم ، نزدیک بود شاخ در بیاورم . زیرا در آن آیه شریفه ، کلمه " پیاز " در ردیف خواسته های بنی اسرائیل از خدای موسی آمده بود و اصلا هیچ اشاره ای به یک نوع بیماری یا درمان آن ، نیز مطرح نشده بود امّا این شخص چرا چنین مطلبی را به خدا نسبت می داد ، بماند !
حالا حکایت فرمایش آیت الله نورمفیدی نیز از همین قبیل است . ایشان با استناد به عبارت " الصلاة معراج المؤمن " اظهار نظر کردند که مؤمن هم می تواند همانند پیامبر(ص) به معراج برود البته معراج روحانی !
این فرمایش از جهات متعددی مردود است :
1. اثبات اینکه این عبارت ، حدیثی از معصوم (ع) باشد ، دشوار است . در این زمینه کافی است به شرح فروع الكافي نوشته محمد هادي بن محمد صالح المازندراني ج 2 ؛ ص347 مراجعه کنید که می فرماید: « این عبارت با کثرت تدوالش بر زبان ها در مصادر روائیه نیامده است و قدیمی ترین منبعی که در آن ، این عبارت به پیامبر(ص) نسبت داده شده است ، تفسير رازي ، ج 1، ص 266 است و ما آن را در مصادر امامیه نیافتم و ظاهراً این عبارت از علمای متأخر باشد » . البته ناگفته نماند که سفینة البحار آن را به رسول خدا(ص) نسبت داده است ولی در بحارالانوار آن را به عنوان متن حدیث نقل نمی کند .
2. بر فرض اینکه ما این عبارت را حدیثی منتسب به رسول خدا (ص) بدانیم از آنجا که حدیث یاد شده از نظر سندی معتبر نیست ، قابلیت استناد ندارد و کثرت آن بر روی زبان های متأخرین موجب اعتبار آن نیست پس اساسا نمی تواند مستند چنین مطلب مهمی باشد.
3. صرف نظر از آنچه گفته شد ، متن روایت نیز هرگز بر نظریه ایشان دلالت ندارد ؛ زیرا این متن می فرماید : « نماز معراج مؤمن است » یعنی نماز وسیله صعود و بالا رفتن مؤمن است . کدام انسان عالمی می تواند ادعا کند از کلمه " معراج " ، فهمیده می شود انسان می تواند به وسیله نماز به آسمانها ، آنهم به آسمان هفتم و بالاتر از آن یعنی همان جایی که پیامبر(ص) عروج کرده است ، عروج کند !
4. اساسا انسانی که در حال نماز هست ، چطور روحش از کالبدش جدا می شود و به آسمان ها عروج می کند که ما ادعا کنیم ، عروجی مثل عروج پیامبر(ص) دارد در حالی که اگر روح از بدن جدا شود یا انسان می میرد یا به خواب می رود یا بیهوش می شود !
5. اگر انسان بتواند مثل پیامبر(ص) عروج کند و به آسمان ها برود باید از آنچه را که دیده است ، خبری بیاورد همچنانکه پیامبر(ص) خبر آورد و این در حالی است که حتی هیچ امام معصومی چنین ادعایی نکرده است ؟ چه برسد به سایر انسانهای عادی .
6. در بعضی از روایات ، عروج فقط به 2 پیامبر نسبت داده شده که یکی رسول مکرم اسلام(ص) بود که به آسمان ها عروج کرد و دیگری حضرت موسی(ع) که معراج وی در کوه طور بوده است ، آیا ادعای چنین حرفی باعث نمی شود که ما شأن منزلت پیامبران را تنزّل دهیم یا خدای ناکرده شأن و منزلت خود را نزد عوام الناس بالا ببریم و عقیده مسلّمی را که عروج به آسمان ها یکی از ویژگی های رسول مکرم(ص) است را به بازیچه بگیریم !
7. قطعا نمازی که با طهارت کامله و حضور و خشوع قلب باشد ، بهترین ثمره اش همان است که خدای تعالی می فرماید: « أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ» .
رسیدن به بندگی و عبودیت و فاصله گرفتن از تکبر و خواسته های نفسانی فائده اصلی نماز است و اگر هم عروجی در نماز باشد ، عروج در بندگی و فاصله گرفتن از خواسته های جسمی و مادی است نَه عروج نبوی چه از نوع روحانی - جسمانی باشد یا روحانی .
محمد کاشفی - طلبه حوزه / طوبی گلستان