به گزارش پایگاه عدالت خواهان"مسأله برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق از دولت مرکزی بغداد مدتی است که وارد مراحل حساس و سرنوشت سازی شده است. «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام کرده که تحت هیچ شرایطی حاضر به تعلیق و یا لغو کامل برگزاری همه پرسی نیست. وی گفتگو درباره «استقلال کُردها» را به عنوان تنها طرح جایگزین برای برگزاری همه پرسی معرفی کرده است؛ حال آنکه طرح ارائه شده فرق چندانی با همه پرسی نداشته و تنها زمان استقلال کُردها را با تأخیر مواجه خواهد ساخت. این درحالی است که دولت بغداد به ریاست «حیدر العبادی» نیز حاضر به پذیرش طرح همه پرسی نبوده و قویا معتقد است که این اقدام با تمامی مفاد و بندهای قانون اساسی در تعارض است. مخالفت العبادی به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح عراق با اقدام اقلیم کردستان به حدی رسید که وی تهدید کرد در صورت ظهور و بروز هرج و مرج در کشور، دولت بغداد آماده بکارگیری گزینه نظامی برای پایان دادن به نا آرامی ها است.
مخالفت دولت بغداد و متحدان آن با برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان به این دلیل است که چنین اقدامی در واقع، دروازه ای برای تجزیه خاک عراق خواهد بود و زمینه مناسب برای به خطر افتادن تمامیت ارضی این کشور را فراهم خواهد آورد. از سوی دیگر، در شرایطی که نیروهای عراقی اعم از ارتش و حشد الشعبی به شدت بر عملیات های پاکسازی مناطق مختلف عراق از لوث تروریست های تکفیری داعش متمرکز شده اند، طرح مسأله همه پرسی استقلال توسط اقلیم کردستان، این کشور را به صحنه منازعات سیاسی میان موافقان و مخالفان جدایی کُردها از دولت مرکزی، تبدیل کرده است. با این وجود، تاکنون خللی در روند عملیات ضد تروریستی نیروهای عراقی ایجاد نشده و تروریست های داعش علیرغم فضای سیاسی تنش‌آلود عراق، آخرین نفس های خود را در این کشور می کشند.
تعارض آشکار برگزاری همه پرسی با قوانین داخلی و بین المللی
مسأله برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق از دولت مرکزی بغداد، نه تنها با قوانین داخلی کشور و قانون اساسی، بلکه با قوانین بین المللی نیز در تضاد آشکار است. به موجب قانون اساسی، کُردها و هیچیک از قومیت های دیگر از حقی تحت عنوان جدایی از دولت مرکزی برخوردار نیستند. علاوه براین، قانون اساسی در بخش های مختلف بر لزوم حمایت و حراست از تمامیت ارضی کشور تأکید دارد. ازآنجایی که برگزاری همه پرسی استقلال کُردها، خطری تهدید کننده برای تمامیت ارضی کشور است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که در تعارض آشکار با قانون اساسی است.
از سوی دیگر، زمانی که از مسئولان اقلیم کردستان در خصوص چرایی تصمیم‌شان برای برگزاری همه پرسی سؤال می شود، اینگونه پاسخ می دهند که کُردها حق تعیین سرنوشت خود را دارند. اگر این استدلال صحیح باشد، بنابراین تمامی قومیت های دیگر نیز حق تعیین سرنوشت خود را دارند و می توانند ساز تجزیه طلبی و جدایی کوک کنند تا کشورهای مختلف، هریک تکه تکه شده و به دولت های کوچک تقسیم شوند. طبق آنچه که در قوانین بین المللی آمده است، تنها آن دسته از افرادی که زیر یوغ استعمار زندگی می کنند، برای رهایی از بند استعمارگران می توانند به تعیین سرنوشت خود بپردازند. اکنون که تمامی عراقی ها زیر سایه یک دولت واحد زندگی می کنند، سخن گفتن از حق تعیین سرنوشت چه معنایی می تواند در قوانین بین المللی داشته باشد؟
تلاش بارزانی برای تثبیت جایگاه خود در قدرت
متأسفانه «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق سیاست پدران خود در این اقلیم را دنبال می کند و حاضر نیست به درخواست های منطقی برای انتخاب راه درست گوش فرا دهد. این بدان معناست که بارزانی در مسیری که برگزیده تنها به فکر حفظ قدرت است. از لحاظ قانونی، زمان ریاست بارزانی بر اقلیم کردستان مدتهاست که به پایان رسیده است و اکنون او به صورت غیرقانونی این پست را تصاحب کرده است. بنابراین، وی برای باقی ماندن در قدرت به یک برگ برنده بزرگ در نزد کُردها احتیاج دارد و این برگ برنده را در اعطای استقلال به کُردها می بیند تا بدین ترتیب، جایگاه کنونی خود را از دست ندهد.
اتخاذ مواضع بین المللی قاطعانه
پس از مطرح شدن مسأله همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق، شاهد اتخاذ مواضع قاطعانه از سوی طرف های منطقه ای و بین المللی بودیم. جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به عنوان دو بازیگر مهم منطقه ای، مخالفت قاطعانه خود با این طرح را اعلام کردند. طی روزهای اخیر مقامات ترکیه و ایران حتی مواضع تندتری در مقایسه با گذشته علیه اقلیم کردستان اتخاذ کردند. از سوی دیگر، در عرصه بین المللی نیز ایالات متحده آمریکا مخالفت خود با جدایی کردها از دولت مرکزی را اعلام کرد. درهمین حال، اتحادیه اروپا هم موضع خود در این زمینه را شفاف اعلام کرده است. تمامی شواهد و قرائن حاکی از آن است که صف طولانی از مخالفان منطقه ای و بین المللی در برابر طرح همه پرسی جدایی کُردها، ایجاد شده است.
گفتگو بهترین راهکار حل و فصل اختلافات
بهترین راهکار برای پایان دادن به اختلافات فیمابین دولت مرکزی بغداد و اربیل، انجام گفتگوها و رایزنی های سیاسی میان دو طرف است. برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان، برخلاف آنچه که مقامات این اقلیم می اندیشند، نه تنها هیچ مشکلی از کُردها حل نمی کند، بلکه آنها را با گرفتاری های جدیدتری نیز مواجه می سازد. در واقع، باید گفت که کُردهای عراق در صورت برگزاری همه پرسی، تاوان اقدامات مقامات اقلیم کردستان و تصمیمات آنها را خواهند پرداخت. همانگونه که پیشتر اشاره شد، برگزاری همه پرسی دارای مخالفان بسیاری در عرصه های منطقه ای و بین المللی است. به همین دلیل، در صورت عدم توجه به این مخالفت ها، اقلیم کردستان باید خود را برای یک انزوای طولانی مدت آماده کند. ادامه مسیر کنونی هیچ نفعی برای اقلیم کردستان ندارد و مشکلات آینده آنها را بیش از پیش افزایش خواهد داد.
پارلمان عراق عقب نمی نشیند
در این میان، لازم است به نقش نمایندگان پارلمان عراق در دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی این کشور اشاره کنم. پارلمان عراق تحت هیچ شرایطی اجازه فراهم شدن بستر مناسب جهت تجزیه خاک این کشور را نداده و نخواهد داد. پارلمان اخیرا طرح هایی را مصوب کرده است تا دست دولت در حراست از تمامیت ارضی کشور بازتر باشد. به عنوان نمونه، نمایندگان پارلمان به دولت این اختیار را داده اند تا به هر وسیله ای که صلاح می داند در مقابل برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان، ایستادگی کند و مانع آن شود. نمایندگان پارلمان عراق چندی پیش با برکناری استاندار کرکوک نشان دادند که در این خصوص با هیچکس شوخی ندارند و نمی خواهند که تنها به عنوان یک تماشاچی، بیننده نقض آشکار قانون اساسی در کشور باشند.
اتخاذ هرگزینه ای محتمل است
امروز، جلوگیری از برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق از دولت مرکزی بغداد یک اولویت برای ساختار سیاسی کشور محسوب می شود. ازهمین روی، همانطور که گفتم، نمایندگان پارلمان، اتخاذ هر گزینه ای برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقی را به «حیدر العبادی» سپرده اند. العبادی برای مقابله با این طرح تجزیه طلبانه هیچ محدودیتی در اتخاذ گزینه های پیش روی خود ندارد. کسانی که نسبت به لحن العبادی در اعلام احتمال بکارگیری گزینه نظامی برای مواجهه با هرج‌ومرج‌ها انتقاد دارند، حتما باید توجه داشته باشند که نمایندگان پارلمان عراق اتخاذ هرگزینه ای در این زمینه را به فرمانده کل نیروهای مسلح واگذار کرده اند.
شیخ «محمد الصهیود»: نماینده پارلمان عراق/فارس
انتهای پیام/