به گزارش پایگاه عدالت خواهان"عملیات آزادسازی شهر «تلعفر» واقع در استان نینوا عراق بامداد امروز یکشنبه با صدور دستور «حیدر العبادی» نخست وزیر این کشور رسما آغاز شد. بدنبال صدور دستور آغاز رسمی عملیات آزادسازی تلعفر بود که رسانه‌های ارتباط جمعی تصاویری را از اعزام رزمندگان عراقی به جبهه‌های نبرد در تلعفر منتشر کردند. پیش از آغاز این عملیات نیز هواپیماهای عراقی هزاران اعلامیه را در مرکز تلعفر پخش کردند که در آنها به قریب‌الوقوع بودن آغاز عملیات اشاره شده بود. ارتش عراق در این اعلامیه‌ها تأکید کرده بود: «عملیات علیه تکفیری‌های داعش در تلعفر قاطعانه خواهد بود و لازم است که اهالی این شهر خود را برای آن آماده سازند. پیروزی علیه جبهه باطل به خواست خدا نزدیک است». تروریست‌های داعش طی ماه‌های اخیر متحمل شکست‌های سنگینی در نبرد با نیروهای عراقی شده‌اند؛ به همین دلیل اکنون دارای یک روحیه فروپاشیده هستند و افزون براین، طبق اعلام فرماندهان نظامی ارشد عراق، عملیات نظامی علیه آنها نیز کوبنده خواهد بود. برآیند شرایط موجود نشان می‌دهد که تروریست‌های داعش هیچ راهی جز مرگ و یا پذیرش تسلیم در برابر نیروهای عراقی در تلعفر ندارند، زیرا بسیاری از خطوط امدادرسانی آنها در تلعفر پیشتر قطع شده است.
تلعفر کجاست؟
شهر تلعفر در شمال غرب عراق و در استان نینوا واقع شده است. براساس سرشماری که در سال 2014 صورت گرفته، تعداد جمعیت این شهر بیش از 250 هزار نفر برآورد شده است. اغلب قریب به اتفاق ساکنان تلعفر را شیعیانِ ترکمان تشکیل می‌دهند؛ این درحالی است که تنها ترکمان‌ها ترکیب جمعیتی تلعفر را دربر نمی گیرند، بلکه در این شهر شیعیان، اهل تسنن، مسیحی‌ها و کردها نیز سکونت دارند. شهر تلعفر همچنین در نزدیکی مرزهای مشترک سوریه و عراق قرار دارد. این شهر تنها 70 کیلومتر از شهر موصل در استان نینوا فاصله دارد. تلعفر حدود 60 کیلومتر با مرزهای سوریه فاصله دارد و در حدود 65 کیلومتری مرزهای ترکیه واقع شده است. هرچند که از شهر موصل به عنوان دومین شهر بزرگ عراق یاد می‌شود اما به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران این شهر تلعفر است که پس از بغداد دومین شهر بزرگ عراق به شمار می‌رود.
اهمیت استراتژیک تلعفر
شهر تلعفر برای نیروهای عراقی اهمیت استراتژیک زیادی دارد. این شهر در مرکز یک مثلث مرزی قرار دارد؛ مثلثی که سوریه، عراق و ترکیه را دربر می‌گیرد. تروریست‌های تکفیری داعش از سال 2014 که شهر تلعفر را تحت تصرف خود درآوردند، همواره از موقعیت جغرافیایی استراتژیک آن برای تردد در مرزهای سه کشور بهره‌برداری کرده‌اند. تکفیریها همچنین به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب تلعفر، بر تمامی تحرکات نظامی در مناطق مرزی از سوی رزمندگان عراقی و نیروهای مقاومت سوریه اشراف کامل داشته اند. افزون براین، راه مواصلاتی میان تلعفر به الرقه سوریه نیز ازجمله ویژگی‌های مهم و استراتژیک این شهر محسوب می شود. کنترل کامل نیروهای عراقی بر تلعفر به معنای قطع تمامی خطوط امدادرسانی داعش از تلعفر به الرقه سوریه است؛ دستاوردی که ضربه مهلکی را بر پیکره تکفیریها نه تنها در عراق که در سوریه نیز وارد می آورد.
علاوه براین، فاصله نزدیک شهر تلعفر با بغداد، پایتخت عراق نیز بر اهمیت جغرافیایی آن افزوده است. همین مسأله موجب شده تا تکفیریها به راحتی بتوانند عملیات‌های تروریستی خود در شهر بغداد را از تلعفر و مناطق واقع در اطراف آن مدیریت کنند. ازهمین روی، آزادسازی شهر تلعفر پیامدهای مثبت امنیتی بر شهر بغداد به عنوان پایتخت عراق نیز خواهد داشت و از شدت عملیات‌های تروریستی در آن خواهد کاست.
از سوی دیگر، همانگونه که پیشتر نیز گفته شد شهر تلعفر ترکیب جمعیتی مختلف ازجمله ترکمان، کرد، عرب، شیعه، سنی و مسیحی را در خود جای داده است. این مسأله موجب شده تا این شهر به عنوان نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز در عراق به شمار رود. ازآنجایی که تکفیریها و حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی آنها همواره به دنبال القاء وجود درگیری‌های طایفه‌ای و قومی ـ مذهبی در منطقه و به ویژه عراق بوده‌اند، پایان اشغالگری داعش در تلعفر که در واقع آغاز فصلی نوین از این همزیستی مسالمت‌آمیز میان اقشار مختلف ساکن این شهر را به دنبال خواهد داشت، می‌تواند خط بطلان بزرگی بر توطئه‌ها و نقشه‌های شوم توطئه‌گران در این زمینه بکشد.
داعشی‌های سیاسی علیه «حشدالشعبی»
یکی از مهمترین حواشی ایجادشده در مسأله آزادسازی شهر تلعفر طی ماه های اخیر، مسأله مشارکت نیروهای حشد الشعبی در این عملیات بوده است. حشدالشعبی که از سال 2014 و به دنبال فتوای جهاد کفایی آیت الله سیستانی تشکیل شد، همواره با کارشکنی های داخلی و خارجی مواجه شده است. برخی طرف‌های داخلی که از آنها اصطلاحا تحت عنوان «الدواعش السیاسیه» (داعشی‌های سیاسی) یاد می شود تاکنون تلاش زیادی برای دور نگاه داشتن نیروهای حشد الشعبی از عرصه تحولات میدانی و نظامی عراق انجام داده اند. در آستانه عملیات آزادسازی تلعفر نیز شاهد فعالیت‌های این دسته از طیف‌های سیاسی داخلی عراق علیه حشدالشعبی بودیم. البته پس از اقدام هوشمندانه و به موقع نمایندگان پارلمان عراق در به رسمیت شناختن حشدالشعبی به عنوان یکی از زیرمجموعه های نیروهای مسلح، سنگ‌اندازی‌ها و کارشکنی‌های گسترده داعشی‌های سیاسی در مسیر این گروه به حداقل ممکن رسید. درهر صورت، صدور دستور «حیدر العبادی» فرمانده کل نیروهای مسلح عراق برای مشارکت حشد الشعبی در عملیات آزادسازی تلعفر با توجه به سابقه درخشان این گروه در عملیات‌های گذشته، تمامی نقشه های داعشی‌های سیاسی در عراق را نقش بر آب کرد. اکنون طبق اعلام سخنگوی حشد الشعبی، 20 هزار نفر از اعضای این گروه مشارکتی کاملا فعال و مؤثر در روند عملیات تلعفر خواهند داشت.
واشنگتن این‌بار به چه توطئه‌ای می‌اندیشد؟
بدون تردید ایالات متحده آمریکا که پس از پایان اشغالگری داعش در شهر موصل ضرباتی را متحمل شده است، این‌بار قصد ندارد از کنار عملیات آزادسازی شهر تلعفر توسط نیروهای عراقی و رزمندگان حشدالشعبی، به سادگی و بدون لحاظ کردن منافع خود عبور کند. آمریکایی‌ها می‌دانند که بقای حضور نظامی آنها در عراق مرهون بقای بیش از پیش داعش در این کشور است تا بدین ترتیب از حضور این گروه به عنوان دستاویزی برای تداوم عملیات های نظامی خود در عراق بهره برداری کنند. به همین دلیل، دولتمردان واشنگتن همانگونه که در عملیات آزادسازی موصل با انجام سلسله اقدامات نظامی خصمانه علیه نظامیان و رزمندگان حشد الشعبی موجبات طولانی تر شدن این عملیات را فراهم آوردند، در تلعفر نیز به احتمال فراوان همین سناریو را اجرایی خواهند ساخت؛ به ویژه اینکه آنها چند روز پیش از آغاز عملیات تلعفر یکی از مواضع حشد الشعبی در منطقه مرزی «التنف» با سوریه را هدف قرار داده و بیش از 40 نفر را به شهادت رساندند تا به زعم خود از حشدالشعبی زهر چشم گرفته باشند. سلسله حملات گسترده آمریکایی ها به مواضع حشد الشعبی در طول عملیات آزادسازی شهر موصل و شهادت دهها نفر از اعضای این گروه، خود به تنهایی گواه بر این مدعاست.
از سوی دیگر، ایالات متحده آمریکا اخیرا و همزمان با عملیات آزادسازی تلعفر تحرکات نظامی جدیدی را در عراق کلید زده است. درهمین ارتباط، «آیدین معروف» نماینده جبهه مردمی ترکمن های عراق در گفتگو با یک خبرگزاری روسی گفت: «نیروهای آمریکایی در حومه شهر تلعفر یک پایگاه نظامی تاسیس کرده اند. بهانه آمریکا برای چنین اقدامی، کمک به نیروهای عراقی برای مبارزه با عناصر داعش عنوان می شود که تلعفر را تصرف کرده اند». تأسیس این پایگاه نظامی به خوبی گویای این واقعیت است که آمریکایی ها هدفی فراتر از مشارکت در نبرد آزادسازی تلعفر دارند و در واقع، به دنبال نوعی فرماندهی حداقل در بخش‌هایی از این عملیات هستند؛ مسأله ای که البته فرماندهان ارشد حشد الشعبی پیشتر درباره آن هشدار داده و قویا با آن مخالفت کردند. اکنون این شائبه وجود دارد که واشنگتن با کارشکنی‌های خود به دنبال ایجاد انحراف در مسیر عملیات تلعفر و تبدیل این شهر به عرصه رویارویی نیروهای آمریکایی با حشد الشعبی است.
بازار داغ قاچاق تکفیری‌های داعش از تلعفر
در آستانه آغاز عملیات آزادسازی شهر تلعفر، تکفیری ها دریافتند که چه سرنوشتی در انتظار آن‌هاست.آنها درک کرده اندکه طی بیش از دو سال گذشته ، نیروهای عراقی وارد هیچ نبردی با تکفیریها نشده اند مگر آنکه از آن پیروز خارج شده باشند. تکفیریها نیز خود بیش از هرکس دیگری به این مسأله واقف هستند. درست به همین دلیل است که چند روز پیش از آغاز عملیات تلعفر، لرزه به اندام داعشی ها افتاد و بازار قاچاق آنها به خارج از شهر داغ شد. درهمین ارتباط، اخیرا «عباس البیاتی» نماینده پارلمان عراق اعلام کرده است که قاچاقچی‌ها برای خارج کردن هر داعشی از تلعفر 3 تا 5 هزار دلار دریافت می کنند. این نماینده پارلمان عراق همچنین تصریح کرد: « قاچاقچی ها از شکاف های امنیتی موجود در تلعفر استفاده کرده و دست به این اقدام می زنند. افراد همان دلالانی هستند که نفت عراق را برای داعش به فروش رسانده بودند یا آثار تاریخی این کشور را قاچاق کردند». پس انتشار اخبار قاچاق تروریست ها به خارج از تلعفر، دستگاه های امنیتی ـ اطلاعاتی عراق به منظور جلوگیری از این پدیده وارد عمل شده‌اند. البته اینکه تروریستها فرار را بر قرار در تلعفر ترجیح داده اند نشأت‌گرفته از قدرتی است که پیشتر رزمندگان عراقی در نبرد با آنها به منصه ظهور رسانده‌اند و این به خودیِ خود، برای عراقی ها نوعی دستاورد محسوب می شود.
چالش‌های پیش روی رزمندگان عراقی در عرصه میدانی
رزمندگان عراقی درجریان عملیات بزرگ آزادسازی شهر تلعفر با چالش‌های متعددی نیز مواجه هستند. ازجمله این چالش‌ها می‌توان به سلسله اقدامات خصمانه و ضد حقوق بشری تروریست‌های داعش که پیشتر نیز در نبردهای سرنوشت‌ساز بدان متوسل شده‌اند، اشاره کرد. بدون شک تروریست‌های داعش در این نبرد نیز همچون نبردهای گذشته از غیرنظامیان ساکن تلعفر به عنوان «سپر انسانی» استفاده خواهند کرد. این اقدام منجر به کندی روند پیشروی نیروهای عراقی خواهد شد، چراکه عراقی‌ها خود را ملزم به پایان دادن به عملیات با کمترین خسارت‌های ممکن می‌دانند؛ مسأله‌ای که آیتالله سیستانی، مرجعیت عالی شیعیان عراق نیز بارها و در مناسبت‌های مختلف بر آن تأکید کرده است.
چالش دیگری که نیروهای عراقی در عملیات تلعفر به آن برخورد خواهند کرد، مسأله بمب‌گذاری‌های گسترده داعش در مناطق مختلف تلعفر خواهد بود. یکی از حربه‌های همیشگی تکفیری‌های داعش بمب‌گذاری و مین‌گذاری در مسیر پیشروی نیروهای عراقی برای ممانعت از جلو آمدن آنها بوده است. بدون تردید تکفیریها طبق سنت و رویه گذشته خود، حتی منازل و خودروها در تلعفر را به صورت گسترده بمب‌گذاری خواهند کرد تا بدین‌ترتیب، ضمن ایجاد خلل در پیشروی‌های نیروهای عراقی، جهت سروسامان بخشیدن به صفوف‌شان، برای خود زمان خریداری کنند. یکی دیگر از چالش‌های پیش روی نظامیان و نیروهای رزمنده عراقی، اقدام داعش در کشتار بی‌رحمانه غیرنظامیان ساکن تلعفر خواهد بود. تکفیریها که عرصه بیش از پیش بر آنها تنگ شده است تلاش خواهند کرد تا غیرنظامیان عراقی را به زور وادار به همکاری با خود در نبرد با نیروهای عراقی کنند. آنها برای جامه عمل پوشاندن به این هدف، موج گسترده‌ای از ارتکاب جنایت‌ها علیه غیرنظامیان را به راه خواهند انداخت تا ترس و وحشت بر صفوف آنها حاکم شود تا مجبور باشند به هر درخواستی هرچند نامشروع، تَن دهند.
یکی دیگر از این چالش‌ها مساحت زیاد شهر تلعفر است. مساحت این شهر به بیش از 3200 کیلومتر مربع میرسد که این مساحت در مقایسه با شهر موصل، تقریبا دو برابر است. از سوی دیگر، محله‌های واقع در تلعفر همچون محله‌های محور غربی شهر موصل درهم‌تنیده هستند که خانه‌های آن عمدتا قدیمی‌اند. به همین دلیل، بیم آن می رود که سنارویی عملیات آزادسازی محور غربی شهر موصل ـ به عنوان آخرین محور آزاد شده ـ در شهر تلعفر نیز تکرار شود. عملیات آزادسازی محور غربی موصل به دلیل شرایط ذکرشده بیش از چند ماه به طول انجامید؛ این درحالی است که آزادسازی سه محور دیگر موصل در یک بازه زمانی کوتاه محقق شد.
سخن پایانی
شهر تلعفر در استان نینوا، در واقع آخرین دژ داعش در عراق محسوب می‌شود. تروریست‌های داعش به خوبی می دانند که با از دست دادن این شهر، عملا هیچ نقطه استراتژیکی دیگر در عراق در تصرف آنها نیست. به همین دلیل، تا آخرین لحظه به نبرد ادامه خواهند داد و این بدان معناست که رزمندگان عراقی در جریان عملیات آزادسازی تلعفر، مسیر ساده‌ای را پیش روی ندارند. هرچند که چالش‌های داخلی و خارجی نسبتا زیادی در مسیر آزادسازی شهر تلعفر وجود دارد اما آنچه که مسلم به نظر می رسد، این است که نیروهای عراقی دیر یا زود این شهر را از لوث داعش پاک خواهند کرد تا آخرین میخ را بر تابوت آنها کوبیده باشند. دستاوردهای ناشی از آزادسازی تلعفر تنها در مرزهای عراق محدود و محصور نخواهد شد، بلکه به دلیل موقعیت استراتژیک این شهر، خطوط ارتباطی آن با الرقه سوریه، پایتخت خودخوانده داعش در این کشور نیز با مخاطره جدی مواجه خواهد شد و دست نیروهای مقاومت برای آزادسازی این استان را نیز پیش از پیش باز خواهد کرد./فارس
انتهای پیام/