از ابتدای اجرای این طرح تاکنون بیماران بسیاری تنها با پرداخت 10 درصد هزینه ها، درمان شده اند؛ بیمارانی که شاید ماه‌ها درصدد تهیه هزینه های درمان خود بودند اما اکنون با پرداخت درصدی کمی از مخارج، رنج بیماری را از خود دور کردند. طرح تحول نظام سلامت برای این بخش از بیماران یک هدیه خوشحال کننده بوده است.

اما همه واقعیت این نیست و بخشی دیگری از بیماران هنوز شیرینی این طرح را نچشیده اند که حتی برخی ها مانند کارکنان بیمارستان در مشقت قرار گرفته اند.

هر چند برخی معتقدند طرح تحول نظام سلامت در آغاز راه است و قضاوت درباره آن کمی زودهنگام است اما مشکلات پیش آمده در اجرای طرح برای بیماران، چیزی فراتر از مشکلات اولیه آغاز طرح است و بنظر می رسد حل دیرهنگام این مشکلات مردم را با دردسرهای بیشتری مواجه خواهد کرد.

برای بررسی این مهم به یکی از بیمارستانهای بزرگ تهران رفتیم.بیمارستانی که تا قبل از اجرای طرح با حجم انبوهی از بیماران روبرو بود و حالا با اجرای این طرح با مراجعات بیشتری مواجه شده است. مشکلی که این بار گریبان پزشکان و بخصوص پرستاران را گرفته است. گلایه های فراوان پرستاران که البته نه به خاطر خسته شدن از کار بلکه بدلیل افزایش بیش از اندازه حجم مراجعات و بستری شدن بیماران و تعداد ناکافی پرستاران. معضلی که خود مسئولان وزارت بهداشت هم به ان اذعان دارد و رئیس انجمن پرستاران ایران نیز خواستار توجه جدی مسئولان به این مهم شده است. 

اما در حالی که قصد ورود به بخش را داشتیم با تعدادی از بیماران مواجه شدیم که در لابلای طرح تحول نظام سلامت گم شده بودند و به قول معروف خارج از محدوده بودند! 

مرتضی قنبری بیماری است که از شهرستان به تهران آمده تا شاید پزشکان پایتخت چاره ای برای درمان وی بیایند، وضعیت خود را در گفتگو با ما اینگونه مطرح می کند: من ۲۰ روز است که برای درمان به بیمارستانهای مختلف سر زده ام و کسی جوابگوی من نیست. وی در حالی که عکس MRI خود را همراه دارد، می گوید: من را دائم به این طرف و آن طرف پاس می دهند و حتی حاضر نمی شوند این عکس را نگاه کنند و ببینند اصلا مشکل من چیه؟! نیاز به بستری شدن دارم یا نه؟ فقط من را به این ور و اون ور پاس می دهند.دیگه خسته شدم. اگر در این بیمارستان هم به نتیجه نرسم به شهر خودمون بر می گردم. 

وی را ناچارا تنها می گذاریم و بدست همکاران بیمارستانی می سپاریم شاید راه چاره ای برای این فرد پیدا کنند. برای پرسیدن حال بیماران بخش ارتوپدی را انتخاب می کنیم.بخشی که به دلیل استفاده از پروتز در جراحیها با مشکلات عدیده ای روبروست. 

به سراغ بیماری می رویم که قرار است جراحی شود.وی وضعیت بیماری خود را اینگونه تشریح می کند: حدود سه هفته پیش برای زانوی من پروتز گذاشتند که متاسفانه عفونت کرد و در این مدت منتظر هستم تا عمل دوم اتفاق بیفتد.درباره کیفیت طرح تحول سلامت می پرسم می گوید: از روزی که من بستری شدم اطلاعات متفاوتی درباره این طرح گرفتم. برخی می گویند هزینه های تو شامل طرح تحول سلامت نمی شود و برخی می گویند می شود. بلاتکلیف هستم. باید عمل دوم انجام بشود تا بتوانیم قضاوت کنیم. 

به اتاق دیگری می روم.بیماری که قرار است در پایش پلاتین بگذارند و می گوید منتظر نوبت عمل هستم. دو –سه روزی است که بستری شده ام و حال خوشی ندارم. وی ضمن تشکر از پرستاران بیمارستان از انتظار پیش آمده برای عمل وی ناراضی است و خواستار رسیدگی سریعتربه وضعیتش می باشد. 

در حالی که پرستاران بخش مردان برای رساندن اعتراضشان به مسئولان از طریق ما التماس دعا! دارند به بخش ارتوپدی زنان می رویم.ظاهرا خانمها اعتراض بیشتری دارند.با همراه بیماری که به تازگی جراحی کرده است صحبت میکنیم. می گوید داروهای تجویز شده از سوی پزشک در بیمارستان موجود نبوده و مجبور شدیم با هزینه سنگینی از خارج از بیمارستان تهیه کنیم. وی می گوید: برای بستری شدن مادرم اول یک میلیون تومان از ما گرفتند و بعد پذیرش کردند.این در حالیست که پرداخت هزینه در یک بیمارستان دولتی آنهم با طرح تحول کمی دوراز انتظاراست.

در حالیکه قول می دهیم نظرشان را به مسئولان برسانیم به تخت مجاور می رویم،خانمی که خود را همسر یک جانباز معرفی می کند. وی در تشریح وضعیتش می گوید: دخترم نیاز به جراحی داشت و استخوان لازم را از من به او پیوند زدند و بابت همین پیوند، بستری هستم.مشکل ما این است که طرح نظام سلامت حاضر به پرداخت هزینه های من نیست و می گوید چون تو دهنده عضو هستی شامل این طرح نمی شوی!کارت طلایی جانبازان را به بیمارستان ارائه دادیم که بهمان گفتند این کارت را بیندازید دور! 

با توجه به اینکه کارت طلایی جانبازان دارم، پسرم به بنیاد شهید مراجعه کرد که به او گفتند چون طرح تحول نظام سلامت اجرا می شود ما نمی توانیم برای شما کاری بکنیم. 

به بخش قلب رفتیم. بخشی که بسیار هزینه بر است و هزینه های کمر شکن آن در این اوضاع اقتصادی برای بیماران سخت و دشوار است. به سراغ بیماری رفتیم با حدود ۴۵ سال سن. وضعیت خود را اینگونه تشریح می کند:من ناراحتی قلبی داشتم که به بیمارستان مراجعه کردم.متاسفانه بیمارستان تخت خالی نداشت و یک هفته منتظر ماندم تا بالاخره بستری شدم.وی زمان بستری شدن خود را همزمان با تعطیلات ۴ روزه دانست و گفت بعد از یک هفته انتظار در روز تعطیل بستری شدم که هیچ پزشکی نبود.اما باز خدا را شکر می کنم.اینجوری راحت ترم.لااقل اگه دراین ایام تعطیل اتفاقی برای من افتاد در بیمارستان باشم بهتر است. 

به بخش زنان رفتیم.مادری که ظاهرا یکی – دو هفته ای بود که در بیمارستان بستری شده و در انتظار عمل جراحی بود. از وی سئوال می کنم چه زمانی قرار است عمل شود فقط یک جمله می گوید: انشاالله عمل می شوم!
شخص همراه این بیمار نیز کلافه شده است می گوید: در انتظار تجهیزات لازم هستیم که توسط بیمارستان خریده شود و ما همچنان در صف انتظار .دیگر کلافه شده ایم." 

به هر حال مشکلات بیماران بیش از آنچه در این مطلب آمده وجود دارد و بر هیچ کس از جمله مسئولان پنهان نیست. لازم دانستیم برای بررسی این مشکلات به سراغ یک مقام مسئول برویم که البته به دلیل سرشلوغی معمول مقامات محترم میسر نشد تا اینکه به سراغ دکتر خراسانی رفتیم.رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی.

از او درباره طرح تحول پرسیدیم و اعتراض بیماران نسبت به تاخیر در تهیه تجهیزات بیمارستانی برای عمل جراحی و یا نبود برخی داروها که چنین پاسخ داد: "دردنیا اقلام بسیار فراوان دارویی وجود دارد که امکان تهیه همه انها برای بیمارستانها امکانپذیر نیست.اگر قرار باشد ما بتوانیم همه داروها را داشته باشیم آن موقع باید کارپرداز بیمارستان به ناصرخسرو برود برای تهیه دارو که اصلا اقدام درستی نیست. 

خراسانی در پاسخ به این سئوال که ظاهرا از سوی وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی طی یک بخشنامه ای خواسته شده تا فقط از یک شرکت بخصوص تجهیزات بیمارستانی تهیه شود گفت: اغلب پروتزهای لازم برای عمل جراحی در بیمارستانها وجود دارد و فقط در برخی موارد خاص مجبور به تهیه آن از بیرون می شویم که البته درباره این شرکت بخصوص که شما می گویید باید از وزارت بهداشت سئوال کنید و من تا همین اندازه باید بگویم که خود وزارت بهداشت بر کیفیت تجهیزات شرکتهای مختلف نظارت دارد و نسبت به این موضوع حساسیت دارد بنابراین نمی تواند شرکتی را انتخاب کند که محصولاتش کیفیت نداشته باشد و انتخاب این شرکت ماحصل مشورت متخصصین نخبه کشور در حوزه پزشکی است. 

دکتر خراسانی همچنین ضمن اشاره به نوپا بودن طرح مذکور می گوید: این طرح در مراحل اولیه قرار دارد .البته نکات مبهمی دارد و آن اینکه اگر مریض ۲ بار نیاز به عمل جراحی داشت هر دو بار شامل این طرح می شود یا مرحله اول. یا اینکه اگر مریض به پروتز ۱۰۰ میلیون تومانی احتیاج داشت ما باید حتما هزینه کنیم یا اینکه این ۱۰۰ میلیون بهتراست برای ۱۰نفر هزینه شود. 

خراسانی همچنین به افزایش حجم مراجعات بیماران و تقاضا برای بستری شدن اشاره کرد و گفت: با توجه به افزایش چشمگیر مراجعات بیمارستانی تعداد پرسنل هیچ تغییری نکرده و باید فکری به حال این مسئله کرد چون پرسنل در دراز مدت دچار فرسایش خواهند شد."

حالا ۲ ماه از اجرای این طرح می گذرد، خدمات بسیاری در این مدت به بیماران سراسر کشور ارائه شده و بسیاری ها راضی و شادمان بیمارستان ها را ترک کرده اند اما در عین حال نقاط مبهم طرح هم بلایی شده است برای جان بخشی از بیماران. بنابراین ضروری است مسئولین اول این درد را درمان کنند بعد درد جسمی مراجعه کنندگان را!