چاپ صفحه

دیدگاه قرآن به مفاسد اقتصادی

حجت الاسلام و‌المسلمین سیدمحمود علوی، عضو مجلس خبرگان رهبری، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، درباره نگاه قرآن کریم به مسئله فساد و به ویژه فساد اقتصادی گفت: هر کاری که از مسیر طبیعی خودش خارج شود و به جای آثار سازنده بر روی جامعه آثار تخریبی به جا بگذارد به عنوان فساد تلقی می‌شود که در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بروز و ظهور می‌یابد.

وی در ادامه افزود: درباره فساد اقتصادی باید گفت قرآن کریم شرک را به عنوان ظلمی عظیم می‌شناسد و خداوند متعال در آیه ۱۳ سوره لقمان می‌فرمایند: «إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ».

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: در همین راستا قرآن کریم یکی از مظاهر فساد اقتصادی یعنی ربا را به عنوان جنگ با خدا معرفی می‌کند و در آیه ۲۷۹ سوره بقره می‌فرمایند: «فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِکُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ». و کسانی را که با خدا وارد جنگ می‌شوند به مجازاتی شدید محکوم می‌کند.

حجت‌الاسلام علوی تاکید کرد: در آیه ۳۳ سوره مائده نیز خداوند متعال می‌فرمایند: «إِنَّمَا جَزَاء الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَیَسْعَوْنَ فِی الأَرْضِ فَسَادًا أَن یُقَتَّلُواْ أَوْ یُصَلَّبُواْ أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدِیهِمْ وَأَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ أَوْ یُنفَوْاْ مِنَ الأَرْضِ ذَلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیَا وَلَهُمْ فِی الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ: سزاى کسانى که با [دوستداران] خدا و پیامبر او می‌‏جنگند و در زمین به فساد می‌‏کوشند جز این نیست که کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست و پایشان در خلاف جهت ‏یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید گردند، این رسوایى آنان در دنیاست و در آخرت عذابى بزرگ خواهند داشت.»

وی ادامه داد: در این راستا قرآن کریم یکی از مفسدان اقتصادی، به نام قارون، را به مرگ محکوم می‌کند و خداوند متعال به زمین فرمان می‌دهد که باتلاق‌گونه، او و خانه‌اش را در کام خود فروبرد و در آیه ۲۸ سوره قصص می‌فرمایند: «فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا کَانَ لَهُ مِن فِئَةٍ یَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَمَا کَانَ مِنَ المُنتَصِرِینَ: آنگاه [قارون] را با خانه‌‏اش در زمین فرو بردیم و گروهى نداشت که در برابر [عذاب] خدا او را یارى کنند و [خود نیز] نتوانست از خود دفاع کند.»

عضو مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: این چنین در می‌یابیم که قرآن کریم با مفاسد اقتصادی با شدت بیشتری برخورد می‌کند، به خصوص وقتی به این نکته توجه کنیم که قرآن انباشت غیر مولد سرمایه و خودداری از انفاق آن در راه خدا را به عنوان یک فساد بیان کرده و کسانی که مرتکب چنین حرکتی می‌شوند را به عذاب الیم تهدید کرده است.

حجت‌الاسلام علوی عنوان کرد: بر همین اساس خداوند بزرگ در آیه ۳۴ سوره توبه می‌فرمایند: «وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ: و کسانى که زر و سیم را گنجینه می‌کنند و آن را در راه خدا هزینه نمى‏کنند ایشان را از عذابى دردناک خبر ده.»

وی خاطرنشان کرد: وقتی خداوند متعال رکود سرمایه و انباشت غیر مولد آن و خودداری از انفاق آن در راه خدا را برنمی‌تابد؛ بدیهی است که در برابر فساد اقتصادی، که اقتصاد جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهد، با شدت بیشتری برخورد می‌کند.

حجت‌الاسلام علوی درباره دلایل جهادی عنوان کردن مبارزه با فساد اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری و شاخص‌های این مبارزه جهادی گفت: باید دانست این نوع فساد هم بر اقتصاد جامعه تأثیر می‌گذارد و آن را از یک حرکت شتابنده و رو به جلو باز می‌دارد و هم می‌تواند بر روی افراد جامعه تأثیر منفی بگذارد.

وی تأکید کرد: در واقع می‌توان گفت فساد اقتصادی عامل فساد در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز خواهد شد. بنابراین سکوت در برابر مفاسد اقتصادی با هیچ توجیهی قابل پذیرش نیست و بایستی مبارزه جدی با مفاسد اقتصادی صورت بگیرد.
حجت‌الاسلام علوی:
وقتی خداوند متعال رکود سرمایه و انباشت غیر مولد آن و خودداری از انفاق آن در راه خدا را برنمی‌تابد بدیهی است که در برابر فساد اقتصادی، که نه تنها تاثیر سازنده بر اقتصاد جامعه ندارد بلکه آن را مورد تهدید قرار می‌دهد، با شدت بیشتری برخورد می‌کند

عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: باید دانست فساد اقتصادی تنها یک فرد را دچار فساد نمی‌کند بلکه گریبان مجموعه‌ای را می‌گیرد و یک مجموعه و سیستم را از مسیر طبیعی خارج می‌کند و به مسیری غیر طبیعی رهنمون می‌سازد که رفته رفته فراگیری این فساد را موجب می‌شود که اگر با آن مبارزه حساب‌شده‌ای صورت نگیرد به شکل یک بیماری واگیردار در می‌آید.

وی اظهار کرد: براین اساس مقام معظم رهبری با درک این خطر نسبت به مسئله مفاسد اقتصادی حساسیت نشان دادند و از چند سال قبل مسئله جدی گرفتن مبارزه با مفاسد اقتصادی را مطرح کردند و راهکارهایی ارائه دادند و مسئولیت آن را بر دوش سه قوه گذاشتند تا در این زمینه قوه مقننه هم قوانین مناسب در جهت جلوگیری از بروز فساد وضع کند، هم قوانینی که برخورد جدی با فسادگران اقتصادی را پیش بینی کند تدوین نماید و هم چنین قوانینی که روند فعالیت سالم اقتصادی را فراهم کند آماده سازد.

علوی در ادامه افزود: قوه مجریه نیز باید نظارتی را اعمال نماید تا از فساد پیشگیری کند و از سویی دیگر چنانچه این نظارت‌ها تأثیر خود را نگذارد و از نقطه‌ای فسادی آغاز شود در ابتدا سازمان بازرسی کل کشور و سپس دستگاه قضایی باید نسبت به آن هم در جهت کشف موارد فساد و هم برخورد جدی با موارد فساد و افراد مرتبط با آن برخورد کرده و حساسیت نشان بدهند تا اینکه فساد اقتصادی نهادینه نشود و قبح خود را در فرهنگ اقتصادی جامعه از دست ندهد و برای همه فعالان اقتصادی جابیفتد که نظام جمهوری اسلامی به هیچ وجه مفاسد اقتصادی را برنمی‌تابد و با قاطعیت با این مفاسد برخورد می‌کند.