به گزارش پایگاه عدالت خواهان" بانک مرکزی بخشنامه ۱۷ بندی پرداخت تسهیلات با پشتوانه حساب یارانه را که به یاراکارت موسوم شده است، به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
نیمی از موارد جملات درج شده در این بخشنامه عینا در اطلاعیه ۲۷ اردیبهشت ماه بانک مرکزی درج شده بود اما بندهای جدید هم به آن اضافه شده است.
تعیین سقف ۳۶ و حداکثر ۶۰ ماهه برای بازپرداخت این تسهیلات و مهلت استفاده از وجوه کارت از جمله موارد جدید در این بخشنامه است.
اما مهم‌ترین بند اضافه شده، بند ۱۶ این بخشنامه است که می‌گوید: به منظور پوشش ریسک ناشی از قطع یارانه خانوارها، موسسه اعتباری می‌تواند، نسبت به اخذ سفته و یا تضامین متعارف قابل ارائه از سوی اشخاص مشمول به تشخیص خود اقدام نماید.
طبق این بند، بانک‌ها می‌توانند با این اختیار، دریچه پرداخت یاراکارت را محدود کنند. به عبارت دیگر با توجه به اینکه اخذ تضامین دیگر به تشخیص بانک محول شده است، بانک می‌تواند از تضامینی که بخواهد از متقاضی یارانه کارت دریافت کند.
با این حساب یکی از ویژگی‌های اصلی این طرح از بین خواهد رفت و بانک می‌تواند سفته، یک یا دو ضامن، گردش حساب و یا حتی چک از متقاضی مطالبه کند که در این صورت تفاوت این تسهیلات با دیگر تسهیلات جاری در شبکه بانکی از بین خواهد رفت.
خبرگزاری فارس، در گزارشی به تشریح نتایج اجرای این طرح در شبکه بانکی پرداخت. طبق یک حساب ساده اگر همه مشمولان دریافت یارانه متقاضی دریافت این وام شوند، ۱۱۰ هزار و ۲۹۴ میلیارد تومان اعتبار برای پاسخ به این تقاضا مورد نیاز است.
در حالت دوم، این فرض را در نظر بگیریم که نیمی از مشمولان دریافت یارانه، متقاضی این وام شوند. در این صورت ۵۵ هزار و ۱۴۵ میلیارد تومان در این قالب باید پرداخت شود.
در حالت سوم، اگر فقط ۲۰ درصد (۴ میلیون و ۴۱۱ هزار و ۶۰۰ نفر) مشمولان، متقاضی دریافت این تسهیلات شوند. در این صورت سیستم بانکی باید ۲۲ هزار و ۵۸ میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت به این افراد مورد نیاز است.
این طرح در شرایطی مطرح شده که سیستم بانکی از تنگنای شدید مالی رنج می برد و وظایف بسیاری برای تامین مالی بخش های مختلف اقتصادی دارد. در چنین شرایطی از قبل پیش بینی می شد که بخشنامه بانک مرکزی به گونه‌ای تدوین و ابلاغ شود که بانک‌ها بتوانند پرداخت این تسهیلات را بسیار محدود کنند.
این سوال از مسئولان بانک مرکزی مطرح است که چرا در اطلاعیه ۲۷ اردیبهشت ماه درباره یاراکارت، خبری از اخذ دیگر تضامین، آن هم به اختیار بانک نبود و طبق بند اول آن اطلاعیه هر دارنده حساب یارانه می‌توانست برای دریافت یاراکارت به بانک مربوطه مراجعه کند؟
کسانی که از اوضاع و احوال سیستم بانکی اطلاع داشتند، با خواندن آن خبر اطمینان داشتند که چنین طرحی در این گستره وسیع قابل اجرا نیست اما هدف مسئولان بانک مرکزی برای درج آن خبر، دو روز مانده به انتخابات چه بود؟